Wat zijn de voordelen van de nieuwe “Tuned Aray” kabels?
The Chord Company is een Britse kabelfabrikant, die bepaald niet stilzit. De afdeling Research & Development heeft volgens mij nooit vakantie. Alle kabels blijven continu onderwerp van onderzoek, vanaf de spotgoedkope Crimson tot en met de peperdure Sarum-serie. Bij sommige mensen hebben kabelfabrikanten nog steeds een slechte naam omdat ze gebakken lucht zouden verkopen; investeren in bekabeling is volgens die mensen alleen maar leuk voor de marge van de winkelier. Dat lijkt heel negatief en cynisch gedacht, maar helaas zijn er nog steeds kabelfabrikanten die ergens een rol kabel kopen, hun eigen naam er op (laten) printen en een paar indrukwekkend ogende stekkers (laten) monteren. Daarna zetten ze een pseudo-wetenschappelijk verhaal op hun website en verkopen ze die kabels met een vette winst. Dat zijn de cowboys, die het verpesten voor de rest. The Chord Company is gelukkig een serieuze club, die zich bezighoudt met onderzoek dat daadwerkelijk leidt tot een verbeterde weergavekwaliteit. Die kwaliteit heb ik al diverse keren aan den lijve mogen ervaren: wanneer Chord zegt, dat een kabel verbeterd is en ik vergelijk de “oude” met de “nieuwe” kabel, dan IS er ook daadwerkelijk sprake van een verbetering. Dus goed onthouden: Chord verkoopt geen gebakken lucht. En ik heb geen aandelen in The Chord Company.
Gebruikte apparatuur en kabels
Toen ik bij Lexicom MultiMedia een aantal nieuwe digitale interlinks van Chord zag liggen en Lex Kersten mij bovendien vroeg om de nieuwelingen aan een vergelijkende luistertest te onderwerpen, zei ik geen nee. Ik heb mij in de luisterruimte van Lexicom MultiMedia teruggetrokken met de volgende kabels: de “oude” Signature Digital, de “oude” Indigo Plus Digital, de nieuwe Anthem Tuned Aray Digital en de nieuwe Signature Tuned Aray Digital.
Ik heb deze digitale interlinks aan de tand gevoeld met behulp van de volgende (Naim-)audioset: een NAC 282 voorversterker met HiCap DR voeding, een NAP 200 eindversterker, een UnitiServe harddiskspeler/server en een DAC. De digitale interlinks zijn ingezet als verbinding tussen de UnitiServe en de DAC. Als luidsprekers had ik de Audiovector Si3 Avantgarde Arreté ter beschikking. De bekabeling: Chord Sarum luidsprekerkabels, Vertere Pulse B DIN-kabel tussen DAC en NAC 282, Vertere Pulse C DIN-kabel tussen NAC 282 en HiCap. Een audioset, waarmee ik me prima kon behelpen, flexibel als ik ben…
Tuned Aray
Veel nieuwe kabels van Chord krijgen sinds enige tijd de toevoeging Tuned Aray in hun naam, die wijst op een vernieuwde opbouw van de kabels. Deze nieuwe configuratie is voor het eerst geïntroduceerd in de nieuwe Sarum Tuned Aray en omdat de klankmatige winst zo overduidelijk is, heeft Chord besloten ook andere kabels uit het leveringsprogramma te gaan fabriceren volgens dit principe.
Maar wat houdt “Tuned Aray” eigenlijk in? Op de website van Chord staat , dat het in eerste instantie gaat om een gewijzigde configuratie (“aray”) van de geleiders, die het gevolg was van experimenten die waren bedoeld om weerkaatsingen in digitale kabels te reduceren. Tijdens die experimenten ontdekte Chord ook, dat het “tunen” (op elkaar afstemmen) van de geleiders een belangrijke invloed had op het uiteindelijke klankmatige resultaat. Dit leverde veel nieuwe informatie op, op basis waarvan Chord de Sarum Tuned Aray Digital heeft gemaakt. Deze nieuweling bracht een zodanig grote winst in weergavekwaliteit, dat werd besloten om ook de analoge Sarum interlinks volgens dit principe te gaan maken. Inmiddels wordt het “Tuned Aray”-principe op steeds meer Chord-kabels toegepast. “Trickle-down-effect” heet dat; de ervaringen die in het topsegment zijn opgedaan, druppelen naar beneden door, zodat alle Chord-kabels er beter van worden.
Omdat ik de nieuwe Sarum Tuned Aray Digital al heb beluisterd, kan ik uit eigen ervaring zeggen dat de weergavekwaliteit inderdaad een flinke injectie heeft gekregen. Uiterst muzikaal, vloeiend, bijna analoog, met een volle, strakke en goed gedefinieerde bas, een sprankelend hoog en een bijzonder verfijnde detailweergave. Helaas ligt de Sarum-lijn ver buiten mijn budget; tegelijk is dat het enige nadeel dat ik kan verzinnen.
