Verslag van de McIntosh en Sonus faber show op 26 oktober 2024

McIntosh en Sonus faber bij Lexicom Multimedia op 26 oktober 2024

Een demonstratie dag voor twee iconische merken

Lexicom Multimedia heeft in de jaren van zijn bestaan een aantal iconische merken binnen weten te halen voor haar klantenkring. Als wij het hebben over elektronica dan komen we onder meer Krell, Luxman, Mark Levinson, Naim en McIntosh tegen in de winkel. Als het over luidsprekers gaat dan kunnen Bowers & Wilkins, Spendor, Audiovector, Dynaudio, KEF en Sonus faber genoemd worden. Allemaal namen die elke muziekliefhebber waarschijnlijk bekend in de oren klinken. Waarbij ik een aantal andere ook aanwezige merken voor het gemak even oversla. Op zaterdag 26 oktober werden twee van deze iconische merken extra in het spotlight gezet, McIntosh en Sonus faber.

Fine Sounds Benelux, vertegenwoordiger van McIntosh, Sonus faber, Sumiko pick-up elementen en Rotel apparatuur, was in de persoon van Guido Bierboom aanwezig om meer over McIntosh en Sonus faber te vertellen en om een paar apparaten uit het omvangrijke leveringspakket aan de toehoorders voor te stellen. Verdeeld over drie verschillende luistersessies. Ondergetekende woonde de sessie van 13 uur bij en ik zal proberen het verhaal van Guido zo goed en eerlijk mogelijk voor u te herhalen. Aangevuld met wat technische specificaties, extra informatie en mogelijk her en der mijn eigen wijsheden en zo u wilt eigenwijsheden. Onderaan de tekst een lijst van de muziek die werd gespeeld tijdens de sessie die ik kon bijwonen.

Even benoemen

Misschien is het handig om als eerste te benoemen wat er aan apparatuur speelklaar stond opgesteld op deze zaterdag bij Lexicom Multimedia. Qua versterkers is dat als eerste een McIntosh een MA352 geïntegreerde versterker. Met buizen in het voorversterker gedeelte en transistoren voor het eindversterker deel. Een tweede versterker is een MA8950, eveneens geïntegreerd, volledig transistor en voorzien van analoge en digitale ingangen. Van Sonus faber staan in de winkel naast elkaar een Sonetto V en een Serafino G2. Twee fysiek ongeveer even groot lijkende luidsprekers, maar in een totaal verschillende prijsklasse. In de luisterruimte staat voor geïnteresseerden een paar Sonetto II monitor luidsprekers te spelen op een Naim Uniti Atom streaming versterker, met daartussen Chord Company Clearway X luidsprekerkabel. Aan de Serafino hangen van Chord SarumT kabels, aan de Sonetto V is dat AudioQuest Thunderbird. Bronnen in de winkelruimte zijn een McIntosh MCD350 SACD speler en om muziek te streamen vanaf Qobuz staat er van Luxman een NT-07 streamer, verbonden met een D-07X cd speler waarvan nu alleen het dac gedeelte wordt gebruikt. De meeste interlinks zijn types van Tellurium, daarnaast van Chord Company.

Guido’s woorden

Vanaf nu komt Guido aan het woord. Hij vertelt dat Fine Sounds Benelux vier merken in het programma heeft: McIntosh, Rotel, Sumiko en Sonus faber. Lexicom Multimedia is in het voorjaar van 2024 dealer geworden van McIntosh en Sonus faber. Langzaam maar zeker is het aantal verschillende luidspreker van Sonus faber gegroeid bij Lexicom en vinden steeds meer klanten voor Sonus faber de weg naar Leidschendam. De Serafino G2 luidspreker bestaat al even, de Sonetto G2 serie versie is dit najaar wereldwijd geïntroduceerd.

De Serafino behoort tot de dezelfde serie waartoe ook Guarneri en Amati behoren. De benamingen zijn een ode aan drie Italiaanse vioolbouwers. Deze Serafino behoort tot het luxe segment en heeft vanaf de bovenzijde gezien een luitvorm en het uiterlijk van een Riva speedboot gekregen. De kast wordt met de hand gebouwd uit meerdere lagen hout, waarover negen lagen lak gaan. De behuizing is zwaarder en dikker dan vroeger. In de kast hebben de drivers een upgrade gekregen naar nieuwste technieken en is er een nieuw ontwikkeld faserein 4-weg scheidingsfilter ingebouwd. De boven en onderzijde van de Serafino verkregen een metalen plaat voor extra stevigheid. Al heel lang heeft Sonus faber een front dat bestaat uit gespannen, rubber snaren, vastgehouden door twee beugels. De grill kan worden verwijderd, kan ook gratis opnieuw worden bespannen als dat nodig is. De Serafino wordt in hoogglans lak geleverd, walnoot, rosewood of grafiet.

