Naim Uniti Atom en MartinLogan ElectroMotion ESL: Opstap naar high end

Het samenstellen van een audiosysteem is niet altijd even gemakkelijk. Het simpelweg samenvoegen van componenten op basis van individuele prestaties en verwachten dat de som der delen op hoog niveau zal presteren leidt vaker tot een teleurstelling dan tot vreugde. Ongeacht het prijsniveau. Steeds is het zoeken naar die ene opstelling die de oren streelt, het hart sneller doet kloppen en de luisteraar mee kan nemen in de muziek. Naarmate het prijsniveau stijgt wordt de weergave telkens verfijnder en zuiverder, een tweede kunst is daarom de set betaalbaar houden en binnen het budget zoeken naar pareltjes om daarmee een ketting te vormen. Dat is wonderbaarlijk goed gelukt met een combinatie van Naim elektronica en MartinLogan weergevers. Drie componenten in totaal waarmee de wereld naar streamingdiensten, eigen muziek en internetradio open ligt. Met compacte elektronica en twee smalle luidsprekers, die vanwege het elektrostatische paneel in veel interieurs een plaatsje kunnen vinden. Mag ik voorstellen de Naim Uniti Atom streamer/DAC/versterker en de MartinLogan ElectroMotion ESL luidsprekers. De entrée naar high end audio weergave in de juiste betekenis.

Even voorstellen

Zowel de Naim Uniti Atom als de MartinLogan ElectroMotion ESL zijn eerder beschreven op deze website, voor de volledigheid haal ik de kernpunten toch naar voren voordat het luisteren naar muziek kan beginnen. Het meest opvallende aan het uiterlijk van de Uniti Atom is de 5 inch LCD display aan de voorzijde die u alle informatie geeft over de muziek welke u speelt, de instellingen en de bediening. De display is gekopieerd naar de afstandsbediening waarmee functies vanaf de luisterplek bestuurd worden. Tegelijk heeft de Uniti Atom een multifunctionele bediening aan de bovenzijde, vergelijkbaar met die van de Statement en natuurlijk heeft Naim de eigen App beschikbaar. De behuizing is geheel gemaakt uit geborsteld, zwart aluminium, dat samen met de intelligente volume regelaar en het display zorgt voor een chique uitstraling van dit all-in-one systeem, bedoelt voor een wat kleinere luisterruimte met zijn vermogen van 2 x 40Watt. Het compacte systeem meet 95 x245x265mm (HxBxD) en weegt een stevige 7 kg. De Uniti Atom combineert een ruime keuze aan fysieke aansluitingen met technologieën als Chromecast, AirPlay, Bluetooth (aptX HD), Internet Radio™, UPnP™ (Universal Plug ‘n’ Play) en streamingdiensten als TIDAL en Spotify® Connect, alles beschikbaar voor multiroom en Roon Ready. Ondersteunde file formaten zijn WAV, FLAC, MP3, AAC, OGG, WMA en DSD. Fysieke ingangen zijn er voor Optical TOSLink, Coaxial RCA, RCA analoog en USB, optioneel HDMi met ARC. Met uitgangen voor een extra versterker, subwoofer, 3.5mm hoofdtelefoon en luidsprekers. De prijs voor de Naim Uniti Atom € 2.499,-.

De MartinLogan ElectroMotion ESL vertegenwoordigt een nieuwe generatie elektrostatische luidsprekers, waarbij deze ESL gebruik maakt van een 34 inch hoog, gebogen XStat paneel en een high-performance woofer. Het ElectroMotion ESL XStat MicroPerf elektrostatische panel is gespannen binnen een uit aluminium en kunststof samengesteld frame. Het frame is stijf genoeg om vervorming tegen te gaan opgewekt door trillingen en resonanties. Tegelijk voorkomt het AirFrame akoestische kortsluiting en maakt het gebruik van een elektrostaat 100% veilig. Het MicroPerf ontwerp zorgt dat de elektrostatische membranen groter mogen zijn dan in het verleden zonder te verliezen aan integriteit. Het AirFrame en MicroPerf zorgen voor een optisch bijna transparant paneel, waarin de CLS XStat transducer verantwoordelijk is voor de royale spreiding van de hoge tonen. Een voordeel van elke dipool is het feit dat de tonen voor- en achter het paneel met elkaar in tegenfase zijn en elkaar opheffen aan de rand van het paneel. Zo worden reflecties van de zijwanden vermeden en hoort u vrijwel alleen het direct in de luisterrichting afgestraalde geluid. Voor de basweergave maakt de ElectroMotion ESL gebruik van een 8 inch woofer met een stijve conus, waarvan de magneetsterkte en het rendement exact zijn aangepast aan het elektrostatische paneel. Het scheidingsfilter maakt gebruik van luchtspoelen en polyesterfilm condensatoren. MartinLogan noemt de filtertechniek “Vojtko”. De luidspreker staat op verstelbare spikes zodat de mate van achteroverhellen in te stellen is en de luidspreker stevig wordt gekoppeld aan de onderliggende vloer. Aansluiten kan met blank draad of liever met banaanstekers. De speaker weegt net iets boven de 16 kilo en meet 132,3 x 22,9 x 41,4cm. De prijs van de MartinLogan ElectroMotion ESL is € 1.775,- per stuk.

