Klasse D met klasse
Naim Audio fundamentalisten spraken er schande van op de forums van Naim, hoe het merk het in het hoofd haalt om een versterker uit te brengen met een klasse D hart in plaats van de vertrouwde AB schakeling waarmee Naim vanaf hun eerste begin werkt.
Voor het gemak werd over het feit heen gestapt dat Naim ook in de Mu-so al werkt met dit soort versterkers. Bovendien heeft techniek niet stil gestaan en is de analoge schakelende versterker inmiddels een volledig geaccepteerd begrip. Zelfs onder audioliefhebbers als ik zelf, want het gaat er niet om “wat in het kastje zit” maar om “wat uit het kastje komt”. Dat laatste kun je Naim Audio met een gerust hart toevertrouwen getuige de vraag naar oudere Naim’s, de vraag naar de 200 en 300 series en de al lange tijd populaire Uniti range. Wat vandaag aan de orde komt is het nieuwste product, de Naim Uniti Nova Power Edition, een krachtige all-in-one die zelfs de lastigste luidsprekers aan moet kunnen sturen. Welkom in de Naim wereld van Klasse D versterking.
Naim Uniti
Uniti mag wel als bekend worden beschouwd, maar voor wie nieuw is in de wereld van Naim toch even een korte beschrijving. Het begon met de Uniti Atom, een kleine en compacte netwerkspeler met ingebouwde eindversterker. Streaming, internet radio, digitale ingangen en voor analoog. Fraaie vormgeving, prachtige volumeregelaar aan de bovenzijde, heldere en informatieve display. Werkt met de Naim App en met de meegeleverde afstandsbediening. De 2x zo brede Uniti Star heeft wat meer power en een CD speler aan boord. De Uniti Nova heeft geen CD speler, maar is opnieuw een stuk krachtiger. Dan is de Uniti Atom Headphone Edition, gemaakt voor hoofdtelefoons en tot slot de Uniti Core waar je muziek mee op slaat. In basis veelal gelijke apparaten, zeker het streaming deel, de versterkers zijn niet alleen steeds krachtiger maar ook wat beter als voor een groter type wordt gekozen. Conventionele versterkertechniek met steeds een klassieke Naim voeding, grote ringkern transformator, snelle diodes, voldoende buffer capaciteit. Om een idee te geven waartoe de Uniti in staat is: Chromecast, AirPlay 2, TIDAL Connect, Spotify® Connect, Bluetooth (aptX HD), Internet Radio™, UPnP™ streamen, HDMI ARC, Multiroom, Roon Ready en Qobuz.
Nova Power Edition
En toen kwam ineens de Naim Uniti Nova Power Edition. Zelfde streamer, zelfde voeding, zelfde regelversterker met analoge en digitale ingangen, analoge uitgangen en veel meer vermogen aan boord. De Nova PE werkt intern met een schakelende versterker, volledig analoog want de D in klasse D staat niet voor digitaal. Schakelend wil zeggen dat de transistoren die het vermogen leveren niet altijd aan staan, maar heel snel aan en uit schakelen. Sterk energiebesparend, veel geringere warmteafgifte, fijn met hoge energieprijzen en in een beperkte ruimte kun je een versterker bouwen die een fors vermogen afgeeft. In de Uniti Nova PE is dat 2 x 150 Watt aan 8 Ohm en 2 x 250 Watt aan 4 Ohm. Dat Naim een conventionele voeding gebruikt is te merken aan het gewicht van de Nova PE, 15 kilo in een behuizing van 11,6 x 43,2 x 26,5cm. De Nova PE wordt ook licht warm, net als de gewone Nova. Welke techniek Naim toepast voor de klasse D schakeling wordt nergens vermeld. Meest gebruikt door anderen is Hypex in diverse hoedanigheden, IcePower van B&O, International Rectifier en zo zijn er meer. Allemaal met een eigen signatuur, of zoals straks met Naim te beluisteren is, zonder klasse D signatuur. Puur en met alle trekjes van Naim zoals die hogelijk gewaardeerd worden.
Ik laat mij niet foppen
Even dachten de mensen van Lexicom Multimedia dat ze mij konden foppen, de gewone Nova naast de Nova PE zetten en dan de Nova aansluiten op een Powerigel van Naim (verdeelstekker met vaste netsnoeren) en de Nova PE op een Chord Company PowerHAUS P6 met Chord netsnoer en extra een PowerARAY. Dat zou appels en peren vergelijken worden, dus ook de Nova PE sloot ik aan op de Powerigel. Later ga ik aan de slag met de Chord producten als garnering.
