Spendor A2 luidsprekers: Klein en fijn

Spendor A2: Een luidspreker met een opvallend formaat, heel bescheiden, toch een vloerstaand model, slank en plaatsbaar in de leefomgeving

Met de opname van Spendor luidsprekers in het leveringspakket van Lexicom Multimedia is er al aandacht besteed aan de D7 luidspreker, nog niet aan de beurt geweest is de A-lijn van Spendor. De A-lijn is de schakel tussen de klassieke Spendor’s en de moderne D-lijn. De A-lijn onderscheidt zich door het gebruik van een conventionele tweeter, een moderner uiterlijk en eigentijdser afstemming qua klank dan de Classic serie.

Onderdeel van de A-lijn is de A2 die voor mijn neus staat opgesteld. Een luidspreker met een opvallend formaat, heel bescheiden, toch een vloerstaand model, slank en plaatsbaar in de leefomgeving. Een luidspreker die door zijn uiterlijk ervaren zal worden als een “echte” hoogwaardige luidspreker waar u toch mee thuis kunt komen bij uw partner die minder met audio op heeft. Ook een luidspreker die met zijn klassieke fineerkleuren (zwart essen, donker walnoot en eiken) al snel zal passen bij overig meubilair. Wat uiteraard belangrijk is zijn de prestaties en daar ga ik het uitgebreid over hebben in het vervolg van de tekst.

De A2 ontleedt

Spendor is een echt Engels bedrijf dat is gevestigd in Sussex. Spendor maakt bijna alles zelf, de woofers, de kasten, de filters, alleen de tweeters kopen ze in bij derden. Het inmiddels ruim 50 jaar geleden gestarte bedrijf is nog springlevend en baseert zijn ontwerpen op hedendaagse technieken en mogelijkheden, maar houdt gelukkig vast aan de klank van oorspronkelijk door BBC ingenieurs ontwikkelde systemen. Een heel belangrijk aspect daarin is de zuivere weergave van stemmen en de natuurlijke klank van instrumenten. Terwijl snelheid, punch, impact en frequentiegebied in omvang zijn meegegroeid naar deze tijd door toepassing van beter conusmateriaal, krachtiger magneten, hulp van computersystemen bij het ontwerpen, preciezer componenten in de wisselfilters en moderne meetmethodes. Bij het ontwikkelen van de A-lijn is geleund op de klassieke ontwerpen en op de D-lijn, om tot een luidspreker te komen die slechts weinig ruimte vraagt, betaalbaar blijft en bedoeld is voor de muziekliefhebber. Als ik begin aan de achterzijde dan vind ik naar onderen een single-wire aansluiting met fraaie terminals en daarboven een reflexpoort. Aan de voorkant zit bovenaan de 22mm tweeter en daaronder de 150mm woofer. De kleine woofer is goed in staat om het gehele middengebied te omvatten, naar onder tot aan de bassen, dat is goed nieuws want dan valt de wisselfrequentie buiten dat voor ons gehoor zo belangrijke middengebied. Ook kan Spendor om die reden een tweeter toepassen met een kleine dome, wat de spreiding ten goede komt en waardoor de hoge tonen pas bij heel hoge frequenties gaan bundelen. Hoe groter de diameter van de dome, des te meer last krijg je van bundeling, dat is een natuurwet. De luidspreker oogt slank en staat op een zwarte plint waarin de voetjes zitten gedraaid en waar spikes in passen. De tweeter is verzonken in het front, de woofer is er op geschroefd. Spendor levert geen frontdoekjes voor de A2, dat zorgt voor een “technische” uitstraling (tegen meerprijs binnenkort leverbaar). De tweeter is beschermd tegen aanraken met een rooster. De A2 meet slechts 75,6 x 15 x 250cm (HBD) en weegt desondanks 12 kilo. Spendor specificeert een frequentiebereik van 36Hz tot 25kHz, een scheidingsfrequentie van 4,2kHz, geeft een rendement op van 85dB en vraagt om een versterker met een vermogen tussen de 25 en 125Watt. Met oog op het bescheiden rendement is die 25Watt echt een minimum, naar boven mag u best verder gaan dan 125Watt.

