Lumin U1 Mini – Auralic Aries G1 : Twee streamers zij aan zij

Sommige vragen van Lexicom MultiMedia zijn gemakkelijk om te beantwoorden of uit te voeren, de opdracht van vandaag is een stuk lastiger. Het vergelijken van appels met peren staat ver af van een vergelijk tussen twee streaming audio apparaten die grofweg hetzelfde kunnen, hetzelfde kosten en in vele opstellingen hun waarde zullen bewijzen. Het gaat vandaag om het aantoonbaar maken en beschrijven van de verschillen in klank tussen een Lumin U1 Mini en een Auralic Aries G1. Het uiterlijk is in eerste instantie het grootste verschil, de Lumin heeft een eenvoudige tekst display in één kleur, geen toetsen, is plat en smal. De Auralic is hoger, is breder en dieper, heeft bedieningstoetsen op de voorzijde en heeft een kleurendisplay voor artwork en het aanduiden van gekozen instellingen. Daar blijft het niet bij zal later blijken, karakterverschillen duiken op tijdens het spelen van muziek.

Veel overeenkomsten

Er zijn nogal wat overeenkomsten aan te duiden van beide spelers. Beiden hebben een AES/EBU uitgang, zijn coaxiaal, optisch en via USB aan te sluiten. De Lumin biedt daarbij een BNC uitgang extra, de Auralic kan draadloos werken. RJ-45 voor Ethernet is standaard net als een ingebouwde voeding. De Lumin kan gemodificeerd worden naar een SBooster externe voeding voor extra weergavekwaliteit. Op beiden kan via USB een harde schijf worden aangesloten om muziek af te spelen, of een USB stick, via de App kies je welke opslag relevant is voor je collectie. Streamen gaat via UPnP vanaf een NAS en muziekdiensten zijn ruim beschikbaar. AirPlay, TIDAL, Qobuz, Internet radio en ROON zijn met beiden te gebruiken, Lumin biedt Spotify Connect, de Auralic Bluetooth en Songcast. Auralic biedt met de Lightning server een platform dat niet afhankelijk is van software op de NAS. MQA is standaard, voor de Lumin native MQA, de Auralic heeft zelf zijn software daarvoor geschreven. Beiden werken met een eigen App, alleen moet de Auralic App op Apple iOS draaien en kan Lumin ook Android aan.

Grote overeenkomsten in sample rates en file formaten: voor PCM kunnen alle streams tussen de 16 en 32 bits aangeleverd worden (let op! alleen via USB hoger dan 24 bits en 192kHz), DoP werkt net als DSD, voor de Lumin tot DSD256, voor de Auralic DSD512. Bestanden mogen lossless of lossy zijn, zoals AIFF, ALAC, DIFF, DSF, FLAC, OGG, WAV, AAC, MP3, MQA en WMA. De U1 Mini is verkrijgbaar in geborsteld aluminium of in zwart geanodiseerde vorm. De afmetingen zijn 300x244x60mm en de U1 Mini weegt 2,5kg. De Auralic is alleen leverbaar in zwart, meet 340x320x80mm en weegt 7,2kg. De iets gunstiger prijs van de Lumin zou je kunnen benutten voor een SBooster voeding en adapterkit. Totale kosten € 329,- voor de SBooster en € 49,- voor de adapter kit.

Transparant en breedbandig

Voor het beluisteren en kunnen zoeken naar de verschillen heb ik een set neergezet waarvan ik verwacht dat hij transparant en breedbandig genoeg is om onderscheid mogelijk te maken. Zowel de Lumin U1 Mini als de Auralic Aries G1 sluit ik aan op Ethernet om te werken met de App’s en om later muziek te spelen via ROON. Voorlopig gaat in beiden een USB stick met dezelfde muziek. Chord Shawline digitale kabels voeren naar een Metrum Acoustics Adagio DAC/voorversterker, waar ik met Chord Signature XLR analogue interlinks een Metrum Forte eindversterker op aansluit. De met Chord Signature Reference kabels verbonden luidsprekers zijn de Bowers & Wilkins 804 D3 Diamond. Netspanning haal ik voor alle apparaten uit een Naim Powerigel. De NUC waarop de ROON Core draait is een eigen ontwikkeling van Lexicom MultiMedia. Om de twee streamers te bedienen gebruik ik voor ieder de eigen App. Je kunt lang twisten over de App’s, welke ziet er beter uit, welke is gebruiksvriendelijker, welke maakt instellen het meest eenvoudig, het hangt helemaal af van de eigen voorkeur in mijn optiek. De App’s zijn geschreven voor of door de fabrikanten, zijn toegespitst op het apparaat en daarmee compleet. De streamers zijn zoveel mogelijk gezet op de fabrieksinstellingen, geen up- of downsampling, geen ongewenste omzetting, het vergelijk moet zo eerlijk mogelijk zijn. Vandaar de keuze voor Coax digitaal, AES/EBU klinkt meestal nog een stapje beter, maar dan kan ik ze niet tegelijk aansluiten.

