KEF LS50 Meta: Upgrade in trendy kleuren

KEF LS50 Meta Upgrade in trendy kleuren

Het is 2012 als ik op de München High End show door de importeur van KEF Loudspeakers wordt meegetroond naar hun luisterstudio om kennis te maken met de KEF LS50 eerste generatie. Later mag ik er een recensie over schrijven voor een tijdschrift. De LS50 werd gepresenteerd als ware het een nieuw wereldwonder en anno 2020 is dat nog steeds zo als ik de website van KEF bekijk.

De huidige 12e generatie LS50 heeft de toevoeging “Meta” gekregen, de naam van een nieuwe vorm van demping in en achterop de luidspreker unit. In basis is de LS50 Meta nog altijd trouw aan de oervorm, een gestileerde behuizing ontworpen om reflecties op het frontpaneel te voorkomen, met daarin geplaatst een Uni-Q driver van KEF. Een unit bestaande uit een woofer waar in het hart een tweeter is geplaatst. Een zuivere puntbron, niet anders bereikbaar dan op deze wijze, elke willekeurige andere luidspreker heeft altijd een woofer en een tweeter boven elkaar. Een compromis, dat goed te krijgen is en zich kan gaan gedragen als een puntbron maar nooit een zuivere puntbron zal worden.

Puntbron of niet, een goede luidspreker moet meer in huis hebben om kwaliteit te tonen, de driver moet voldoen, het wisselfilter, de demping, de opbouw van de behuizing, vele variabelen die het een constructeur lastig maken. Is KEF daarin geslaagd en is de LS50 Meta het nieuwe wereldwonder? Ik ga er goed voor zitten en mag weer uren luisteren in de ruimte van Lexicom MultiMedia.

Binnen en buiten

Het meest opvallende aan elke KEF LS50 en dus ook aan de Meta is de buitenkant. De vorm van de luidspreker die zich voegt naar functionele eisen, tegelijk toch anders is dan het gros van de merken in de winkel. Het begint al met de kleuren, de LS50 Meta is leverbaar in Carbon Black, Mineral White, Titanium Grey en er bestaat een Royal Blue special edition. De kleur van de conus is aangepast aan de hoofdkleur, koperkleur tot de rode conus die bij de stand past. Want ook de stand is leverbaar in Titanium Grey, Mineral White, Carbon Black, Royal Blue en voor wie durft Crimson Red. Het zijn slanke bijpassende stands waarop de KEF LS50 Meta vastgezet behoort te worden. De uitvoering van de LS50 Meta voor mij is mat zwart met een koperkleurige conus, hij staat op een zwarte stand. Sierlijk, onopvallend en fraai voor het oog.

De KEF LS50 Meta luidspreker gebruikt door derden voor KEF ontwikkelde “Metamaterial Absorption Technology”, een complexe, doolhofachtige structuur die 99% van het geluid aan de achterzijde van de tweeter absorbeert. Daarmee vervorming als gevolg van reflecties sterk reduceert en zo ontstaat een puurder en natuurlijker geluid aldus KEF. In tegenstelling tot de suggestie die mogelijk wordt gewekt is het Meta materiaal geen dempende watten of andere vulling in de kast. Het Meta materiaal zit pal achter de conus van de tweeter en als een ronde schijf achter de magneet van de woofer. Is daarmee onderdeel van de Uni-Q driver. De KEF LS50 Meta bevat de 12e generatie Uni-Q driver, waarbij de tweeter in het hart van de woofer blijft gemonteerd voor een optimaal afstraalgedrag. Met elke generatie Uni-Q heeft KEF gezorgd voor minder vervorming, minder kleuring en een transparanter, levendiger geluid. Dat de Meta uitvoering weer stappen heeft gezet ten opzichte van eerdere types is mede te danken aan de baffle curve, waarbij interferentie van hoeken niet voor komt vanwege het gladde en gewelfde oppervlak. De LS50 Meta’s baffle is door middel van spuitgieten gevormd uit een Dough Moulding Compound (DMC), terwijl binnenin de behuizing aangebrachte dwarsverbanden en Constrained Layer Damping (CLD) de romp verstevigen en zo inwendige trillingen dempen. De LS50 Meta is een basreflex systeem. Door gebruik te maken van Computational Fluid Dynamics (CFD) is de poort-flare en het stromingsprofiel van LS50 Meta’s poort berekend om optredende turbulentie te verleggen. De flexibele wanden van de poort voorkomen het optreden van resonanties en daarmee het kleuren van het middengebied. De KEF LS50 Meta heeft een prijs van € 649,- per stuk, de KEF S2 stand kost € 450,- per paar. Alles leverbaar zolang de voorraad strekt.

