Twee “All-in-one”-apparaten vergeleken: Linn Majik DSM en Naim SuperUniti

All-in-one: een waardig alternatief voor losse apparaten?

Niet iedereen wil een traditionele audioset in huis halen, die uit meerdere apparaten bestaat. Ruimtegebrek kan een reden zijn, of een design-georiënteerde inrichting waarin geen plaats is voor een audio-/AV-meubel. Vroeger (dan praat ik over de vorige eeuw) was u in zo’n geval aangewezen op oubollige apparaten, die er goedkoop uitzagen en die de magere klankeigenschappen van een halfslachtig compromis hadden.
Maar tegenwoordig is de situatie gelukkig totaal anders. De opkomst van “streaming audio” heeft mede bijgedragen aan de ontwikkeling van slimme, compacte apparaten die alles in huis hebben om u op een hoogwaardige manier van muziek te laten genieten. Deze “all-in-one”-apparaten (in het Engels, want dat is kennelijk beter dan “alles-in-één”) zijn opgebouwd met hoogwaardige technologie en doen op papier qua bouwkwaliteit, bedieningsgemak en mogelijkheden niet onder voor de losse apparaten. Inderdaad: op papier. Maar hoe werken ze de praktijk? Om dat te onderzoeken, heb ik twee kandidaten geselecteerd die allebei aanspraak willen maken op een plek in de klasse van de “betere audio”: de Naim SuperUniti en de Linn Majik DSM.

Korte beschrijvingen
De Linn Majik DSM is een combinatie van een geïntegreerde versterker, een digitaal/analoog-converter (DAC) en een netwerkspeler. Opvallend is, dat de Majik DSM een ongelooflijk aantal aansluitmogelijkheden heeft, waaronder zelfs HDMI (maar helaas géén USB). Hierdoor is de Majik DSM meer dan zomaar een muziekmachine, want hij kan tevens het hart van een audio/video-installatie vormen. In deze recensie houd ik me echter alleen bezig met muziekweergave via de netwerkspeler van de Linn.
De Linn en de Naim waren aangesloten op het netwerk van Lexicom MultiMedia en speelden dus muziekbestanden vanaf een server. Als maximale resolutie accepteert de Majik DSM 24bit/192kHz, hetgeen bij apparaten in deze kwaliteitsklasse inmiddels standaard is.
Een CD-loopwerk zoekt u tevergeefs, want Linn bouwt sinds 2010 geen CD-spelers meer. Hoogst merkwaardig, want via het Linn-platenlabel worden nog wel CD’s uitgebracht… Rare jongens, die Schotten!
De Linn heeft een afstandsbediening, maar een dergelijke machine bedient u natuurlijk bij voorkeur met een app vanaf een tablet (of desnoods een smartphone, alhoewel ik dat nogal een gepriegel vind). Een compliment aan Linn: de prima werkende gratis Kinsky-app is er zowel voor iOS als Android en daar kunnen veel andere merken een voorbeeld aan nemen!

De Naim SuperUniti is eveneens een combinatie van een geïntegreerde versterker, een DAC en een netwerkspeler. En ook de SuperUniti heeft geen CD-loopwerk aan boord. Ook ondersteunt de SuperUniti een resolutie van maximaal 24bit/192kHz. Maar daar houden de overeenkomsten zo’n beetje op. Geen lawine van aansluitmogelijkheden, geen HDMI. 5 digitale en 3 analoge aansluitingen zijn volgens Naim genoeg. Heel handig zijn de ingangen op het front: een 3,5mm miniklink voor smartphones/tablets en een USB-aansluiting om muziek vanaf een USB-stick te kunnen afspelen. Dus als vrienden hun muziek meenemen op een USB-stick: inpluggen en spelen. Heerlijk!
De Naim is gebouwd met andere uitgangspunten. Niet als schakelcentrum voor een complete AV-opstelling, maar als pure muziekmachine. Geselecteerde onderdelen, een forse voeding, een zware versterker die veel stroom kan leveren om ook lastige luidsprekers te kunnen aansturen, een zware anti-magnetische en resonantie-dempende behuizing, enzovoort. Bij Naim is echt alles uit de kast gehaald om een High End muziekweergave te kunnen bieden.
Helaas is de mooie app van Naim alleen maar beschikbaar voor iOS. Wie met Android werkt, kan een universele app als BubbleUPnP gebruiken, maar die kan niet alles wat de n-Stream app kan. Een minpuntje, mede gezien het enorme marktaandeel van Android.