Audiovector R6 Signature luidsprekers
Beide Nova’s spelen vandaag op Audiovector R6 Signature luidsprekers, de eenvoudigste telg uit de R6 familie met een dome tweeter in plaats van een ribbon. Grote en indrukwekkende luidsprekers zoals je kunt verwachten aan een Nova Power Edition. Netwerkkabel is een Chord Company C-Stream en de luidsprekerkabel SignatureXL. Om te zorgen dat ik exact de juiste volumegelijkheid houd bij omzetten van de luidsprekerkabels tussen de Nova en de Nova PE, controleer ik of beide Uniti’s dezelfde geluidsdruk geven als ze gelijk oplopen. Wat het geval is, een Nova op stand 40 speelt exact zo luid als een Nova PE op stand 40. Met dank aan de Multiroom functie spelen beide apparaten tegelijk dezelfde tracks. Naim maakt het mij gemakkelijk vandaag. Tidal is de bron, ik let niet op file types of sample formaten, hoeft ook niet omdat ik de muziek speel over beiden.
Nova naast Nova PE
Een één op één vergelijk maakt de keuze lastig tussen beide apparaten. Ik speel daarvoor van “Landmarks”, een opname van Clannad, de track “An gleann”. Wat in het voordeel van de gewone Nova spreekt is het grotere stereobeeld dat zich losjes als water door de ruimte spreidt, weliswaar met geringe hoogte, wel met veel breedte. Muziek speelt aangenaam en vrijblijvend, lekker ook voor op de achtergrond. Het is wat rommelig in de lage tonen, met vrij weinig definitie op de dubbele Audiovector woofers. Het is de oude vertrouwde sound van Naim die door de Naim fundamentalisten zo wordt gewaardeerd en waaraan wordt vastgehouden. Ga je over naar de Nova Power Edition dan is het eerste dat opvalt dat het stereobeeld compacter is in de breedte en wint aan hoogte. Dat is niet het belangrijkste, de Nova PE speelt frisser en heeft daarmee veel meer definitie gekregen in de lagere tonen, terwijl het middengebied en de hoge tonen winnen aan expressie. Zonder te helder, laat staan scherp te worden. Je zou het kunnen vergelijken met ramen die gewassen moeten worden na een buitje met Sahara zand en net gewassen ramen waar de zon doorheen schijnt. Het frissere geluid van de Nova PE doet het goed met de stemmen van Enya en de andere leden van Clannad, ze worden beter te verstaan, laten gemakkelijker beluisteren dat er toonhoogte verschillen zijn in de zang en vloeien minder ineen met de instrumenten. Instrumenten die individueler spelen en zich beter manifesteren. Het is een stap zijwaarts wat de Nova PE doet bij Clannad, enerzijds is de Naim signatuur duidelijk herkenbaar, anderzijds is de weergave een heel stuk moderner en gaat richting de 200 en 300 Series van Naim die ook dat frisse meekregen uit de fabriek.
Met een volgende track van de CD van Clannad met de titel “A Mhuirnín Ó” laat ik mijn opmerking over het stereobeeld gelijk weer vallen, nu is het stereobeeld juist breder met de Nova PE, een stuk levendiger omdat alle genoemde verschillen uitvergroot worden in deze drukkere muziek. De Nova PE heeft de luidsprekers beter in bedwang, het grote systeem kan wel een vaste en leidende hand gebruiken om optimaal te presteren. Wat met deze track ook duidelijk wordt is dat Naim zijn beroemde Pace, Rhythm and Timing vast heeft weten te houden in de klasse D versterker. Ik verdenk de sterke invloed van de lineaire voeding met traditionele opzet van deze positieve ontwikkeling en het behoudt van vaste waarden. Als in “Of this land” het stereobeeld weer compacter wordt weet ik het zeker, de opname speelt weer een heel grote rol.