Luisteren
1) De “oude” Signature Digital (€ 290,–) vergeleken met de nieuwe Anthem Tuned Aray Digital (€ 275,–)
De vrolijk rode “oude” Signature is door de komst van de nieuwe lichting niet ineens gedegradeerd tot schroot, dus daarom zet ik “oud” tussen aanhalingstekens. De Signature is en blijft een zeer goede digitale interlink, die recht doet aan de muziek. De weergave is rijk, gedetailleerd, muzikaal en aangenaam. Ik krijg een mooi stereobeeld voorgeschoteld, waarin rust, natuurlijkheid en doortekening onopvallend aanwezig zijn. Geen scherpe randjes of digitale artefacten, geen uitschieters naar boven of beneden, maar een prima klankbalans, die misschien een klein tikje aan de warme kant is. Geeft niets; liever een beetje warm dan kil en analytisch.
(Eigenlijk mag ik als recensent geen kooptips geven, maar in dit geval breek ik even met die regel. Omdat er inmiddels ook een Signature Tuned Aray is, wordt de “oude” Signature uitverkocht voor € 229,– en dat is een koopje! Zo veel kwaliteit voor die prijs is een giller! Maar: op is op.)
Omdat zijn opvolger, de nieuwe Signature Tuned Aray Digital een flink stuk duurder is geworden, vult Chord het gat op met de nieuwe Anthem Tuned Aray Digital. Een geheel nieuw ontworpen kabel, die qua prijs op de plek van de “oude” Signature komt. Met zijn witte gevlochten buitenmantel ziet hij er zeer vriendelijk uit.
De Anthem laat horen, wat de verschillen zijn tussen de “oude” serie en de jongere Tuned Aray generatie. De prettige Chord-eigenschappen blijven bewaard, waardoor ook deze luister-ervaring stiekem meer genieten dan recenseren is. Opvallend is een grotere helderheid, die mij dieper in de muziek laat kijken. Wanneer ik mijn inmiddels overbekende referentie La Voce Del Silenzio van Andrea Bocelli draai, hoor ik in het intro reeds dat het basregister meer doortekening heeft. Vervolgens zet de vleugel in en hoor ik een grotere kracht, een instrument dat prominenter zijn plaats opeist. En zo hoort het, want een vleugel is geen pocket-instrumentje. Wanneer het orkest in z’n geheel meedoet, geniet ik ook van de sprankeling in het hoog, die de muziek iets lichtvoetigs geeft. Ik word er vrolijk van. De Anthem zorgt voor een meer gedetailleerde weergave, waardoor de muziek meer te bieden heeft en levendiger wordt. Vooral bij deze track is het belangrijk dat de muziek vloeit en niet hapert. De Anthem kwijt zich met verve van die taak en bewijst, dat een goede weergave geen vermogen hoeft te kosten.
Mijn conclusie is, dat de Anthem in deze prijsklasse een prima opvolger is voor de “oude” Signature. Meer kwaliteit voor een iets lagere prijs. Dat wil iedereen toch?
2) De nieuwe Anthem Tuned Aray (€ 290,–) vergeleken met de nieuwe Signature Tuned Aray Digital (€ 625,–)
Een fors prijsverschil. Twee concurrenten uit de Tuned Aray generatie, maar toch twee zeer verschillende interlinks. In plaats van drie geleiders in een gemeenschappelijke afscherming (Anthem) hebben we bij de Signature te maken met drie individueel geïsoleerde geleiders in een gemeenschappelijke buitenmantel. Daardoor is de Signature dikker en stugger dan de Anthem. Ook de kleur is anders: niet wit, maar zwart. Alsof de Signature wil zeggen: ik maak geen grapjes, I mean business!
Ondanks het feit, dat de Signature vers uit de doos kwam en dus nog niet was ingespeeld, was wel duidelijk te horen op welke punten de Signature de Anthem de baas is. De weergave was bijzonder fraai en tot in de puntjes verzorgd. Bijna kwam een live-gevoel bij mij op, zó boeiend en meeslepend klonk de muziek. De passie en emotie in de stem van Andrea Bocelli waren tot in de kleinste details te horen en dat gaf de weergave een niveau van echtheid, waar ik kippenvel van kreeg. Van het orkest was nu ook echt elk detail te horen, de instrumenten klonken authentiek en waren exact te plaatsen, waardoor ik zelfs even het gevoel kreeg dat er ineens meer musici aanwezig waren. Heel opvallend was de openheid en natuurlijkheid. Ik genoot van de vloeiende strijkinstrumenten, de soepele weergave en de prachtige ruimtelijkheid, waarmee de muziek werd gepresenteerd.
Natuurlijk is € 625,– een flink bedrag, maar wat u er voor krijgt is niet gering! Toen ik de Naim UnitiServe aan de Naim DAC had gekoppeld met de Signature Tuned Aray Digital hoorde ik pas echt, hoe mooi die combinatie kan klinken. Dat is geen ingeblikt digitaal “enen-en nullen”-computerbestand meer, maar echte muziek, die verleidelijk mooi uit de luidsprekers vloeit. Op zo’n moment zit ik toch net even langer te luisteren dan noodzakelijk is voor deze recensie; het wordt dan meer een privé geniet-moment.