Gebruikte apparatuur
De Naim SuperUniti en de Linn Majik DSM mogen hun kunsten vertonen aan de B&W 804 Diamond luidsprekers; de bekabeling bestaat uit een MusicLine PowerIgel voor de stroomvoorziening, Chord Signature luidsprekerkabels en twee Chord C-Stream Ethernet ethernetkabels. Plaats van handeling is, zoals gebruikelijk, de luisterruimte van Lexicom MultiMedia. Tegen het einde van de luistertest werd ik op basis van mijn bevindingen nieuwsgierig naar het effect van een andere luidsprekerkabel en heb ik de Vertere Pulse C ter vergelijking aangesloten.

Luisteren 1: Naim
Ik begin met de Naim SuperUniti. Adele mag haar versie van Make You Feel My Love (19) ten gehore brengen. De 804 Diamond wordt door de Naim goed aangestuurd en vult de luisterruimte fraai met muziek. De opnamekwaliteit is niet al te best, maar juist daarom is dit een goed nummer om te beoordelen hoe de Naim muziek weergeeft. En wat ik hoor, bevalt me prima. De SuperUniti maakt de opname niet mooier, hij verdoezelt niets. Zo hoort het! De piano klinkt goed en heeft de juiste plaats in de mix, zowel qua sterkte als qua klank. De strijkers iets meer naar achteren en de stem van Adèle op de voorgrond. Prima. Die stem klinkt lekker via de 804 Diamonds. Doortekend, vol kleine nuances en precies zoals ik het graag hoor. Het stereobeeld is groot genoeg om de luisterruimte te vullen.
Omdat het een goed opgenomen nummer is waar van alles in gebeurt, draai ik La Voce Del Silenzio van Andrea Bocelli (Vivere). Onmiddellijk valt de betere opnamekwaliteit op. De vleugel in het intro is imposant en echt. De stem van Bocelli wordt vol passie gepresenteerd en is zowel qua klank als qua plaatsing dik in orde. De strijkinstrumenten worden prachtig weergegeven als groep, maar ook de individuele instrumenten zijn herkenbaar. Dat is knap! Verder registreer ik een levendige dynamiekweergave en een uitstekende hoeveelheid details. De 804 Diamond weet me met zijn schitterende diamanten tweeter van het begin tot het eind te boeien.

superuniti_3
Het volgende nummer is bijna een cliché, maar ik wil toch Keith Don’t Go van Nils Lofgren (Acoustic Live) horen. Wat men ook zegt van dit nummer, het blijft een goede graadmeter bij het recenseren. Het geweldige gitaar-intro komt levensecht uit de luidsprekers en heeft een volle, rijke klank. Uiterst gedetailleerd, levendig, dynamisch. Ook het applaus is belangrijk: is het een ongedefinieerde zee van geruis of hoor ik echte mensen in hun handen klappen? Gelukkig hoor ik dat laatste. Het mag misschien een uitgekauwd nummer zijn, ik blijf toch weer luisteren. De SuperUniti heeft de 804 Diamond volledig onder controle en het duo verwent me met een luisterruimte vol mooie klanken.

