Metrum Acoustics AMBRE endpoint op Naim. Zinvolle uitbreiding naar Roon?

Na vorige week uitgebreid kennis te hebben gemaakt met Roon software en het Metrum Acoustics AMBRE endpoint komt er met de onderstaande luisterimpressie daarop een vervolg, waarbij ditmaal de AMBRE gekoppeld wordt aan een Naim Audio systeem. De plotselinge aandacht voor Roon valt niet geheel uit de lucht voor Lexicom Multimedia, wel een beetje voor mij. Immers tot voor een paar weken terug werkte ik er zelf niet mee. Inmiddels ben ik er achter dat Roon software voor het streamen van muziek niet 100% mijn ideaal is, vanwege het ontbreken van muziekdiensten en ik nog steeds internetradio niet aan de praat krijg, wel fantastisch muziek laat spelen over wat Roon benoemt als “endpoints”. Zo goed zelfs dat ik voor thuis AMBRE endpoints heb gekocht, een NUC laat draaien en de Roon software benut. Vanuit dat enthousiasme en vanuit de gedachte dat bezitters van een Naim systeem waarop een geïntegreerd Roon Naim endpoint vaak nog niet beschikbaar is maar dat wel zouden willen, stellen we een systeem samen dat een echte Naim blijft en toch Roon mogelijk maakt.

Het apparaatje

Laat ik nog even kort herhalen wat een Metrum Acoustics AMBRE voorstelt. De Metrum Acoustics AMBRE vormt de brug tussen de Roon server, veelal een dedicated computer met de naam NUC of Nucleus, en een apparaat dat de digitale signalen kan omzetten naar analoge output. De Metrum Acoustics AMBRE heeft één enkele ingang, een RJ45 Ethernet poort, wel diverse digitale uitgangen om overal mee compatibel te zijn. AES/EBU over XLR, S/PDIF over RCA coax, Toslink optisch en een I2S uitgang. De maximale bitrate en sample frequentie van de AMBRE is 24 bit bij 192kHz. De AMBRE is er voor Roon en (nog) niet voor andere streaming protocollen. Op de voorzijde van het bescheiden kastje een aan/uit schakelaar plus indicatie LED’s voor Stand-by, Aan, LAN en Muziek. In de AMBRE is veel aandacht besteed aan de voeding van de circuits en nog veel meer aandacht aan de digitale klok. Digitale muziekweergave valt of staat met de kwaliteit van de digitale klok, de AMBRE heeft daarom twee precisieklokken ingebouwd, één voor 44.1kHz en de veelvouden 88.2 en 176.4kHz en de tweede voor 48kHz met de veelvouden 96 en 192kHz. De timing met de klokken en de ultieme onderdrukking van jitter zoals Metrum Acoustics weet te bereiken is technisch en hoorbaar uitzonderlijk te noemen. De AMBRE kost € 1.203,-.

Van Naim App naar Roon App

Ons systeem bestaat uit een Naim NAC 272N digitale muziekspeler/DAC/lijnversterker, een apparaat dat bij Lexicom Multimedia veelvuldig is verkocht aan klanten en een uitstekende reputatie heeft. Naim zal de NAC 272N helaas niet gaan aanbieden als Roon endpoint. Ze gaat dit wel doen bij de nieuwe generatie muziekstreamers die ergens dit jaar opvolgers zullen krijgen. Daarmee blijft een groep Naim liefhebbers verstoken van de voordelen van Roon, de weergavekwaliteit, het kunnen leggen van dwarsverbanden tussen muziek en artiesten, de integratie met TIDAL en het unieke documentatiesysteem dat constant informatie geeft over de opname, de musici, historische data en meer. Terug naar het systeem, er is een NAP 300DR met NAP 300PS beschikbaar en een set B&W 804 D3 Diamond luidsprekers. Natuurlijk staat ergens een NUC de Roon Core software te draaien en staat de AMBRE paraat, de laatste gekoppeld met een Shawline Digital Coax S/PDIF kabel van Chord Company aan een digitale ingang van de NAC 272N. Ik kan met de App van Roon muziek spelen via de set en met de App van Naim. Voor beiden ben ik zorgvuldig met het kiezen van de muziekfiles, want ze staan bij Lexicom Multimedia in diverse formaten her en der op NAS drives, een Melco, USB sticks etc. Ik kies als bron mijn eigen muziek waarvan een klein gedeelte staat opgeslagen op een Melco in de winkel. Beide Apps hebben geen probleem met het vinden van die specifieke files.