Samenspel

Het samenstellen van een betaalbaar systeem is met de Spendor A2 niet echt een opgave. Gekozen is voor de kwaliteit van een Naim versterker met ingebouwde streamer en DAC, de recent geïntroduceerde Naim Uniti Atom van € 2.250,-. Dat past goed bij de stuksprijs van de A2 die op € 999,- zit. De luidsprekerkabels zijn de Chord Clearway van € 225,- voor 2×3 meter. Pas aan het einde van de luistersessie is een Melco N1AH60/2 muziekserver opgenomen in de Ethernet keten (€ 2.499,-), daarvoor streamde muziek gewoon over het netwerk en niet via de dedicated Player poort op de Melco. Netspanning halen we uit een Naim Powerigel.

50 Ways to love the A2

De muziekkeuze is uiteraard heel persoonlijk en ik kies als eerste voor The King’s Singers met hun a capella gezongen “50 Ways to leave your lover”. Het zijn alleen mannen die zingen en/of hun stem gebruiken als instrument. Zoals de A2 ze weergeeft zijn stemmen overtuigend echt naar mijn idee. Het valt mij op dat het stereobeeld laag staat, alsof de zangers zittend zingen. Stemmen komen wel heel goed los van de speakers met gebruik van de ruimte voor mij. Articulatie die vooral met deze groep belangrijk is komt duidelijk naar voren. Ik vervolg met Patricia Barber en haar track “Invitation”. Haar in dit geval rustige en melodieuze jazz gaat als de brandweer op de Spendor A2. Heel relaxed, met aandacht voor de kleine details die Barber vaak kenmerken. De A2 geeft een gevoel met de band in een jazz café te zitten, om te genieten van een drankje onder de zoete tonen. De luidspreker creëert echt zo’n sfeer, maar laat u niet in de luren leggen, als Barber links van ons haar piano speelt wordt dat een heel mooi instrument. Een contrabas heeft geen overheersende invloed, laat zich evenmin wegdrukken. Slagwerk legt eerst de nadruk op bekkens tot de trommel aangeslagen wordt, dan springt die er bovenuit. Zo wordt muziek een uitermate prettige beleving die naar meer smaakt. De liefhebber van dit soort muziek kan met het betaalbare systeem heel veel plezier in huis halen.

Lee Ritenour speelt zijn “Ocean Ave”. Hier is meer impact nodig dan met Barber, omdat niet alleen de gitaar een hoofdrol is gaan spelen, maar de compositie veel drukker is, slagwerk is closer opgenomen en de bas vraagt door de snelheid van spelen om meer definitie. De A2 kan dat bieden, alleen niet op een vreselijk hoog geluidniveau want dan gaat de controle verloren. Het volume is echter meer dan genoeg voor de meeste huiskamers en in gesprek gaan met iemand lukt zo allang niet meer. De muziek blijft mooi los komen van de baffle van de A2, met dank aan de Naim Uniti Atom die als een paard staat te werken, het is een heel serieuze versterker welke boven zijn klasse uitstijgt. Allan Taylor met “Kerouac’s dream” heeft gelijk de juiste intonatie voor Taylor, zijn diepe, zware stem dwingt tot luisteren. De harmonieuze combinatie van instrumenten past daar heel precies omheen. Taylor staat naar voren gepositioneerd. Het weergeven gaat erg lekker en het extra interne volume van de A2, ten opzichte van een monitor op een stand, is een welkome aanvulling die zorgt voor een heel volwassen resultaat. Het maakt vooral de stem meer mannelijk en zorgt voor longinhoud in de borstkas. De A2 laat de lage tonen vrij rollen door de luisterruimte, zonder dat daarmee middengebied of hoge tonen in de knel raken.