Het startschot

Het startschot wordt gegeven door Lavina Meijer, haar muziek gecomponeerd door Philip Glass, het werk “Metamorphosis – The hours”, voert zij uit op harp. De Lumin biedt een zachte weergave aan, met een hoorbare echo op de snaren van de harp. Af en toe is de harp heftig op de oren met stevige resonanties, toch blijft het fijne werk heel goed overeind in een vloeiend spel met een vloeiende weergave. De Auralic is duidelijk helderder van klank, drukt lang niet zo heftig op de oren. De weergave met de Auralic is eenvoudiger en gaat niet zo diep in op de klank van de harp, is in het directe vergelijk oppervlakkiger, boeit wat minder en laat minder van de schoonheid van de track vrijkomen. Ik ga door met de Auralic en speel van Till Brönner’s CD “Oceana” de track “In my secret life”. De stem van de zangeres staat naar voren geschoven, waarbij de hoogte informatie perfect is. Een piano klinkt helder met genoeg kracht, zangtekst blijft daarbij telkens verstaanbaar. Het stereobeeld wordt tussen de speakers gehouden, zou best meer los mogen komen van de weergevers. Al met al een pakkende weergave waarin veel gebeurt en een lekkere, beetje hese stem om de trompetkunsten van Brönner aan te vullen. Met de Lumin in de opstelling heeft de piano in het intro meer gewicht, de stem is een halve meter gezakt, de heesheid blijft net als de verstaanbaarheid. Het slagwerk is zwaarder aanwezig, komt iets beter los van de weergevers, overige instrumenten hebben een diepere klank, waarbij de de ruimte tussen de instrumenten onderling en tussen de stem wordt gevuld, de Auralic liet een afstand bestaan tussen de spelers onderling en de zangeres.

Van zaal naar kamer

Het Tingvall Trio zorgt met “Beat” voor een MQA gecodeerd bestand. Op de Lumin krijg ik lang aangehouden pianonoten voorgeschoteld, steeds helder zonder te scherp te worden. Het slagwerk en de bas zijn aanwezig, maar de piano eist eerst de hoofdrol op. De weergave is heel dynamisch en transparant, indrukwekkend, zuiver en ruimtelijk neergezet. Voorzien van fraaie lage tonen die nergens overdrijven maar wel duidelijk diep gaan. Op de Auralic krijgt de piano een hardere klank mee, noten zijn korter geworden, de piano eist zodoende nog meer de hoofdrol op. De bas is lichter van toon, de scheiding tussen de instrumenten onderling is groter, meer individueel, dat alles groots neergezet in een fraai stereobeeld. Ik ga merken dat een voorkeur voor Lumin of Auralic heel erg zal afhangen van de rest van de set, daar waar de Auralic te helder is in een combinatie past de Lumin beter en andersom. Voorlopig staan er twee topklasse streamers broederlijk naast elkaar. Op de track “Lento” van Youn Sun Nah valt met de Auralic weinig aan te merken. Het stereobeeld is helaas te laag voor de stem. De lage tonen kunnen mooi rollen, een gitaar geeft veel snaarklank, het samenspel is heel fijn om naar te luisteren in de hoge transparantie graad. De weergave doet denken aan een concert in een zaal. De Lumin heeft meer weg van een concert in de huiskamer, is intiemer. Zo laat de gitaarklank zich meer losweken van de klankkast van het instrument, is de stem van Youn Sun Nah warmer, zij staat ook hoger in het stereobeeld en de lage tonen zijn duidelijker aanwezig. De über transparantie is verdwenen en maakt plaats voor een rondere weergave met minder scheiding tussen de instrumenten. Wederom een lastige keuze waar de voorkeur naar uitgaat, als ik al kan spreken van een voorkeur. Ik zou met beide streamers lang tevreden kunnen zijn.

Helderheid

Ineens kom ik een track tegen waar het onderscheid echt duidelijk mee gaat worden. Ik speel van Patricia Barber ”Let it rain”, een live opname. Met de Lumin is het applaus tijdens de intro heel erg realistisch, komt een heerlijke stemweergave los, is de weergave super dynamisch, de bas is heel subtiel op de achtergrond aanwezig en een gitaar mag steeds meer volume gaan produceren gaande weg de track. Ik hoor vaag een opduikende zaal echo. Een klap op de klankkast van de gitaar dendert uit de woofers. Dit is echt een mooie opname. Met de Auralic klinkt het applaus heel anders, alsof de handen kinderhanden zijn geworden, Barber’s stem laat de warmte teloorgaan. De glans is van de weergave af. Met deze track is het verschil heel duidelijk in het voordeel van de Lumin. Als Barber met haar stem uithaalt wordt het zelfs iets te veel van het goede. Eindelijk een track gevonden met direct herkenbaar verschil. De klap op de gitaarkast heeft met Auralic meer weg van een basdrum. Waar transparantie eerder juist een plus was met de Auralic werkt het nu tegen en wordt de weergave kaler.