Een stukje klassiek. Het Brandenburgse Concert No. 1 van J.S. Bach, gespeeld door The English Concert onder leiding van Trevor Pinnock. Weer geniet ik van de gedetailleerde, natuurgetrouw neergezette strijkers en de sprankelende de blokfluitpartij. Het klavecimbel twinkelt en geeft een vrolijk, ritmisch accent. De prima combinatie Naim/B&W maakt de muziek transparant, makkelijk te volgen en interessant. Elk instrument en alle muzikale lijnen komen volledig tot hun recht.
Omdat ik ook iets stevigers wil horen, grijp ik naar de Orgelsymfonie van Camille Saint-Saëns, gespeeld door Peter Hurford en het Orchestre Symphonique de Montreal onder leiding van Charles Dutoit. Het derde deel, met de forse orgelpartij, is een imposant stuk muziek met een dramatisch ontwikkelende lijn. De diepe pedaalbassen van het orgel komen imposant de luisterruimte in. De strijkers zijn mooi vloeiend en de koperblazers klinken warm. De spanning in de opbouw is voelbaar en het orkest werkt op een uitermate fraaie manier naar de climax toe. Hier komt ook de forse versterker van de Naim goed tot uiting, want hij kan dit pittige stuk op z’n sloffen aan. De weergave is prachtig vol van klank, met een verfijnde detailweergave. De 804 Diamond biedt een uitgebalanceerd plaatje en ja, ik blijf het zeggen, die tweeter is fabelachtig!

Luisteren 2: Linn
De Linn Majik DSM neemt nu de plaats in van de Naim SuperUniti. Ik ben nieuwsgierig, want de Majik DSM en de SuperUniti verschillen qua klank behoorlijk van elkaar. “Kort door de bocht” geformuleerd: de Linn heeft een slankere, lichtere klanksignatuur dan de vol en rijk klinkende Naim. Beide machines opereren op een hoog kwaliteitsniveau, maar het eindresultaat klinkt anders.

Linn-Majik-DSM-lexicom-6x8Om de vergelijking eerlijk te houden, beluister ik dezelfde muziek nogmaals. En dus begin ik weer met Adele. Als eerste valt op, dat de piano in het intro iets lichter en compacter klinkt. Ook de stem van Adele klinkt iets lichter, maar zeker niet slechter! De Linn laat veel nuances horen en dat zorgt voor een compleet plaatje. De strijkers zijn prima gedefinieerd, de detailweergave is uitstekend. De bas is een beetje lichter, iets minder diep, maar nog steeds ruim voldoende aanwezig om van een complete muziekweergave te kunnen spreken. Ook de Linn verfraait niets, laat niets weg en voegt niets toe. Is de opname goed, dan laat de Linn dat horen. Is de opname niet goed, laat de Linn ook dat genadeloos horen. Uitstekend!
Vervolgens Andrea Bocelli. De strijkers in het orkest klinken genuanceerd, er is veel diepte in het klankbeeld en ik hoor een goed uitgewerkte detailweergave. Daarbij gaat het niet om het tellen van details om te turven wie “de beste” is, maar om het totaalbeeld van de muziek. Juist die kleine dingen kleden de weergave aan en maken, in combinatie met de goede opnamekwaliteit, het totale plaatje muzikaler. De stem van Andrea Bocelli klinkt via de Linn iets anders dan via de Naim, maar beide versies hebben de echtheid en de emotie, waardoor de zang geloofwaardig en boeiend wordt. Heel goed!
En dus geeft ook Nils Lofgren een resultaat zoals verwacht. De gitaar klinkt een beetje lichter en de attack lijkt daardoor directer en feller. De klank is goed in balans. Lofgren’s stem en het applaus worden beide zeer gedetailleerd en tot in de kleinste nuance weergegeven. Ook de dynamiekweergave staat op een hoog niveau en dat maakt het luisteren prettig.