Van de Sonetto lijn is eigenlijk alleen de naam behouden, de luidspreker zelf is in de G2 versie aanzienlijk anders geworden. De behuizing van de Sonetto V heeft een eveneens voor Sonus Faber herkenbare vorm met gebogen wanden. Akoestisch ideaal omdat staande golven in de kast geen kans krijgen. Achter de tweeter en de midrange driver is in de kast kurk toegepast om intern de juiste vorm te creëren. Het gebruik van kurk is afgekeken van het Sf topmodel Suprema. Het kurk voorkomt resonanties en staande golven, dempt de akoestisch energie in de kast. Naast een nieuwe tweeter worden Cameleon drivers toegepast, herkenbaar aan de witte kleur. Dat wit is niet ieders smaak op de voorzijde, kleuren was helaas geen optie. Het is een natuurlijk materiaal en Sonus faber merkte dat kleuren de klank negatief beïnvloed. Drivers kregen een beter gevormde faseplug. De driedimensionale weergave is behouden door ook hier een faserein scheidingsfilter toe te passen. Faserein wil zeggen dat elke frequentie, ongeacht of die afkomstig is van woofer, midrange of tweeter, tegelijk bij ons oor aankomt. De Sonetto V staat op een betonnen voet vanwege de reflexpoort aan de onderzijde. Zo is de invloed van en harde of zachte ondergrond niet meer van belang. De toegepaste styling is typisch Italiaans met oog voor details. De gehele Sonetto range bestaat van groot naar klein uit een VIII, V, III, II en I. De vloer staande modellen hebben de poort aan de onderzijde, de monitoren aan de voorkant. Aan alles is aandacht besteed, zo past er een dop met het Sf logo over de terminals om de aansluitingen aan het oog te onttrekken. Zelfs de verpakking kreeg extra aandacht meldt Guido.

McIntosh

Van luidsprekers naar elektronica. McIntosh is 75 jaar geleden gestart door Frank McIntosh in Binghamton in de staat New York, waar het bedrijf nog altijd zijn domicilie heeft. McIntosh leverde altijd al krachtige versterkers, krachtig genoeg om zelfs het Woodstock festival te versterken. Toen men ontdekte dat er vermogen te kort was, werden zes McIntosh versterkers met een helikopter ingevlogen van Binghamton naar Woodstock. Meer konden er niet mee, dat extra gewicht kon de helikopter niet dragen. McIntosh heeft een kenmerkend uiterlijk met een glasplaat als front. Achter de glasplaat vinden we de altijd groen verlichte opschriften en twee blauwe VU meters. De blue eyes van McIntosh. Om de centimeter dikke voorkant gedurende de gehele levensduur van een versterker mooi te houden wordt die aan de achterzijde ingekleurd. Mocht de plaat ooit breken of scheuren door een ongelukje van de gebruiker, dan kan die gewoon vervangen worden. Elke McIntosh is te servicen, ook heel oude modellen. Daarmee is het een investering voor jaren en jaren muziekplezier.

Opgesteld en speelklaar is een MA352 hybride versterker. Buizen in het voorversterker deel, voor ruime dynamische eigenschappen, precies waar een buis met zijn hoge werkspanning zo goed in is. Voor slijtage van buizen hoeft u niet bang te zijn, ze gaan ca. 10.000 uur mee en zijn simpel te vervangen. De ingebouwde transistor eindtrap staat als een bovenverdieping op het voorversterker deel. Ook echt iets voor McIntosh is een vijf band equalizer voor toonregeling. Alle transformatoren worden ingegoten in hars tegen mechanisch brommen. De MA352 is volledig analoog. Heeft daarom geen digitale ingangen.

Een MA8950 is een 100% transistor voorzien van een keur aan digitale aansluitingen. Te benoemen zijn HDMI, tweemaal S/PDIF RCA en optisch, AES/EBU via XLR en USB. De MA8950 heeft geen ethernet aansluiting voor het direct streamen van muziek. Bij McIntosh zit dat wel in de pijplijn, maar dat wordt op zijn vroegst 2025. McIntosh geïntegreerde of eindversterkers bieden Power Guard, een beveiliging voor de techniek in de versterker, die inschakelt bij onder meer kortsluiting van de speaker terminals. Met zijn USB poort is een MA8950 geschikt om direct via Roon software vanuit een NUC te streamen. Persoonlijk zou ik daar een echte streamer tussen gebruiken voor een betere muziek kwaliteit. Omdat een MA8950 een HDMI poort heeft, zorgt men ervoor dat een afstandsbediening van een TV geschikt is om het volume te regelen.