Geen Metal

Terug naar een dame, Melody Gardot is aan de beurt met haar “Les etoiles”, dat voor het eerst goed gebruik maakt van het herscheppen van een stereobeeld met de nodige diepte. Gardot staat ruim naar voren, blazers naar achter tot ze een solo mogen spelen. Een tomtom lijkt iets schuin achter de sax neergezet. De A2 speelt heel sterk ritmisch en zit vol met leven. Weer krijg ik dat gevoel dat ik bij de dame aanwezig ben en live zit te genieten. De A2 geeft met dit nummer alles wat hij kan om de luisteraar te plezieren. Goud van oud met Dire Straits en “You and your friend” mag best nog een keer. Forse streep volume omhoog zodat de gitaren lekker uit de band springen. Knopfler met zijn herkenbare stem plaatst nog steeds te laag, daar is kennelijk niets aan te doen, mogelijk door de luidspreker naar achteren laten hellen. Wat zeker niet het geval is, is het blijven kleven van muziek aan de weergever. Indrukwekkend is trouwens de bas die meegegeven is. Een Hammond orgel draagt de muziek naar de gitaren die die door de lucht snijden in een continu samenspel. Ook hiermede is de Spendor A2 volledig in zijn element. Een blik op een eenvoudige spectrum analyzer laat zien hoe mooi gelijkmatig de weergave is, geen rare uitschieters en het volume niveau is gemiddeld zo tussen de 70 en 80db. Nu is Dire Straits nog steeds geen hardrock of metal, maar daar is de A2 van Spendor ook niet voor gemaakt. Het is een klassiek model dat eerder de nadruk legt op nauwkeurigheid dan zoekt naar effectbejag.

Sussex is the place to be

Zei ik klassiek? Arvo Pärt met “Spiegel im Spiegel” moet haast wel fraai zijn op de Spendor en is dat ook. Al laat de sfeertekening hier een puntje liggen en is de eenzaamheid die door hoort te klinken naar mijn idee niet optimaal. De twee instrumenten los van elkaar beschouwend geeft een cello die klagend de snaren afzet tegen de kast, waarbij de snaren de winnaar zijn als het gaat om aandacht te trekken. De diepere resonantie van de kast blijft iets teveel verborgen. Dat heeft ook wel een voordeel, want daarmee is het spel gemakkelijker te volgen, zeker de manier waarop de snaren gestreken worden. Piano staat van de cello af en heeft een grote ruimte om zich heen. Hij staat veel verder van de microfoon dan de cello. Dat laat de A2 heel bijzonder fraai naar voren komen. De vleugel is duidelijk groot en de lage registers brengen met recht de kracht van het instrument over. Op een dusdanig boeiende manier dat ik de volle 9.33 minuten blijf luisteren alsof ik dit werk nog nooit eerder heb gehoord. Op de server vind ik verder “A Sussex Overture”, gecomponeerd door Malcolm Arnold in 1951, passend omdat Spendor uit het graafschap Sussex afkomstig is. Of Spencer Hughes het ooit heeft gebruikt om een Spendor te tunen zal ik nooit te weten komen. Wat ik wel weet is dat een A2 zijn hand niet omdraait voor een groot orkestraal werk en vol energie zijn taak van transducer weet te volbrengen. Op zachte stukken blijven de details en gros aangeleverd, zwelt de muziek aan in crescendo dan blijft het beeld overeind en neemt de kracht hand over hand toe. Van dynamiekcompressie heeft de A2 zeker geen last. De Naim werkt onvermoeibaar mee en levert voldoende vermogen om de compositie te laten leven. De afwisseling tussen bassen, koperblazers, strijkers en percussionisten is een lust om naar te luisteren. Zelfs pauken laten horen waar hun slagkracht zit, een piccolo of triangel laat zich niet wegdrukken, de muziek speelt zich als een film voor de ogen af. Weer een compliment voor de A2 die de weergave volledig los laat komen van de kast zelf, die als het ware verdwijnt. Dat het stereobeeld lager staat dan ik zou willen moet ik helaas op de koop toe nemen en kan ik niets aan veranderen, anders dan door de speakers naar achter te laten hellen. Maar heeft dat geen faseproblemen tot gevolg vraag ik mij af? Ach als dat alles is dan mogen we niet mopperen gezien de prijs, de afwerking en de weergavekwaliteit van de Spendor A2.

