De afgelopen jaren zijn er bij Lexicom MultiMedia al menig audiostreamer van Cambridge Audio over de toonbank gegeaan. De CXN en 851N waren daarbij altijd eerste keuze binnen hun eigen prijsklasse.
Helaas is het doek gevallen voor de mateloos populaire 851N en is de CXN alweer aan z’n derde leven begonnen. Met een prijs van € 1000,- is deze speler niet altijd de eerste keuze voor degene die kennis wil maken met streaming audio. Veelal valt de keuze op de wat milder geprijsde Bluesound Node. De Node is verreweg de meest verkochte netwerkspeler überhaupt.
Bij Cambridge heeft men de afgelopen tijd niet stilgezeten en plots werden er afgelopen maand twee nieuwe netwerkspelers onder de duizend Euro op de markt gezet. Sterker nog, twee netwerkspelers die voor een lager bedrag van eigenaar wisselen dan de befaamde Bluesound Node. Dat vraagt om een uitgebreid vergelijkend warenonderzoek!
Mogen wij aan u voorstellen: De Cambridge AXN10 en de MXN10 netwerkspelers
Boven op ons audiomeubel in de luisterruimte staan zowel de nieuwe AXN 10 als de kleinere MXN 10 streamers opgesteld. Cambridge Audio bevestigde in een preview al eens dat beide apparaten intern bijna identiek zijn, met als enige verschil hun grootte. Binnen Cambridge Audio gaan sommigen zelfs zo ver om te zeggen: “het eigenlijke verschil is dat de grotere meer lucht bevat”.
Visueel lijken ze op elkaar, beide met grijze, schermloze, metalen frames met minimalistische bronbediening aan de voorkant. Het verschil dat we duidelijk zien is dat hun invoerlay-out aan de achterkant verschillend zijn vanwege hun verschillende formaten. Desondanks hebben ze identieke connectiviteit met één paar RCA-lijnniveau, één coaxiaal en één optische uitgang op beide. Er is ook een fysieke ethernetaansluiting voor personen die hun streamer via een netwerkkabel op hun router willen aansluiten.
De kleinere MXN10, met zijn kleine afmetingen (52 x 215 x 191 mm), waardoor hij heerlijk discreet is, zal een ideale optie zijn als je op zoek bent naar een ruimtebesparende streamer. Cambridge Audio beweert zelfs dat het de streamer zo klein heeft ontworpen om kopers te verleiden die op zoek zijn naar een ruimtebesparende manier om naar “legacy hifi” te streamen. Onder de motorkap zijn de de MXN10 en de AXN10 identiek op component- en connectiviteitsniveau als je foto’s van de binnenkant en close-ups van de interne circuits goed bekijkt.
Beide hebben een breed scala aan streamingopties, waaronder AirPlay 2, Google Chromecast en Bluetooth 5.0.
De eigen StreamMagic-streamingmodule vormt het hart van het systeem bij beide units. Dit is de technologie (en bijbehorende app) van Cambridge Audio die fungeert als controlecentrum voor het streamen vanaf je smartphone. Deze werkt op precies dezelfde manier als bij de vijfsterren Cambridge Audio CXN (V2) wat uiteraard geen slechte zaak is.
Beide nieuwe instapmodellen hebben dezelfde ESS Sabre ES9033Q DAC, waarmee ze hi-res audiobestanden kunnen streamen tot 32-bit/768kHz PCM- en DSD512-bestanden. Streaming-ondersteuning voor Spotify Connect, Tidal en Qobuz is bij beide inbegrepen. De enige vreemde omissie die we hebben opgemerkt, is dat er geen native MQA-ondersteuning is voor Tidal Masters-streams.
De testopstelling
Om een idee te krijgen van de audiokwaliteiten van beide nieuwe Cambridge streamers besluiten we een geïntegreerde versterker met een behoorlijke dac aan boord te kiezen als referentie. Daarnaast voegen we een Cambridge CXN toe aan de vergelijking om binnen het Cambridge gamma het upgrade pad te kunnen omschrijven. Ons lijkt de Hegel H390 een zeer geschikte kandidaat. Bij deze geïntegreerde versterker met DAC adviseren we vaak de toevoeging van een audiostreamer aangezien Hegel geen eigen app heeft en niet iedereen Airplay compatibel apparaten bezit of met Roon in zee wil gaan.