Heel kort komt een MCD350 SACD speler ter sprake met zijn oerdegelijke aluminium lade om een CD naar binnen te schuiven. Volgens Guido is CD nog steeds heel populair en daarmee is een MCD350 geen overbodige luxe in het productpalet. Veel mensen hebben ruime CD collectie op zolder liggen die zeer de moeite waard is om af te spelen.

Trouw en eer

McIntosh bestaat 75 jaar en daarom zullen een paar apparaten voorzien worden van een ‘75 jaar bestaan logo’. Voornamelijk in het topsegment. McIntosh heeft een zeer grote catalogus, waaronder geïntegreerde versterkers, voor- en eindversterkers, platenspelers, CD spelers en surround apparatuur. Voor zowel McIntosh als Sonus faber geldt dat deze ‘oude’ bedrijven zoveel mogelijk in eigen huis produceren, geholpen door teams van trouwe werknemers. Charlie Randall smeedde het McIntosh team. Hij weet van iedere werknemer de naam, kent zelfs veel familieleden van werknemers. Charlie werkte zich op van krullenjongen tot directeur. Hij is trots op zijn mensen en op de vervaardigde producten. Bij Sonus faber in het Italiaanse Vincenza is dat niet veel anders. Lange dienstverbanden tonen de trouw van werknemers aan het bedrijf dat alles in eigen beheer maakt. Voor zowel Sonus faber als McIntosh geldt dat je altijd iets bijzonders koopt, gemaakt voor de liefde voor muziek.

Sonetto V aan de praat

Dan is het tijd om niet alleen naar Guido te luisteren maar tevens naar muziek. Het is het paar opgestelde Sonetto V luidsprekers dat Fourplay vanaf CD doet weerklinken. In een mooie balans, wat Guido benoemt als een goed huwelijk tussen bron, versterker en luidspreker. Samenwerkend in een evenwichtige weergave. Zangeres Malia volgt, met een diepe, strakke en ruime laagweergave. Al zit ik op een slechte positie, toch krijg ik een vrij behoorlijk stereobeeld voorgeschoteld. Muziek plakt niet aan de weergevers, staat breed in de ruimte. Malia behoudt een goed gearticuleerde stem. Sonetto V brengt een rustig hoog mee, speelt lekker open. Leuk om te horen hoe de elektronische effecten door de ruimte zweven. Drums hebben een echt trillend vel en vervagen niet tot een doffe dreun. Guido vertelt voor het volgende nummer dat hij door een dame werd verrast tijdens een andere demo. Daar speelde hij met een kleine McIntosh set en een paar kleine Heritage luidsprekers. De dame vroeg om ‘Case of you’ van het album ‘Live in Paris’ van Diana Krall. Zij bracht tranen teweeg bij de dame, door herinnering en emotie. Guido draait dezelfde track en ook nu is iedereen ijzig stil. Stem en piano, genoeg om de aandacht op te eisen van alle aanwezigen. We moeten Guido op zijn woord gelover als hij vertelt dat in een direct vergelijk tussen de Sonetto V en het nieuwe model een groot verschil zit in weergave kwaliteit. Dat er echt een grote stap is gezet, die helaas ook tot een onvermijdelijke, gelukkig realistische prijsverhoging heeft geleid.

Serafino G2 neemt over

Over naar een paar Serafino luidsprekers. Aangesloten op een MA8950 met Luxman streaming als bron. Een McIntosh streamer laat op zich wachten, ook tot minstens 2025. George Michael bijt het spits af. Een Serafino is een stuk meer volwassen dan een Sonetto V. Speelt dynamisch en gemakkelijk. Geeft mens en instrument een strakke positie in het stereobeeld. Speelt in mijn oren helderder dan Sonetto V. Mogelijk mede door de drive vanuit de versterker. Fink werd live opgenomen. Brengt door zaalreflecties een lang durende galm op stem en gitaar. Slagwerk maakt klappen zoals je van live verwacht. Guido vertelt dat een luidspreker snel moet zijn, in staat om een versterker blindelings te volgen. Om te bewijzen dat een Serafino snel is, speelt hij muziek met bongo’s en conga’s, live opgenomen Latin. Poncho Sanchez laat horen hoe snel de speaker is, hoe dynamisch zonder op hoog volume niveau vast te lopen. Veel koperblazers die tekeer gaan. Extra stemmen staan er individueel op het podium. Koper echt zo schel als dat hoort bij een band als deze. Fel en indringend, zonder een belasting voor het oor te vormen.