Jazz club illusie
Andere muziek, jazz club tracks met veel bekende melodieën komen van Simone Kopmajer, waaronder “I can’t make you love me” dat intiem en klein behoort te klinken. Met in het intro en verderop in de track een vet klinkende saxofoon. Kopmajer warm en losgemaakt van de band via de gewone Nova. Af en toe een randje aan haar stem, passend in de sfeer van 
de jazz club, passend bij wat ze probeert over te dragen aan tekst. Dat rauwe hoort wel bij haar in deze muziek. Maakt het echter, doorleefder en zorgt dat de tekst extra aankomt bij de luisteraar. De Nova PE brengt met de eerste tonen van de saxofoon al zwaar geschut in stelling. Meer doortekening en beter van klank. Waarmee de Nova nog steeds een heel fijn apparaat is, maar zijn meerdere moet erkennen in de Nova Power Edition. De zang van Simone is intiemer geworden, het randje is weg, daarvoor in de plaats komt extra dynamiek in haar stem. Heeft de stem schijnbaar een groter frequentiebereik, al is dat onmogelijk, ik vertaal het maar in ongedwongener expressie, alsof ze wat dichter bij de microfoon staat. Met haar tracks gespeeld op een ander systeem (wat nog helder voor de geest staat al is het een paar dagen geleden), weet ik dat de Nova PE de sfeer en intimiteit van de jazz club beter weet te benaderen dan de gewone Nova. Het directere geluid is misschien niet ieders eerste keuze, het vereist een investering in tijd om de Nova PE op zijn merites te gaan waarderen. Waarna de weg terug een lastige is. Bedenk wat uw budget is en verlekker u niet aan het onhaalbare, daar word je alleen maar ongelukkig van. Gloort de medewerking van een bankrekening aan de horizon, dan zou ik voor de bijl gaan.
Een zijstapje
De accu van de iPad die ik gebruik is leeg, snel op zoek naar een volle iPad, een geschikt moment om van Naim een zijstap te maken naar een M33 van NAD. Eveneens klasse D versterking, Hypex dit keer, met een schakelende voeding aan boord. In prijs is de M33 zo’n beetje vergelijkbaar met een Uniti Nova. Kan eveneens heel veel, alle soorten streaming, verder uiteraard analoge en digitale ingangen. Wel een andere App, die van Bluesound. Mogelijk zit de Naim sound te diep in de oren of in mijn brein geworteld, als ik Clannad nog eens speel dan vind ik dat via de M33 doods, traag, gecomprimeerd en afstandelijk. Dat is zo verbazingwekkend dat ik in de Bluesound App alle instellingen controleer, om tot de conclusie te komen dat er geen rare veranderingen zijn gemaakt en alles default staat ingesteld. Neem de lage tonen, een vrij eentonige bas zonder veel definitie, middengebied zonder veel dynamiek, stemmen komen niet lekker los, hoog te rustig, de hoge tonen lijken bij tijd en wijle gewoon afwezig te zijn. Een mismatch met deze Audiovector luidsprekers? Het kan haast niet anders. Simone Kopmajer doet de NAD M33 meer recht aan, maar een Naim zal het nooit worden. Muziek en stem blijven tussen en aan de luidsprekers plakken. Niet dat het onaangenaam speelt of vervormt, het is niet mijn smaak. Ik mis onder andere die fijne microdetails welke beide Naim’s in overvloed presenteren, die de muziek zo aangenaam spannend maken. Het vrije en ritmische geluid waar Naim terecht beroemd om is. Weet uw wat, ik ga terug naar de Nova PE, mijn favoriet vandaag en daar ga ik nog lekker wat aan tunen met netsnoer, powerblok en netwerkkabel.
Tunen en verfijnen
Op zoek naar muziek waarmee ik daadwerkelijk verschillen kan waarnemen kom ik bij Passenger langs en neem zijn album “Birds that flew and ships that sailed” figuurlijk ter hand. Ik luister steeds een stuk en speel dat opnieuw na het aanbrengen van een wijziging. Te beginnen met de opstelling zoals die steeds was. Daarna als eerste stap het wisselen van de netwerkkabel van Chord Company C-Stream naar Signature Super ARAY. Daarmee trek ik de muziek iets verder uit elkaar. De vrij zware lagen tonen in de opname krijgen wat meer helderheid en de stem van Passenger komt net iets beter uit de verf. Schokkend? Nou nee, dat kan ik niet met droge ogen beweren. Beter dan daarnet? Ja, dat wel maar de verschillen moet je eerst ontdekken door wat meer muziek te spelen. Dan merk je stapje voor stapje dat de dat de luidsprekers uit beeld gaan verdwijnen, dat de artiesten blijven, maar niet langer rond de speakers, ergens in de ruimte. Slagwerk heeft wat extra bite, is droger en sneller, zodat een drumkit een extra zetje in de juiste richting krijgt. Deze upgrade is het overwegen waard als u weet hoe uw systeem speelt, de ins en outs bekend zijn. Dan kunt u de Signature Super ARAY zeker waarderen. Of afgaan op mijn blauwe ogen dat een betere netwerkkabel de extra investering waard is.