Daarnaast staat er in onze demoruimte een paar gloednieuwe Kef R7 Meta luidsprekers die bijzonder goed samengaan met deze 
Hegel H390. De AudioQuest Robin Hood luidsprekerkabel zorgt voor de verbinding tussen H390 en R7 Meta’s en om de streamers te verbinden kiezen we een paar Chord Shawline RCA interlinks voor het analoge deel en een Chord Shawline digital coax voor het digitale. Bij de netspaningsvoorziening ligt weer eens de PowerIgel aan de basis en het netwerkgedeelte wordt opgetuigd door Chord C-stream ethernetkabels gedistribueerd door de Silent Angel Bonn N8 switch met Forester voeding. We luisteren in onwillekeurige volgorde bij elk van de drie streamers naar zowel de eigen DAC als de interne DAC van de H390 via digital coax
Luisteren
We besluiten na het opwarmen van de drie Cambridge netwerkspelers met niet al te drukke, transparante muziek te beginnen. De keuze valt daarbij op het nummer Raleigh and Spencer van Tony Furtado. De MXN10 mag het spits afbijten. We vergelijken het geluidsbeeld dat ontstaat als de coaxiaal digitale uitgang van de MXN10 verbonden is via COAX-in van de Hegel H390 met dat van de interne DAC van de MXN10. In eerste instantie zijn we dus nieuwsgierig naar de prestaties op digitaal gebied.
Ondanks dat we wellicht lichtelijk bevooroordeeld zijn is toch duidelijk te horen dat de Hegel Dac op hoger niveau speelt. Zo is er meer dynamiek en is het totale stereobeeld breder. Nuanceringen in het diverse slagwerk en slide gitaar in Furtado’s country-achtig nummer zijn bijvoorbeeld beter waarneembaar. Het klankbeeld weergegeven door de interne DAC van de 
MXN10 is minder dynamisch en het fijne detail mist hier en daar. De klankkleur is overigens prettig en zeker niet vermoeiend. We schakelen door naar de AXN10. We beginnen ook weer digitaal. Opvallend daarbij is dat de weergave luider is dan bij de MXN10. Dat geeft de indruk dat de klank voller is dan bij de MXN10. We hebben geen optie tot (digitale)volumeregeling dus we moeten een paar tandjes terug in volume op de Hegel.
Geen verschil?
Na wat heen en weer geschakel kunnen we eigenlijk geen verschillen ontdekken tussen de AXN10 en de MXN10. De AXN10 vertoont precies hetzelfde gedrag als de MXN10, zij het op een hoger afspeelvolume. Tijd om de twee jongste telgen de uitdaging aan te laten gaan met de grote broer die zich reeds dubbel en dwars bewezen heeft. We beginnen voor de afwisseling analoog. De Cambridge CXN klinkt via de analoge uitgang rijk, genuanceerd en organisch. De directe referentie was de AXN10 via de coax in van de Hegel H390. Daar gaat wat ons betreft de CXN overheen. Dan vragen we ons natuurlijk meteen af wat de DAC van de H390 daar nog aan toe te voegen heeft. Cambridge maakt immers gebruik van een dubbele Wolfson DAC met upsampling. Toch weet ook hier de interne DAC van de Hegel meer te overtuigen, al zijn de verschillen niet heel groot. De weergave via de DAC van de H390 is wat robuuster en dynamischer. Het stereobeeld is dan weer nagenoeg hetzelfde.
Baba Blues
Tijd voor de Blues! Een versie van het overbekende St. James Infirmary van het Zweedse Blues duo Baba Blues behoort tot een vast nummer binnen de referentie afspeellijst van Lexicom MultiMedia. Dagelijks scheert dit nummer voorbij als we een demonstratie verzorgen. De rauwe stem van leadzanger Richard Danielson schalt dan na zo’n twee minuten door de winkel. Deze uithaal is dusdanig krachtig, dat je altijd rekening moet houden met het initiële volume bij het afspelen van dit nummer. Een mooie test voor de dynamiek dus.
We beginnen wederom met de MXN10, maar nu via de interne DAC. Net zoals bij het vorige nummer van Tony Furtado is de klank via de interne DAC van de MXN10 aangenaam te noemen. De smachtende uithalen van Danielson komen goed over en blijven gecontroleerd. We schakelen om naar digitaal. Gek genoeg horen we bij dit nummer weinig verschil. Er is iets meer ruimte informatie waarneembaar, maar dat is dan ook alles. Het stereobeeld blijft hetzelfde. We besluiten meteen door te pakken naar de CXN. Met de Chord Shawline digital nog in de hand gaan we meteen voor de beste weergave van het eerste nummer en die was eerder via digital coax. Het is verbluffend wat er hier nog aan verbetering te halen valt! Het stereobeeld is breder en je ziet het Bluesduo als het ware voor je zitten. Bij de befaamde uithaal in minuut twee kijk je Danielson bijna de strot in. Schakelen we om naar analoog, dan leveren we iets in aan dynamiek en is het iets minder “in your face” Uit plichtsbesef moeten we de AXN10 niet overslaan. Wel vergeten we dat deze luider uitstuurt en waren heel even op het dwaalspoor der indrukwekkendheid beland. Brengen we het volume op gelijke hoogte met de andere twee streamers, dan is ook hier weer het verschil tussen MXN10 en AXN10 verwaarloosbaar. De CXN steekt er wederom met kop en schouders bovenuit.