3) De nieuwe Signature Tuned Aray Digital (€ 625,–) vergeleken met de “oude” Indigo Plus Digital (€ 535,–)
In de “oude” hiërarchie was de Indigo Plus Digital de beste digitale kabel onder de peperdure Sarum. Daaronder kwam de Signature Digital enzovoort. Maar nu is er de Signature Tuned Aray Digital, die net iets minder kost dan de Indigo Plus Digital. Ik heb zo’n vermoeden dat de Indigo binnen afzienbare tijd ook zal worden uitgebracht in een nieuwe Tuned Aray versie, maar zo ver is het nog niet.
Om de verschillen goed te kunnen benoemen, heb ik deze interlinks vaker moeten omwisselen dan bij de andere vergelijkingen. Ik ben al jaren een liefhebber van de Indigo, omdat ik dat een fabelachtig goede digitale interlink vind, die qua prijs nog binnen de grenzen van het redelijke valt. Natuurlijk is de Sarum Tuned Aray Digital nòg mooier, maar die komt qua prijs dicht bij de pijngrens. Maar nu is er met de Signature Tuned Aray Digital ineens stevige concurrentie uit eigen huis ten tonele verschenen. Ik zou daar als Indigo niet blij mee zijn, maar het is niet anders.
De “oude” vertrouwde Indigo Plus Digital klinkt nog steeds heel erg goed. Welke muziek ik ook draai, met de Indigo wordt het allemaal toch net een stukje mooier. Zelfs Nils Lofgren, die mij langzamerhand de keel uit hing omdat zijn muziek veel te vaak bij demonstraties op hifi-beurzen is gedraaid en dus volkomen is uitgekauwd, klinkt via de Indigo toch weer aantrekkelijk. Het stereobeeld is realistisch, de bas is goed gedefinieerd, vol en strak, het middengebied is mooi en natuurlijk en het zijdezachte hoog is strelend voor de geplaagde oren. Een uitstekende prestatie die wordt bekroond door een uitermate goede, maar nooit opdringerige detailweergave.
De Signature Tuned Aray Digital gaat er toch nog een stapje overheen. De verschillen vallen meteen op en zijn goed hoorbaar, maar ze zijn niet zo groot als met de Anthem. Alles wat ik hierboven heb geschreven over de Signature is van toepassing, met enkele aanvullingen. De Signature is iets meer open en komt daardoor nèt iets dichter bij het live-gevoel. Het stereobeeld is breder, waardoor het orkest achter Bocelli breder lijkt dan de luisterruimte eigenlijk toestaat. Ook hier weer de iets grotere helderheid, die kenmerkend is voor de Tuned Aray serie. Daardoor verdwijnt iets van de warmte, maar ik krijg er een meer genuanceerde klankkleur voor terug. Een goede ruil. De totale muziekreproductie wint aan realisme en dat is alleen maar toe te juichen. De stem van Andrea Bocelli wordt door de Signature iets scherper omlijnd neergezet; het lijkt wel of je hem kunt aanraken. De detailweergave is superieur, zonder hinderlijk analytisch te worden. Attack en decay van zowel het orkest als individuele instrumenten zijn onovertroffen. Deze nieuwe Signature is een flinke stap dichter bij het audionirwana gekomen!
Conclusie
De digitale interlinks van Chord bewijzen, dat ook digitale muziekbestanden maximaal profiteren van een optimale transportlijn (= digitale interlink). Kapotgecomprimeerde MP3-bestanden zijn niet meer te helpen, dus daar mag u geen grootse klank van verwachten. Zoals gezegd, een interlink is een transportlijn en geen wondermiddel. Garbage in is garbage out. Maar deze luistertest heeft mij wederom getoond, dat een optimale bekabeling essentieel is.
The Chord Company heeft met Tuned Aray een nieuwe weg gevonden om de weergave verder te perfectioneren. Uiteraard heeft dat zijn prijs, maar in feite is er nog steeds in elke prijsklasse een echte Chord te koop. Luister naar de verschillen en u zult constateren dat The Chord Company geen gebakken lucht verkoopt. Een atleet kan geen honderd meter sprinten als hij door een rietje moet ademen; uw audio-installatie kan niet optimaal presteren zonder hoogwaardige bekabeling.
Ik heb geen idee of er een eventuele Indigo Tuned Aray Digital komt en wat ik daarvan zou mogen verwachten, maar als de stijgende lijn wordt vastgehouden, vermoed ik dat er een superkabel aankomt die tussen de Signature Tuned Aray Digital en de Sarum Tuned Aray Digital in komt. Hopelijk blijft de prijs enigszins realistisch, zodat hij voor veel muziekliefhebbers bereikbaar blijft.
Een overzicht van al onze Chord kabels vindt u hier