Het Brandenburgs Concert is ook via de Linn het beluisteren meer dan waard. Weer valt op, dat de klank van de Linn iets lichter lijkt, maar in feite mis ik niets. De blokfluiten hebben een natuurlijke klank, de strijkers zijn gedetailleerd en vrolijk en de totale weergave is zeer gedetailleerd. Waar de Naim het klaarspeelt om de strijkers zowel als groep te laten horen, als ook de individuele instrumenten, legt de Linn meer de nadruk op de individuele instrumenten en lijkt de weergave als groep iets minder prominent aanwezig. De diverse muzikale lijnen zijn makkelijk te volgen en dat maakt het luisteren leuk. De klavecimbelpartij twinkelt zoals het hoort en de muziek klinkt heerlijk levendig. Mis ik het volle, rijke van de Naim? Een beetje, in het begin. Maar na vijf minuten luisteren merk ik, dat ook de Linn een uitermate boeiend verhaal vertelt en recht doet aan de muziek. En dat blijft toch het belangrijkste.
Het derde deel van de orgelsymfonie van Saint-Saëns blijft altijd een belevenis. Wie het stuk niet kent, mist echt iets! Een groot orgel is een imposant en majestueus instrument en in dit stuk speelt het een prominente rol, die varieert van een diepe baslijn onder de muziek tot stralende, voluit gespeelde akkoorden die de hoofdrol voor zich opeisen. De diepste pedaalbassen klinken iets minder diep en imposant dan bij de Naim, maar in totaal blijft het plaatje overeind zonder dat ik het gevoel heb dat ik iets belangrijks “mis”. De strijkinstrumenten klinken prachtig, waarbij weer iets meer de nadruk op de individuele instrumenten ligt dan op de instrumenten als groep. De opbouw in de muziek is tot in detail te volgen. Onderin beginnend (contrabassen en cello’s) en van daaruit opklimmend tot aan de violen, waaruit een prachtig beeld ontstaat. De vleugel is sprankelend, de koperblazers klinken helder en doortekend, zij het iets minder warm dan via de Naim. De muziek vloeit door de luisterruimte. Dynamisch, gedetailleerd, muzikaal.

Luisteren 3: andere luidsprekerkabels
Alle componenten hebben hun eigen karakter. Sommige zaken vormen een goede of zelfs uitstekende combinatie, maar soms stuit je op een combinatie die vraagtekens oproept. En daarom wil ik een andere luidsprekerkabel proberen. In veruit de meeste gevallen is de Chord Signature luidsprekerkabel een prima signaaltransporteur, maar zoals elke component heeft ook deze kabel een eigen karakter. En dus wil ik ter vergelijking een kabel met een ander karakter proberen: de Vertere Pulse C luidsprekerkabel.
De reden voor dit experiment: de Chord lijkt op de Naim, met een volle en rijke klank. De Vertere lijkt iets meer op de slanker afgestemde Linn, hoewel de vergelijking niet helemaal opgaat. Maar een recensent is een nieuwsgierig type, dus ik wil weten hoe beide machines klinken met de transparante en open Vertere-kabel.

De ruimte ontbreekt om mijn ervaringen met alle muziekstukken opnieuw te beschrijven, dus ik vat mijn bevindingen hieronder kort samen.
De Linn Majik DSM vormt een prima combinatie met de Chord Signature. De weergave is gedetailleerd, dynamisch, muzikaal, en levendig. De Chord compenseert het enigszins “lichtere” van de Linn deels, waardoor een harmonieuzer klankbeeld ontstaat. Met de Vertere Pulse C wordt de klank echter te licht en verliest de weergave bovendien aan levendigheid. Dus ik kies voor Linn met Chord.
De Naim SuperUniti kan met beide kabels uitstekend overweg. Met de Chord Signature is de weergave vol en rijk, soepel, dynamisch, gedetailleerd en transparant, een klein tikkie warm en zeer muzikaal. Helemaal mijn smaak (al mag ik dat als recensent natuurlijk niet zeggen). Wie de combinatie Naim-Chord een beetje te bourgondisch vindt, kan met een gerust hart een Vertere proberen. Alle karaktereigenschappen blijven overeind, net als de weergavekwaliteit. Alleen wordt de klank een fractie slanker en iets minder warm. Voor de liefhebber: van harte aanbevolen.

Conclusie
Eerst een compliment aan de B&W 804 Diamond, die zich met beide machines probleemloos laat combineren en die zich niet van de wijs laat brengen door het wisselen tussen Naim en Linn. Aan beide apparaten klinkt hij mooi en uitgebalanceerd, waarbij hij de verschillen tussen Naim en Linn glashelder laat horen. Bij beide apparaten kan ik deze luidspreker van harte aanbevelen.