Technische gegevens op een rij:

  • Driver: 12ᵉ generatie 130mm Uni-Q met 25mm aluminium dome en MAT
  • THD: 0,07%
  • Frequentiebereik: 47Hz-50kHz
  • Frequentiebereik (±3DB): 79 Hz – 28 kHz
  • In-room basbereik (-6DB): 26 Hz
  • Aanbevolen versterkervermogen: 40-100 Watt
  • Systeem: 2-weg basreflex
  • Cross-over frequentie: 2,1 kHz
  • Maximale geluiddruk: 106 dB
  • Nominale impedantie: 8 Ω (min. 3,5 Ω)
  • Rendement: 85 dB
  • Gewicht: 7,8 kg
  • Afmetingen incl. aansluitingen: 302 x 200 x 280.5 mm

In samenwerking met

De Kef LS50 Meta moet niet verward worden met de actieve en wireless uitvoeringen, de LS50 Meta is een passief luidspreker systeem en heeft daarom een externe versterker en bron nodig. Gekozen is voor een Hegel H120 versterker met een uitgangsvermogen van 2 x 75 Watt, krachtig genoeg voor de LS50 Meta. Qua prijsniveau ligt de Hegel in een hogere klasse dan de luidsprekers, terecht gekozen om de kwaliteit van de luidspreker zelf minder afhankelijk te maken van de kwaliteit van de versterker. De totaalprijs van de set wordt goedgemaakt door als bron een zeer voordelige Bluesound Node 2i te kiezen en die aan te sluiten op de digitale ingang van de Hegel met een AudioQuest Cinnamon digitale interlink. Gekozen luidsprekerkabel is een vertrouwde en degelijke Chord EpicX. Rest het netwerk deel van de opstelling te benoemen, bestaande uit een Silent Angel Bonn N8 switch met Forester F1 voeding en Chord C-Stream ethernetkabeltjes. Kortom, niet overdreven en met zorg gekozen componenten om de KEF LS50 Meta te kunnen laten presteren.

Into space

Jan Garbarek & The Hilliard Ensemble op de CD “Officium” brengen geen muziek die mij heel erg aanspreekt, de muziek is in de eerste plaats gekozen vanwege de extreem ruimtelijke opname en vanwege de veronderstelde ruimtelijke weergave van een LS50 Meta. Wat ik voorgeschoteld krijg is een mix van zaken, in de eerste plaats is er een duidelijke plaatsing van het ensemble en de sax van Garbarek, waarbij vooral de diepte in het stereobeeld goed tot zijn recht komt. Muziek weet zich daarbij los te maken van de weergevers. Aan de andere kant had ik wat meer breedte verwacht van de LS50 Meta en het geluid mag nog meer vrijkomen. Dat alles op basis van de eerste tracks waar ik mee begin, dus er kan nog van alles anders worden met deze puntbronnen. Ik wil ze zover krijgen dat ze zelf “verdwijnen”, slechts muziek moet en mag resteren. Eerste stap is het kaarsrecht neerzetten van de weergevers en totaal niet indraaien. Dat scheelt een heleboel. Weg is het in de speaker hangen van de stemmen en de sax, daar is het brede beeld, natuurlijk lever ik wat in qua diepte. Is dat erg? Voor mij niet, want nu verkrijg ik de losheid en het ruimtelijke effect van de kerk waar Garbarek door heen loopt. Zo gaan we verder met andere muziek, kijken waar we uitkomen.

Altijd leuk is Holly Cole en liefst haar live CD “It happened one night” uit 1995. Cole voor alle vocalen, gesteund met piano, bas, gitaar en slagwerk. De LS50 Meta begint het naar zijn zin te krijgen, de bas is strak en laat zich niet verleiden tot overmatig aanzwellen iets dat met Cole erg snel het geval kan zijn. Piano is helder en duidelijk aanwezig, slagwerk in de eerste track nauwelijks hoorbaar. Cole staat losjes in de ruimte, in een goede afbeelding met het juiste formaat en op de goede hoogte. De band vormt een eenheid waarmee de indruk wordt gewekt van spelen op een klein podium, in een kleine zaal, wie weet is het een ruime kroeg gebruikt als opname ruimte. Was in track één de percussie alleen ver in de achtergrond iets aan het doen, nu komen in de volgende track de drums los en laten trom voor trom van zich spreken. Strak en dynamisch. Met de speakers nog steeds recht voor uit geplaatst en niet ingedraaid mis ik geen diepte in de weergave. Wel ben ik heel blij met het loskomen en het zowel hoog als breed een beeld vormen. Holly’s meest bekende track is misschien wel “Train song” en dat maakt zich nog verder los als het geluidniveau wat meer omhoog gaat met de Hegel. Waar ik met andere luidspreker sneller tegen problemen aanloop vanwege de druk in de lage tonen van de “Train song”, weet de KEF LS50 Meta dat prima te verwerken.