Nu een stap waar ik veel van verwacht. Van de Naim Powerigel met zijn vaste netsnoeren naar een Chord Company PowerHAUS P6 met een Power ARAY ingeplugd en een Chord Company SignatureX netsnoer naar de Nova PE. Kijk, dat is de reden dat ik de twee Nova’s precies hetzelfde aansloot, anders was de Nova Power Edition gelijk als absolute winnaar naar voren gekomen. Met deze toevoeging aan netsnoeren en stekkerblok komt Passenger helemaal los van de band te staan. Heeft hij een aangename lichte heesheid op zijn stem, komen instrumenten nog een stuk losser en is het slagwerk van goed naar heel goed gegaan. Lekker ruim, lekker los, breed, hoog en diep. Dat er best heel grote luidsprekers staan valt niet meer op, de integratie tussen de units is door de betere aansturing nog een heel stuk verder gekomen. Waardoor ik de Nova in deze vorm steeds verder ga waarderen en het apparaat beschouw als een echte upgrade tegenover de gewone Nova. Misschien is het veel beter om de Nova PE te benoemen als toevoeging op de Uniti reeks bestaande uit Atom, Star, Atom HE, Nova en Core. Niet te beschouwen als een turbo Nova. Net zoals ik een Atom en een Atom Headphone Edition als twee verschillende apparaten zie met elk een eigen toepassing.
Ik ga afsluiten met twee tracks die ik niet benoemde maar wel vandaag heb gespeeld. Dat zijn tracks van violiste Anne Akiko Meyers en dragen de titels “Metamorphosis II” en “Spiegel im Spiegel”. Wat de Nova PE meebrengt voor deze muziek is rust en stilte. Rust zodat het vioolspel in al haar schoonheid de kans heeft zich te ontplooien, stilte op de achtergrond waar de vleugel zacht speelt, waaraan niets toegevoegd mag worden. Muziek die geen haast of onrust mag kennen. Hoe beter het systeem, des te meer zal de viool afstand nemen van 
de vleugel en zal de viool op ware grootte in de lucht hangen. Dat lukt een heel eind en ik garandeer u, voor elk stapje extra ten opzichte van wat hier staat te spelen, moet diep in de buidel worden getast. Te beginnen met een eigen opslag in plaats van Tidal, een losse streamer, voor- en eindversterker gescheiden en niet zozeer grotere luidsprekers als wel meer verfijnde. Wat allemaal te zoeken is binnen Naim en Audiovector als u daar graag mee wilt spelen. Alleen de opslag, dat is dan een Melco.
Mag mee naar huis
Zoals gewoonlijk gaan de oren op een gegeven moment protesteren en wordt het waarnemen van veranderingen lastiger. Uren geconcentreerd luisteren eist zijn tol. Onder het genot van zacht spelende muziek pak ik mijn boeltje op en ga naar huis. Waar deze tekst op papier komt. Een ervaring rijker, blij dat ik als één van de eersten kennis mocht maken met de Naim Uniti Nova Power Edition. Overtuigd dat de fundamentalisten op de Naim fora de Nova PE niet zelf gehoord hebben, anders zouden ze niet zo negatief reageren op klasse D versterking in de Nova PE. Naim heeft echt zijn geluid en karakter weten te bewaren, tegelijk uit weten te breiden met een krachtige versterker van hedendaagse opzet. Met alle functies waar de Uniti zo om wordt gewaardeerd, in een schitterende jas gestoken en een echte Naim voeding aan boord. Bent u op zoek naar een krachtige versterker van hoge kwaliteit, die niet onder doet voor een losse streamer, dac en versterker, dan is de Uniti Nova Power Edition een dijk van een kandidaat. Voor mijn hoofdtelefoon gebruik ik graag mijn recent aangeschafte Atom Headphone Edition (jaja, n.a.v. mijn eigen review gekocht), voor mijn systeem thuis zou de Nova Power Edition een kandidaat zijn waar ik prima mee kan leven.
Prijs en beschikbaarheid:
Uniti Nova Power Edition kost €9.995,- en is momenteel beperkt op voorraad bij Lexicom MultiMedia
Doorlopende demonstraties met de Naim NOVA PE in onze winkel
U kunt deze mooie nieuwe Naim Nova PE zelf komen beluisteren en vergelijken met de huidige Nova.
Een afspraak maken hoeft niet. U kunt gewoon binnenlopen tijdens onze openingstijden.
U bent van harte welkom!
Entrée van een Droomkoppel: Naim Uniti Nova Power Edition en Audiovector R 3 Arreté
Lees ook onze review van de Naim Nova Power Edition met de Audiovector R3 Arrete met Freedomkabel hier