Zomer
Een deuntje klassiek mag niet ontbreken en floep daar straalt Janine Jansen opeen door de demoruimte. Met de zomer in onze bol vinden we de zomer uit de Vier Jaargetijden van Antonio Vivaldi een passende keuze. Daar we wat meer uptempo muziek wensen, kiezen we meteen het laatste deel (Presto) We schakelen heen en weer tussen digitaal en analoog met de drie audiostreamers zoals we bij de vorige twee nummers ook gedaan hebben. Het meest opvallende daarbij is dat het stereobeeld totaal anders is bij de twee Cambridge “junioren” vergeleken met de CXN. Het maakt daarbij niet heel erg uit of we nu analoog of digitaal gaan. Vooral het verschil in plaatsing van de solist (in dit geval Janine Jansen) binnen het stereobeeld is opvallend. Bij de AXN10/MXN10 is dat vrijwel precies in het midden en via de CXN iets links van het midden. De klank van de strijkersgroep is voller bij de AXN10/MXN10, vooral als we deze digitaal afspelen via de interne DAC van de H390. Het is verre van consequent. De interne DAC van de CXN klinkt hier zelfs een beetje “neuzelig” als is de kanaalscheiding en de rust dan weer beter dan bij alle andere opties.
The Hateful Eight
L’ultima Diligenza di Red Rock is het eerste nummer van de soundtrack bij de western Hateful Eight. Deze briljante filmmuziek schreef Antonio Morricone vrij laat in zijn carrière. Een uitdrukkelijke wens van Quentin Tarantino om juist hem te kiezen voor het componeren van originele filmmuziek bij een moderne western heeft hij dan ook met beide handen aangegrepen. We beginnen nu met MXN10 via de digitale verbinding richting de H390. Het dreigend stukje muziek wordt vooral opgebouwd uit een sectie fagotten die we midden in het stereobeeld horen spelen. Een ander opvallend detail dat prominent aanwezig is, is een hi-hat op rechts. De interne DAC van de Hegel H390 geeft de boel iets meer klankechtheid, een dieper stereobeeld en meer definitie in die opvallende hi-hat op rechts, dan de interne DAC van de Cambridge MXN10.
We steken de boel om naar de AXN10 en doen de vergelijking dunnetjes over, uiteraard weer op iets lager volume. Dat geeft nagenoeg geen verschil. Als laatste is de CXN aan de beurt. We beginnen analoog. De klank is nu vol en dynamisch en het stereobeeld een stuk breder. Die pulserende hi-hat op rechts staat losser en klinkt groter. De dreigende sfeer van de muziek is meer voelbaar. Na omschakelen naar digitaal worden bovengenoemde bevindingen alleen maar versterkt en krijgt het stereobeeld ook nog eens meer diepte. Ter controle schakelen we nog een paar keer snel heen en weer enkel op de digitale uitgangen. We komen daarna niet meer tot andere inzichten.
Wat hebben we nu geleerd?
Allereerst is ons donkerbruin vermoeden dat beide nieuwe Cambridge telgen niet heel veel van elkaar verschillen bevestigd uitgaand van foto’s van de ingewanden, de uitspraken van Cambridge en de luisterbevindingen hierboven. Frappant is wel het hogere uitgangsvolume op zowel digitale als analoge uitgang bij de ANX10 ten opzichte van de MXN10. Volgens de opgaven van Cambridge delen de ANX10, de MXN10 en de CXN dezelfde streamingmodule. Toch klinkt de CXN via z’n digitale uitgang beter dan de twee instappers.
De Sabre DAC die Cambridge toegepast heeft in de twee laatstgenoemden gaat op papier verder in specificatie dan de goede ouwe Wolfson’s in de CXN, maar toch kent de CXN een klankopbouw met meer fijne nuances en een meer evenwichtig stereobeeld. De CXN komt bij sommige nummers zelfs dichtbij de conversiekwaliteit van de interne DAC in de Hegel H390. Het informatieve kleurendisplay op de CXN en de volledige bedienbaarheid vanaf het frontpaneel moeten we ook zeker niet uit het oog verliezen bij het maken van een gedegen keuze.
Zoek je dan weer een leuke betaalbare netwerkspeler omdat je budget even wat krap is na aanschaf van een Hegel H390, dan heeft u een prima keuze aan de AXN10 of MXN10. De AXN10 smoelt leuker in het hifirack als er ruimte voor is, maar de MXN10 zou u neer kunnen zetten op dat laatste stukje dat nog net over is in het hifirack bij ruimtegebrek. De bespaarde € 100,- kan dan besteed worden aan een mooie netwerkkabel, netspanningskabel en/of interlink.