Audiofiel werk

Iets heel anders, James Taylor en “Hourglass” in een 24/88 ALAC formaat, oorspronkelijk afkomstig van een SACD. Dat weerklinkt bijzonder prettig, zowel de stem als de band achter hem. Gevat in een fraai compleet beeld, de luisterruimte vullend van links naar rechts, weliswaar tussen de luidsprekers gehouden, vrijgekomen van de weergever zelf. Heel anders weer in hoogte die ontbreekt, hoogte informatie zit niet in de opname. De KEF laat die verschillen goed horen en brengt kennelijk zo weinig van een eigen karakter mee dat juist de opnamekant wordt belicht. Muziek weet te vloeien en komt op een prettige manier naar de luisteraar. De LS50 is voor mij sinds ik hem voor het eerst in 2012 mocht reviewen altijd een vreemd eendje in de bijt geweest. Op sommige punten is het een kleine dappere held, briljant, denk aan plaatsen van stemmen en instrumenten vanuit de puntbron, denk aan het eenvoudig ontplooien van een stereobeeld, op andere punten is het een “gewone” luidspreker in zijn prijsklasse en ondervindt de LS50 ook in de Meta uitvoering stevige concurrentie. Audiovector, Bowers & Wilkins, Dynaudio en Focal bieden allemaal een ander soort weergave en mogen best betrokken worden in de definitieve keuze voor thuis. Zelfs al bieden de genoemde merken geen futuristische, design uitstraling aan.

Lekker audiofiel zijn CD’s van Jheena Lodwick, artistiek niet zo erg interessant geef ik direct toe. Wat betreft de opname en het vastleggen van de digitale informatie steken ze boven het maaiveld uit. Dat laat zich op de LS50 Meta vertalen in een los en groot stereobeeld, frank en vrij, de sterke punten van de LS50 Meta in optima forma uitbuitend. Veel en vooral heldere piano, zacht slagwerk waar de trommel een flinke klap kan uitdelen en bekkens om het rustige karakter van de tweeter te onderstrepen. Bas melodieus in vele noten en niet samengebald tot een brij van geluid. Ouderwetse nummers als “Singing in the rain” vormen een aangenaam tijdverdrijf en hoeven ook niet hard te staan om de juiste hoeveelheid impact en ritme over te brengen. Wel zou ik graag wat meer onderscheid horen tussen de verschillende instrumenten en de zangeres. De keuze voor Bluesound en Hegel in combinatie is vrij logisch en vaak aanbevolen, niets let u om zelf een bron en versterker uit te kiezen die op punten als transparantie en definitie anders presteren en accenten anders leggen. Let wel, ik heb het niet over beter, het gaat om anders, elke luidspreker en elk stuk elektronica heeft zijn opvallende en minder opvallende eigenschappen en de kunst is om de voor de luisteraar juiste balans te vinden. Waar Lexicom MultiMedia medewerkers u uiteraard graag bij terzijde staan.

Bach en Schumann

Klassieke muziek mag en kan niet ontbreken, de eer is aan Julia Fischer met haar “Bach: Concertos”. Ze speelt op de CD samen met The Academy of St. Martin-in-the-fields. Drie favorieten in één, Bach, Fischer en The Academy. Het uit drie delen bestaande concert voor twee violen, strijkers en orgel, weerklinkt levendig en vrolijk waarbij het samenspel van de violen duidelijk individueel te onderscheiden is, afgezet tegen het orkest dat wat naar achteren is gehouden. Persoonlijk vind ik de manier van opnemen van Decca prettiger dan van DGG, ronder, warmer van klank en minder bombastisch. De Engelse invloeden zijn zelfs met een Duitse violiste nog onmiskenbaar aanwezig. De weergave: het orgel blijft hoorbaar en aanwezig, de violen zijn helder en scherp genoeg om echt te zijn, het orkest vult mooi aan en instrumenten als cello doen duidelijk mee. Waar het aan schort is verfijning dat voor klassiek werk, zeker voor barok, mij zo mee kan zuigen in de muziek. Het lijkt of de LS50 Meta meer is afgestemd op popmuziek dan gemaakt is voor de klassiek liefhebber. Het gaat niet mis, er is weinig mis, maar meegenomen worden op de klanken van Bach is lastiger dan ik normaal ervaar.