Al die tijd is gedraaid vanaf twee USB sticks, vanaf dit moment maak van de twee streamers een groepje onder ROON en ga op die manier verder. Een groepje heeft als klein nadeel dat de weergave kwaliteit van de gegroepeerde spelers wat terugloopt, wederom hebben ze er beiden in gelijke mate last van. Voor een ultiem resultaat thuis liever niet groeperen als u geconcentreerd aan de slag gaat met uw muziek. Ik ben benieuwd of de verschillen, soms subtiel, soms uitvergroot, herkenbaar blijven: warm versus koel, opvullend versus losser, transparant versus diffuus.

ROON aansturing

Drie totaal verschillende stukken muziek laat ik via de ROON server komen vanaf een Melco opslag. De eerste is van Hanne Boel met de titel “After midnight”. Goed hoorbaar is dat de Lumin meer gewicht heeft en de Auralic helderder van klank is. De extra Auralic transparantie zorgt dat de bas beter definieert, dat slagwerk eerder de verschillende troms onderscheidt, maar ook dat Hanne’s stem erg heftig en bijna schel is. Met de Lumin heeft haar stem meer karakter. Misschien lever je wat in op spanning, je krijgt er harmonie voor terug. Gevat in een Lumin stereobeeld waarin instrumenten op elkaar aansluiten. Met de Lumin is het onderscheid tussen de verschillende trommelsoorten weg. Je zit als het ware verder weg van het drumstel en dat vloeit zo meer in elkaar. Beide streamers zijn heftig in de weergave en hakken er op los, in dynamiek doen ze niet voor elkaar onder. Van Mozart speel ik het werk “Fantasia for piano in D minor KV 397”, uitgevoerd door Ivo Pogorelich. Weer is het de Lumin die de warmere klank in de piano brengt en de Auralic is de heldere en meer transparante van de twee spelers. De karakterverschillen worden steeds duidelijker en eenvoudiger te herkennen naarmate ik meer muziek de revue laat passeren. Misschien maak ik het voor de lezer gemakkelijk door te schrijven dat je met de Auralic virtueel dicht bij de open vleugel staat en daardoor meer meekrijgt van het klavier en de snaren, terwijl je met de Lumin op grotere afstand zit, waardoor voor de romp van de piano een grotere rol is weggelegd. Vandaag sluit ik af met Roberta Flack’s “Killing me softly”. De Lumin zorgt voor een dieper stereobeeld, aan alle kanten los van de weergevers, met veel geluiden van kleine en grote percussie instrumenten. Het koor staat ver naar achteren weggezet, volkomen vrij van Roberta. Bij de Auralic is de klank helderder, het stereobeeld wordt platter, percussie valt nog net wat meer op. De stem van Roberta is lichter van toon en het koor hijgt in haar nek. Tegelijk maakt de Auralic met zijn extra transparantie meer stemmen in het koor hoorbaar. Een close finish, want voor het grote geheel in “Killing me softly” wint de Lumin, voor de uiteenrafeling van stemmen en instrumenten is de Auralic het meest geschikt.

Peren zijn peren, appels blijven appels

Kijk in mijn hart, vraag mij welke streamer het meest aanspreekt en ik moet u het antwoord schuldig blijven. Zowel de Auralic Aries G1 als de Lumin U1 Mini zijn uitstekend bevallen. Neem ik een opstelling in gedachten met een klassieke Engelse klankkleur dan is de Auralic het lichtpuntje dat de set kan doen stralen. Is de set van zichzelf al helder en transparant, dan is de Lumin misschien het apparaat dat rust weet te brengen en een scherp randje afslijpt. Houdt u van een presentatie waarbij elk instrument zijn eigen afgebakend gebied toegewezen krijgt, pak dan een Auralic. Wilt u een “wall of sound”, dan is de Lumin de voor de hand liggende keuze. De Lumin is warmer van klank, laat de borstkas van een stem duidelijker naar voren komen, de Auralic is de transparante van de twee met zijn lichtere toon. De Auralic is zoals hij is en vraagt uitsluitend om een DAC, de Lumin kun je upgraden en dat hoop ik in de toekomst nog eens te doen met een SBooster voeding. Voor nu laat ik de keuze graag aan elke luisteraar, waar de bovenstaande tekst wellicht handvatten geeft om een keuze tussen twee kwalitatief gelijkwaardige, in klank verschillende streamers iets eenvoudiger te maken.

Meer informatie en prijs van de Aries G1 vindt u hier.