Voor het aansluiten van de componenten maakte ik gebruik van een Chord Company C-stream ethernetkabel en een set Clearway luidsprekerkabels. Mijn muziek haalde ik van een USB stick en de gebruikte App is die van Naim zelf.

Muziek mag aan

Ik pak zoals gewoonlijk mijn eigen referentie files als uitgangspunt, niet omdat die altijd de hoogste kwaliteit herbergen, eerder omdat ze een mooie doorsnede zijn waar ik mee uit de voeten kan. Bijvoorbeeld Diana Krall met “Peel me a grape”. Over transparantie van de set bestaat geen twijfel, de elektrostaat zet een stem neer waarin alle facetten worden aangeboden om van de stem een ware Diana Krall te maken. Met een lekkere hoeveelheid dynamiek staat zij vrij van de band en van haar eigen piano, gelukkig neergezet op een realistische hoogte. Dat laatste uiteraard met dank aan de afmetingen van het paneel. De lage tonen zijn heel beheerst in het geheel, duidelijk aanwezig met een behoorlijke mate van definitie, maar minder krachtig dan ik gewend ben van de meeste conus weergevers of van veel zwaardere versterkers op de elektrostraten. Maar beter beheerst laag dan teveel energie in de onderste frequentieband. Luister bovendien eens naar het einde van de track waar piano en bas ineens vol inzetten op het laatste akkoord, dan blijken plots de lage tonen krachtiger te zijn dan verwacht.

Ik ga aangezet door Krall door met de pianoklanken over op een solo werk, gespeeld door Ola Gjeilo en het werk heet “Ubi Caritas”. Het zijn de snaren die het meeste de aandacht opeisen, de romp van de vleugel doet minder mee, ook nu zijn de lagere registers minder zwaar vertegenwoordigd in het beeld. Dat maakt de vleugel snel en helder, zonder daarin te overdrijven. Enig volume is nodig om de luisteraar te betrekken bij de muziek, waarna de aandacht volledig wordt vastgehouden. Goed herkenbaar is het spel van Ola, de weergave maakt er geen eenheidsworst van waarin elke piano en elke pianist(e) de identiteit verliest. De klanken zijn zuiver en de vleugel krijgt haast zijn ware grootte qua afbeelding mee. Prachtig losgekomen van de panelen en heel opvallend, de overgang tussen de conus van de woofer en het elektrostatische paneel kan ik op een luisterafstand van 3 meter niet waarnemen. MartinLogan heeft die integratie en een soepele overgang geweldig voor elkaar gekregen in de loop der jaren.

Klassiek voor iedereen

Toegevoegd aan de piano in het fabuleuze werk van Arvo Pärt is een wenende cello, de compositie is “Spiegel im Spiegel” waarin eenzaamheid doorklinkt. De twee instrumenten hebben elk een heel eigen plaats in het stereobeeld, niet tot op de laatste spijker aanwijsbaar, licht diffuus zoals de werkelijkheid dat ook zou doen. Immers de klank hangt rond het instrument en komt niet zoals bij trompet vanuit één punt. Dat ijle en diffuse karakter is precies wat nodig is om in mijn gedachten een landschap te vormen waar overheen de klanken uitgespreid worden. Het aanzetten van de strijkstok is zachtjes waar te nemen, de vleugel behoudt zijn grootsheid met de hoge tonen, die deze keer nu eens niet “hameren” maar hun natuurlijke afstand bewaren. Dit klassieke werk belooft veel voor straks als ik naar orkestwerk overga. Eerlijk is eerlijk, zelden beluister ik zo fraai het strijken langs de snaren van de cello als op deze kleine elektrostraat. Dit mens mag even genieten tot het einde van de track.

De Vier Jaargetijden

Gelijk door met klassiek, van Vivaldi uit de “Vier jaargetijden” de “Zomer, delen één, twee en drie”. Inderdaad, vanaf het eerste deel van de “Zomer” is het duidelijk, wie klassieke muziek hoog in het vaandel draagt kan met deze combinatie zijn geluk vinden. Het is de transparantie, gecombineerd met snelheid, met zuiverheid en het stereobeeld dat zorgt voor een belevenis welke uitstijgt tot een flink stuk boven de prijs van de combinatie. Alles kan altijd beter, maar dit maakt mij blij want ik kan solisten volgen, het orkest uiteenrafelen tot individuen en toch bewaart de set de eenheid en geeft ruimte aan de compositie. Het orgel blijft opvallend aanwezig, op een conusluidspreker verdwijnt datzelfde orgel nog wel eens teveel naar de achtergrond. Zachte passages laten de luisteraar op adem komen, de luidere delen laten geen enkele beperking horen in het beschikbare vermogen en de Uniti Atom heeft power genoeg in huis om ook zulke delen moeiteloos weer te geven. In het derde deel van de “Zomer” moet het systeem alle zeilen bijzetten om vooral het begin, de uitbeelding van een zomerstorm, bij te houden. Waar de solo viool nog wel eens randjes wil gaan vertonen en de weergave in onaangenaam verandert, maakt de MartinLogan het werk op volle sterkte mogelijk.