Het gekke is dat piano van Martha Argerich, zij speelt werken van Robert Schumann, meer weet aan te spreken. Ondanks de geringe fysieke omvang en de kleine driver van de LS50 Meta doet de romp van de piano toch duidelijk mee, houdt lange noten vast om ze zachtjes te laten verdwijnen in de achtergrond. Piano onder de handen van Martha is op de KEF dynamisch, helder, groot neergezet, met een harde aanslag en zoals gezegd compleet, een setting waarin de kast van de vleugel sterk meedoet. De LS50 Meta heeft in mijn oren ook met dit klassieke werk eerder de neiging om te proberen zoveel mogelijk te laten horen van zijn techniek, dan dat de weergave romantisch of soepel is. Ik hoor veel van de vleugel zelf, ook van de orkestleden waarvan zowel strijkers als blazers zich naar voren wringen, elke speler krijgt de aandacht in het geheel aan klanken. Van een Engels luidsprekermerk zou ik meer romantiek, misschien zelfs kleuring verwachten. Ik denk dat ik maar gewoon terug ga naar popmuziek en/of jazz.

Easy to love

Neem nou “Neighborhoods” van Olu Dara, dat heeft swing, melodie, is puntig in slagwerk en stevig in de bas. Dat maakt dat ik gelijk ga meebewegen op de maat van de muziek. Dara was van oorsprong trompettist en maakt op de CD zijn debuut als zanger. Het is een geheel geworden waarin jazz, funk, pop en zelfs reggae doorklinkt. De opname is binnengehaald als ALAC 24/96 en dat uit zich in onderscheid tussen de instrumenten, de timing, details en snelheid. De LS50 Meta heeft het in zich, je moet alleen de juiste muziek vinden om de eigenschappen los te weken. Waar het ook mee lukt is een oude Patricia Barber CD met de titel “Split”. Opgenomen in 1989 dus ver voordat de dame zich liet leiden door andere invloeden en steeds verder afweek van eerder werk. Wat de LS50 Meta meeneemt en wat essentieel is met “Split” is het ritme vasthouden, helderheid bieden, slagwerk onder de aandacht brengen en piano laten accelereren. Het is er allemaal gelukkig en deze muziek op het onderhanden systeem kan mij wel meenemen en wegvoeren van dagelijkse beslommeringen. Beetje gas geven met de volume regelaar kan geen kwaad en maakt de muziek nog wat interessanter. Zo wordt een LS50 Meta in eens “Easy to love” zoals Barber zingt.

Gaan we Meta?

Ik blijf erbij dat de KEF LS50 Meta zeker geen allemans vriend is geworden. Het is een luidspreker met een behoorlijk technisch karakter waarin voor romantiek weinig plaats overblijft. Laat u niet zo maar verleiden door de wervende teksten op de site van KEF, of het feit dat What HiFi de LS50 Meta gekozen heeft tot luidspreker van het jaar. Het gevaar schuilt er in dat de lezers van het blad afgaan op de 5 sterren beoordeling en vergeten dat een luidspreker moet matchen met de apparatuur, met de akoestische omgeving, met de muziek en vooral met uw smaak. Tijdens een luistersessie kunt u, en alleen u, beoordelen of zaken als ruimtelijkheid, stereobeeld, power en dynamisch gedrag opwegen tegen wat minder detaillering, liever pop dan klassiek afspelen en een in kracht beperkte laagweergave.

Dat laatste aspect kan wel juist fijn zijn in een kleinere ruimte en maakt plaatsing dichter bij de muur mogelijk. Zet de LS50 Meta bij voorkeur op een stand voor de beste weergave, moet hij toch op een meubel staan probeer hem dan te ontkoppelen met behulp van Gaia Aperta of Orea materialen. Dat is de LS50 Meta zeker waard en niemand zit te wachten op het klankbord dat een meubel kan vormen. Over de vormgeving geen kwaad woord, met de beschikbare kleuren vindt u al snel een match met uw interieur, ongeacht of dat klassiek of modern is. De luidspreker is bovendien compact en voor de prestatie gering van formaat. Laatste punt, er is geen frontje voor de KEF LS50 Meta, dus pas op met kindervingers en afstoffen.

Meer informatie en prijs van de LS50 Meta vindt u hier.