shot5_804 023

De Linn Majik DSM is een uniek apparaat, dat dankzij de stortvloed aan aansluitmogelijkheden het hart kan zijn van een uitgebreide AV-set waar echt alles op kan worden aangesloten, van platenspeler tot BluRay-speler. Naast een geïntegreerde versterker en een hoogwaardige netwerkspeler heeft hij ook een phonovoorversterker en HDMI-ingangen aan boord. Maar er is ook een keerzijde aan deze fraaie medaille. Al die elektronica wordt van stroom voorzien door één voeding. Zoiets leidt onherroepelijk tot compromissen. Dat moet u niet verkeerd opvatten, want het is absoluut niet zo, dat de Linn reddeloos door het ijs zakt. Maar in vergelijking met de Naim valt op, dat de versterker van de Linn een minder krachtige indruk maakt. Hij heeft niet de “grip” op de luidsprekers die de Naim heeft. Een oplossing kan zijn, om een extra eindversterker aan de Linn te koppelen, maar dan komt er een apparaat bij en is het “alles-in-één”-effect weg. Toch vind ik het een zinvolle upgrade. En tenslotte heeft de Linn een ander karakter dan de Naim. De Linn heeft een iets slankere, iets lichtere weergave en is, wanneer ik de vergelijking in het zwart/witte trek, meer analytisch van karakter dan de Naim. Dat is geen waarde-oordeel, want de praktijk heeft uitgewezen dat beide merken hun uitgesproken fans hebben. En terecht, want beide merken horen bij de absolute top in deze categorie.

De Naim SuperUniti is een prachtig voorbeeld van een modern, High End “alles-in-één”-apparaat, dat het hart is van een compact en hoogwaardig audiosysteem. U leest het goed: audio. De video-sectie wordt door Naim bewust buiten beschouwing gelaten. De faciliteiten voor “streaming audio” behoren tot de standaarduitrusting en wie een analoge bron, een CD-speler of het audiosignaal van een BluRay-speler wil aansluiten, vindt voldoende analoge en digitale ingangen aan de achterzijde. Naim hecht veel waarde aan zijn resonantie-dempende, anti-magnetische behuizing om de elektronica af te schermen van de boze buitenwereld. Een ander speerpunt van Naim is een fors bemeten voeding. Dat maakt de Naim letterlijk en figuurlijk een “zware jongen”. Naim houdt niet van compromissen en het resultaat is te horen, want de geïntegreerde versterker is een krachtpatser die niet met zich laat spotten. Hij levert een flink vermogen en kan veel stroom leveren. Dat laatste is het belangrijkste, want mede daardoor houdt Naim de aangesloten luidsprekers stevig in zijn greep. Dat komt de weergave zeer ten goede. Zoals ik eerder in deze recensie schreef: de Naim SuperUniti klinkt vol en rijk, soepel, dynamisch, gedetailleerd, transparant en zeer muzikaal. Er zijn mensen, die de Naim-klank een beetje te warm vinden, maar dat zijn waarschijnlijk de Linn-liefhebbers. Zo ziet u: voor elk wat wils!

Tenslotte heeft deze recensie voor de zoveelste keer aangetoond, hoe belangrijk de juiste bekabeling is. Het verschil zit niet alleen in de bekabeling zelf, maar ook in de combinatie met de audio-apparaten. Vraag daarom bij een demonstratie altijd naar alternatieven, zodat u de verschillen zelf kunt horen. De bekabeling is een belangrijke component, die de klank van een audioset kan maken of breken!

De opmerkzame lezer heeft zich waarschijnlijk verwonderd over het grote prijsverschil tussen de Linn Majik DSM en de duurdere Naim SuperUniti. De verklaring hiervoor is, dat ik soortgelijke apparaten wilde vergelijken. Het ging om het concept: een apparaat met een geïntegreerde versterker, een netwerkspeler en een DAC in één “doos”.
In de Naim-hiërarchie zit de Uniti 2 onder de SuperUniti. Maar de Uniti 2 heeft een CD-loopwerk. Dus die viel af.
Bij Linn volgt boven de Majik DSM de Akurate DSM, maar die heeft alleen een voorversterker en moet dus met een eindversterker worden gecombineerd. Bovendien ontstaat dan een héél ander prijskaartje… Dus ook die viel af.
Snapt u?