Janine Jansen, hoera eindelijk klassiek! Het gekke is, draai klassieke muziek op beurzen en mensen lopen weg. Wat ik niet begrijp, immers echte instrumenten daar kun je op beoordelen, niet op Malia en de meeste popmuziek. Het orkest speelt groot bij Jansen. Haar viool is het stralende middelpunt. Guido zet het wat te hard naar mijn smaak, te hard om het ‘echt’ te maken. Voor mijn gevoel sta ik op het podium in plaats van in de zaal. Heel oud is een opname van Quincy Jones, ‘Take five’ gecomponeerd door Dave Brubeck, maar dan in een uitvoering door een big band. Opgenomen in 1963. Een opname van hoge kwaliteit en door het spel van een big band zeer indrukwekkend. Blazers zijn nu aanzienlijk rustiger dan eerder met Poncho en tegelijk directer opgenomen. Allemaal streams van Qobuz en daar terug te vinden. Dan klassieke muziek uitgezocht door Lex Kersten met als eerste Roel Dieltiens op solo cello. Uitvoerend suites geschreven door Bach. Deze Roel laat beluisteren hoe strak de lage tonen klinken, hoe doorzichtig ze gehouden worden door een Serafino. Een groot orkest volgt met Leopold Stokowski in ‘Hungarion Rhapsody no.2’.

Nog meer

Wie dat wil kan naar de luisterruimte voor een kleiner systeem met Naim en Sonus faber. Niet zo indrukwekkend, wel heel erg plezierig om naar te luisteren en dat voor een bescheiden budget. Echt een systeem waar je voor gaat zitten en dat uren plezier levert, dag in dag uit. In de winkel komen wat vragen en antwoorden. Zoals dat Sonus Faber een zestal lijnen van passieve luidsprekers heeft. Lumina waarbinnen een Lumina II Amator valt die in het schap staat, Sonetto welke ruim is vertegenwoordigd in deze winkel, Nova staat bij Lexicom, uit de Heritage serie staat er een Maxima Amator, er komt een Concertino in beperkte oplage en er is een Reference serie leverbaar. Waar Sonus faber naar zocht en heeft gevonden is een natuurlijk geluid. Teveel laag of teveel hoog maakt moe. Volgens Guido moet een luidspreker bij het langzaam omhoog draaien van het volume steeds een stapje mooier worden. Tot aan een volumegrens die je voor jezelf stelt. Welke luidspreker moet je kiezen? Kwestie van budget en wat spreekt het meeste aan, waarbij vaak rekening gehouden moet worden met plaatsing in een bestaand interieur. Met zijn Italiaanse styling en afwerking in hout, aluminium en leer past een Sonus faber al snel. McIntosh heeft bijna 70 producten in het leveringsprogramma. Hoger en lager gepositioneerd qua prijs dan hetgeen dat werd gedemonstreerd. Gekozen is vandaag voor middenweg bij Lexicom Multimedia, zodat je altijd een goede indruk krijgt van wat mogelijk is. Zo is een MA8950 €11.500 en een MA252 €9.500. Voor Sonetto V gelden prijzen van €5.999 per paar en een Serafino G2 kost €25.000 per paar.

Op een vraag hoeveel vermogen de versterker moet kunnen leveren antwoorden Guido en Lex dat vanaf 50 Watt vaak al genoeg is. De kwaliteit en stabiliteit van een versterker is eigenlijk belangrijker dan wat hij aan vermogen kan leveren.  Lexicom Multimedia heeft voor ieder wat wils in huis. Binnen veel verschillende prijsniveaus waarbij een klant kan kiezen wat haar of hem past en tot hoever men wil gaan.

 

Het is onontkoombaar, de laatste stappen verfijning kosten helaas altijd veel geld. Aan de buitenzijde zie je die verfijning misschien niet altijd, maar til eens een Sonetto V op en probeer dat daarna met een Serafino G2. Dan voel je de verschillen veroorzaakt door betere behuizingen en zwaardere magneten. Haevn speelt nog even een stuk muziek, net als Eric Clapton, kennelijk vallen de systemen in de smaak bij de toehoorders, want zolang er muziek speelt gaat iedereen zitten en luisteren. Een mooier compliment is niet denkbaar.

Speellijst

Track – uitvoerenden – album

  1. Chant – Fourplay – Between the sheets
  2. Celastial echo – Malia/Boris Blank – Convergence
  3. A case of you – Diana Krall – Live in Paris
  4. Roxanne – George Michael – TwentyFive
  5. Trouble’s what you’in – Fink – Wheels turn beneath my feet
  6. El Conguero – Poncho Sanchez – Latin soul
  7. Summer 1945 – Janine Jansen – Süskind
  8. Take Five – Quincy Jones – Plays hip hits
  9. Suite No.1, BWV 1007: I. Prelude – Roel Dieltiens – Bach: complete cello suites
  10. Hungarian Rhapsody No.2 – Leopold Stokowski – Rhapsodies: Liszt/Enesco/Smetana/Wagner
  11. Promise – Haevn – Promise
  12. Tears in heaven – Eric Clapton – The lady in the balcony