MQA

Naim kent geen ondersteuning voor MQA en Roon wel, als ik van Roberta Flack haar MQA ingepakte “Killing me softly” speel is dat op de Naim heel harmonieus en zuiver ook al is het geen MQA uitgepakte file. Maar schakel ik om naar de AMBRE dan gaat het laag een octaaf dieper en blijft strakker in de hand gehouden. Een aangeslagen hihat aan de rechterkant heeft ineens de echte, specifieke klank van een hihat meegekregen. Roberta en haar achtergrondkoor worden veel verder uit elkaar getrokken omdat ruimte én plaatsing beter tot hun recht komen. Dat kan komen doordat Roon de MQA file uitpakt, dat is echter hoogstens een deel van de oorzaak. Er is ook direct een nadeel te benoemen als je speelt via de AMBRE, je gaat al snel luisteren naar wat er allemaal gebeurt op het virtuele podium terwijl je met de Naim je jezelf meer overgeeft aan de muziek. De AMBRE geeft gek genoeg een nu wel hoorbare echo op de stemmen, de Naim software wil het niet eens weergeven. Terwijl ik de Naim als streamer zeer hoog schat en er ongelofelijk veel plezier aan kan beleven gaat Roon met de AMBRE hem hier voorbij. Ik vervolg met solo piano, het is Ola Gjello spelend “Ubi caritas”. Met AMBRE ontstaat een veel groter onderscheid tussen de linker en de rechter hand, duidelijk gemaakt in dragende lagen tonen en heldere hoge tonen, waarbij het laag uitgespreid is in de ruimte en het hoog puntig en geplaatst is neergezet. Er ontstaat een goede en bijna echte pianoklank, zuiver, helder, realistisch, vooral heel organisch. In de Naim modus, om het zo maar even te benomen, is de weergave kleiner, bestaat er veel minder onderscheid tussen de twee handen, is de weergave meer bescheiden en eenvoudiger. Lang niet zo mooi organisch. Muziek wordt tussen de luidsprekers ingehouden, is minder meeslepend en verder weg geplaatst.

Blu-ray

Ik ga door met een van de Blu-ray geripte versie van Adèle’s “Love song”. Op Naim speelt het zoals ik dat gewend ben van de vele luistersessies die achter mij liggen. De zaalakoestiek is aanwezig van de Royal Albert Hall, het stereobeeld met daarin het publiek loopt een stuk door naar achteren, gitaren weerklinken helder en strak. De stem is zo kenmerkend voor Adèle. De lagere tonen bouwen zich op met een lichte druk. Het Hammond orgel is per direct herkenbaar. Op AMBRE loopt de zaal verder naar achter door en zijn de gitaren voorzien van veel meer harmonische dan daarnet. De echo uit de zaal komt naar voren, kleine geluiden krijgen een eigen entiteit en identiteit. Lage tonen dragen nu de muziek en het Hammond orgel laat zijn kenmerkende eigenschap beluisteren, het zwerver van het geluid door de ruimte waarbij de toon de plaats lijkt te bepalen van de Hammond luidspreker. Adèle zingt rauwer dan daarnet, strijkers zijn opvallender aanwezig. Alle muziek komt losser van de luidsprekers terwijl het stereobeeld groeit zowel in de diepte als in de breedte. De weergave verliest de Naim kenmerken, het komt veel minder overeen met het bekende Naim sausje, dat kan eigenlijk wel eens een struikelblok vormen voor de echte Naim fan. Met Roon en de AMBRE aangesloten ontstaat een nieuwe manier van muziek beluisteren, veel meer aandacht vragend, intenser te beleven en vooral detailrijker geworden met een mooie opname.

Jazz

Het Bobo Stenson Trio speelt de “Song of Ruth”. Dat leidt Op de AMBRE tot eenzelfde pianoweergave als met Gjello, groot in de lage tonen en geplaatst op de hoge tonen. Erg goed getroffen is de klank van de romp en het langdurig uitsterven van de tonen. Percussie maakt sambaballen heel herkenbaar, geeft een metaalklank aan de bekkens, maakt een snaredrum pittig en de basdrum diep. Het spanningsveld tussen de instrumenten is voelbaar geworden en de klagend gestreken bas komt volkomen los van de piano en de percussie. Deze schitterde opname was zelden zo fraai te beluisteren. Dit is high fidelity op het erepodium. Mede omdat de muziek niet alleen technisch zo perfect wordt weergegeven, maar tevens 100% muziek blijft. In de Naim modus is het allemaal een paar stappen gewoner, minder spannend, minder rijk aan details en de dynamiek levert in. Muziek en instrumenten zitten veel meer op een kluitje gedrukt, waarin niets ontbreekt en toch is de beleving afgenomen, wordt de weergave een stap rommeliger. De gestreken bas staat minder ver naar de zijkant, bekkens missen een deel van de metaalklank. Hoe mooi ook op Naim, de AMBRE geeft een dimensie extra mee aan de muziek als de opname zich daartoe leent. Roon maakt de weergave sneller, puntiger en fascinerend.