De populaire muziek

Pat Metheny & Anna Maria Jopek doen op “Cichy zapada zmrok” hun uiterste best en mogelijk daardoor krijgen stem en gitaar op dit system een erg overheersend karakter. Meer harmonie is welkom wat mij betreft, waarbij de achtergrond klanken meer op de voorgrond mogen treden. Het volume haal ik een eindje omlaag zodat het teveel aan informatie in het middengebied kan worden gedempt. Normaliter verkrijg ik met deze track een heel zwevend stereobeeld met heel veel ruimte, elektronisch opgewekt door bijvoorbeeld buizenversterkers in de harmonische vervorming te jagen en dat op te nemen, dit systeem houdt het stereobeeld aan de vlakke kant en toont zo genadeloos aan waar de opnametechnicus heeft gerommeld met de opstelling.

Natuurlijk is Dire Straits niet vergelijkbaar met headbangen, daverende rock of trance, maar de combinatie is volledig in staat om met pop om te gaan, mits het op een enigszins bescheiden niveau gehouden kan worden zoals met “Planet of the New Orleans”. Punten om mee te scoren zijn snelheid, puntigheid, het stereobeeld dat zo mooi wordt uitgespreid en de transparantie dat elk instrument de ruimte geeft. Het systeem laat wat liggen in de regionen van de lage tonen waar meer energie mag zitten. Of het feit dat de muziek pas echt interessant gaat worden als het volume omhoog gaat. Op een laag niveau is het nogal vrijblijvend, niet onaangenaam, zeker niet, maar mijn aandacht gaat op den duur verslappen. Het feit dat ik mee zit te bewegen en mee blijf bewegen als het volume terug geregeld wordt bewijst wel dat het ritme er goed inzit. PRaT (Pace, Rhythm and Timing) was altijd al een speerpunt van Naim waarmee het merk beroemd is geworden. Slagkracht van de drums is voldoende, er moet immers ook rekening gehouden worden met het prijsniveau en het beschikbare vermogen van de Naim Uniti Atom.

Eva Cassidy zorgt voor een zachte afsluiting met haar “Time after time”, een lieve track en een audiofiele favoriet. Live gezongen en met zorg opgenomen voor de dame. De zaalecho bij de introductie is op de juiste wijze gedoseerd. Duidelijk wordt de lichte heesheid op de stem, Eva was verkouden tijdens de opname, die keer op keer bewijst dat volmaaktheid misschien minder leuk is dan een kleine afwijking, het maakt zowel de zang “echter” als de opname interessanter. Hoe mooi kan zang en gitaar zijn, het brengt mij haast tot tranen zo zuiver en puur is de weergave. Het origineel mag dan van Cyndi Lauper zijn, Eva geeft de tekst meer emotie mee dan Cyndi dat kon brengen in mijn oren. Aan het eind van de opname wordt duidelijk hoe klein de zaal was, het klappen van het publiek laat daarover geen twijfel bestaan op dit systeem.

Etiket plakken

Tel de prijs van de kabels op bij de prijs van de Naim Uniti Atom en de MartinLogan ElectroMotion ESL en je komt net boven de € 6.000,- uit. Dat is een behoorlijke investering waar je gelukkig veel voor terug krijgt. In de eerste plaats geeft de Naim toegang tot een wereld aan muziek met zijn ingebouwde streamingmogelijkheden, eigen muziek en die van diensten als TIDAL of internetradio. In de tweede plaats biedt de Naim, in tegenstelling tot een aantal andere oplossingen, een serieuze versterker van Naim kwaliteit. Dat wil zeggen gewoon klasse AB, met een forse voeding en opgezet met het DNA van elke Naim versterker. De bediening gaat soepel met de eigen App of je laat de Uniti Atom onder Roon werken. Meer dan de Atom is er niet nodig, al biedt hij ruimschoots ingangen voor andere bronnen. De MartinLogan ElectroMotion ESL kent weinig concurrentie in zijn prijsklasse, te danken aan het elektrostatische paneel en de perfect geïntegreerde woofer. Als u met het formaat en uiterlijk kunt leven dan zou mijn eerste keus deze weergever zijn. De transparantie is ongekend, het stereobeeld prachtig en de weergave kenmerkt zich door snelheid, zuivere klank en transparantie. Samen met de Atom speelt de set ver boven de prijsklasse uit. Beter kan het altijd, maar niet voor deze prijs. Ik zou er haast het veel te veel misbruikte etiket “high end” op plakken, al behoort de term mijns inzien toe aan systemen die een veelvoud kosten van € 6.000,-. Laten we het er op houden dat de combinatie Naim Uniti Atom met MartinLogan ElectroMotion ESL veel van de trekjes vertoont van aanzienlijk kostbaarder soortgenoten zonder het bijbehorende prijskaartje.

Voor alle informatie over de Naim Uniti Atom of de MartinLogan ElectroMotion ESL kunt u terecht bij Lexicom Multimedia.