De concurrentie

Een mooi levendig werk van Vivaldi is het “Concerto in F, RV569” en daarvan het allegro. Het duurt minder dan een minuut voordat ik met zwaaiende armen het orkest zit te dirigeren, alleen als ik ben in de luisterruimte durf ik dat wel te doen. Lekker groot neergezet met een hoge mate van intimiteit. Misschien heeft de A2 moeite om de extreme frequenties in hoog en laag volledig weer te geven, mij maakt dat persoonlijk niet uit. Het super belangrijke middengebied is als een zonnetje dat de bewolking wegjaagt en de muziek doet stralen. Ik vind het oprecht jammer dat de track aan het einde komt en ik iets anders moet gaan opzoeken. Gelukkig heb ik nog een pianoconcert van Murray Perahia ter beschikking en dat mag er zijn op de A2. Weer staat de speaker veel groter te presteren dan hij fysiek is, niet zo indrukwekkend als een meer moderne broeder van KEF of B&W, zelfs de D-serie van Spendor biedt een modernere weergave, maar dat is nu juist de kracht van de A-serie. Het behoudt van de goede waarden uit het verleden, gecombineerd met moderne materialen en zo komen tot een afgewogen weergave die menig luisteraar van klassiek, traditionele jazz en lichte pop in vervoering kan brengen. Stemmen? Als een mooie droom op de A2, een beetje als een LS3/5a maar in dit geval met meer mogelijkheden in de basregisters en een net zo zijdezacht en lichtvoetig hoog.

Een Melco erbij

Op de valreep bedenk ik dat ik de Player Ethernetpoort van een Melco N1AH60/2 NAS ook kan pakken om de Uniti Atom op aan te sluiten, want op die Melco staat de muziek die ik speel. Hoe gaat de Naim/Spendor combinatie daar mee om? Met “Spiegel im Spiegel” haal ik de eenzaamheid naar binnen, datgene wat eerder nog ontbrak aan sfeer is er ineens wel. De beklemming is in de muziek hoorbaar, het oneindige wat leeg is, hier staat het voor mij. Patricia Barber’s “Invitation” heeft meer zeggingskracht en haar invitatie is plotseling oprecht. Laat ik het zo stellen, in de jazzclub waar ik haar vanmorgen aantrof heeft zij een kleine pauze genomen en ben ik rijen naar voren opgeschoven. Daar is het stereobeeld, zelfs met meer hoogte, welkom zijn extra snelheid, details en transparantie. De combinatie van Naim Uniti Atom en Spendor A2 was en blijft heel plezierig, de Melco maakt als derde gang het diner niet alleen compleet, het laat het restaurant met stip stijgen in de Lekker en de Guide Michelin. Op “Les etoiles” gaat het stereobeeld een meter omhoog en wordt een kleine tomtom een echte bongo. “Hallo klokkenspel” dat uit het niets opduikt. Dire Straits leeft op met een gitaar die nu pas goed laat horen dat de snaren van metaal zijn. Is het inderdaad zo extreem als ik beschrijf, ik daag u graag uit het zelf te ervaren met de Uniti Atom en de Spendor A2. Een Melco zou mij eerste upgrade zijn als ik dit mooie, betaalbare systeem in bezit zou hebben. Met behoudt van de fraaie klankbalans in het systeem zonder Melco is de mogelijkheid een stap omhoog te doen altijd welkom. Je levert niets in, ruilt niets in, en de uitbreiding bestaat slechts uit één bescheiden apparaat, te plaatsen in de directe nabijheid. Bediening wordt niet anders, de Uniti Atom bewaart alle functies, ik kan geen enkel argument bedenken om de Melco niet aan het verlanglijst toe te voegen.

En dan

Even terug naar waar het allemaal om ging, de Spendor A2, want die blijkt in staat om hetgeen hem wordt toegevoerd zodanig weer te geven dat hij van harte aanbevolen kan worden. De bescheiden maten, het onopvallende uiterlijk, de klassieke weergave kwaliteit, de aantrekkelijke prijs en de hoge WAF factor zijn nauwelijks te overtreffen. Zoals ze aan de andere kant van het kanaal zeggen: “Buy British, buy best”.