Rondje USA

In de Naim modus heeft Lori Liebermann een herkenbare, licht scherpe stem, iets waar de B&W Diamond tweeters hoorbaar aan bijdragen. Op “Last thing on my mind” is gitaar levend en tokkelt vrolijk door de stem heen. De weergave heeft een intieme sfeer te danken aan de klein gehouden opname waarin de stem verreweg het meest belangrijk is. Ik krijg een beetje het idee dat Lori tussen de schuifdeuren staat te spelen, al mogen de deuren wel een stukje verder open om haar de ruimte te geven. Via AMBRE zijn de deuren voluit opgeschoven, is de algemene scherpte vervangen door “s” en “t” klanken terwijl de stem natuurlijker en warmer aandoet. Gitaar heeft nog steeds geen hoofdrol al is ook hij uitgegroeid tot een volwaardig instrument. De stem wordt hoger geplaatst tussen de luidsprekers, de gitaar blijft op buikhoogte. Stem en gitaar komen losser van de weergevers en Lori staat minstens een meter dichterbij. Ik krijg het gevoel echt aanwezig te zijn bij een huisconcert. Gedurende de track waardeer ik nu de afwezigheid van scherpte op de stem en de warmere klank. De weergave benadert meer de menselijke stem zoals ik herken van haar. Muziek is wederom organisch en soepel in de oren. Het blijft een herhaling van zetten blijkt met het veel gebruikte “Fever” van Ray Charles en Natalie Cole. De klankleur is zoveel anders op de AMBRE ten opzichte van de Naim modus, dat ik niet de moeite neem alle eerder genoemde punten te herhalen. Laat ik wel stellen dat de Naim de track eveneens geweldig neerzet. Ook als doet hij dat kleiner, eenvoudiger, meer op elkaar en in elkaar gedrukt, nog steeds blijft het nummer een belevenis op zich in de Naim streaming. Ik teken voor een set als deze. Charles gedraagt zich als de brenger van rust, Cole is de bijtende feeks, Charles op de huid zittend. Toch maar de bemerkingen bij de AMBRE aanstippen, want hoeveel groter is het stereobeeld daarmee ineens. Charles schuift op naar links, Cole staat prominent in het midden, met meer kracht in haar stem, meer intonatie, rijker aan mondgeluiden. De weergave wint in helderheid, passie, emotie en sfeer. De stem van Cole is weliswaar minder de feeks van daarnet, het is wel glashelder en duidelijk te verstaan. Vingerknippen is haast magisch realistisch. Ik kies wederom voor Roon en AMBRE als het optimale systeem om de Naim als DAC en versterker met B&W luidsprekers tot een uitmuntende prestatie te dwingen.

Aanvulling

Het gaat er in deze luisterimpressie niet om de winnaar aan te wijzen, veeleer is het de bedoeling om aan te geven dat de investering in een NUC voor Roon Core software en het plaatsen van een endpoint als de Metrum Acoustics AMBRE de mogelijkheid schept om met de voordelen van Roon aan de slag te gaan. Dat ik persoonlijk een winst ervaar in de weergave boeit u mogelijk helemaal niet, een Naim set is immers heel vaak gekozen om de klankkleur, het sterke ritme gevoel en om muziek op te genieten. Roon tast de Naim klank aan, maakt de weergave anders dan u gewend bent en vraagt met de muziek om meer aandacht. Voor mij drijft Roon met AMBRE de prestatie van de NAC 272N op tot een hoogte die ik niet eerder zo herkende. Van Europa League naar World Championship. Toch even de kanttekeningen op een rij, u zult met Roon moeten wennen aan een nieuwe App, u mist een deel van het bedieningsgemak van de Naim App die geldt voor alle Naim apparaten en internet radio wil bij mij thuis maar niet. Er tegenover staat de winst in weergave, het ontdekken van nieuwe muziek als u TIDAL abonnee bent, de historische data en het gemak van multiroom met Roon. De AMBRE? Ik beveel hem van harte aan, wat een wonderdoosje is dat.

Voetnoot:
Het is inmiddels gelukt om ook internetradio met Roon op de Ambre te spelen in uitstekende kwaliteit. Daarmee is dat probleem uit de wereld voor Roon gebruikers.