Hegel H400 streaming versterker: De muziek gereedschapskist
Vandaag een echte nieuwkomer in de luisterruimte. Een versterker met aan boord vele streaming mogelijkheden en winnaar van een EISA Award voor 2024-2025. Wie de versterker openmaakt en zijn techniek onderzoekt zal bemerken dat een klassieke bouwwijze is gebruikt, al is de schakeling aangepast aan de huidige stand der techniek. Met alleen deze streaming versterker en twee luidsprekers kun je volstaan, bouw je een volwaardig systeem dat op een hoog kwaliteitsniveau presteert.
Van Hegel afkomstig is de H400 versterker, een nieuwe ontwikkeling onder de bijnaam Streamliner. Met uitgebreide streaming mogelijkheden en een fors vermogen schaart een H400 zich onder de zware jongens. Gekozen als luidspreker voor de H400 is een moderne, hoog resolutie luidspreker van Sonus faber. Olympica Nova II, een vloerstaand model met gemiddelde afmetingen. Hoe zal deze combinatie uitpakken? Met zichtbaar genoegen zak ik straks weg in de bank in de luisterruimte van Lexicom Multimedia. Met dit moois opgesteld heb ik er zin in om naar muziek te gaan luisteren.
Van Noorse origine
Zoals gebruikelijk zullen we het eerst even gaan hebben over waarmee vandaag wordt gewerkt. Een Hegel H400 is een versterker met uitgebreide streaming mogelijkheden, een soort van alleskunner in een aantrekkelijke jas verpakt. Met een ruim vermogen van 2×250 Watt aan 8 Ohm waarvoor een zware voeding garant staat, is hij in staat zelfs luidspreker impedanties van 2 Ohm aan te kunnen. Het is het een beest van een versterker. Het in conventionele klasse AB techniek opgebouwde eindversterker gedeelte maakt gebruik van Hegel’s SoundEngine 2 techniek om vervorming laag te houden en maximale controle over een aangesloten luidspreker uit te oefenen. Getuige daarvan een dempingsfactor van 4000, extreem hoog voor klasse AB techniek. Een H400 bestaat uit twee mono versterkers in één behuizing, die geheel symmetrisch samen worden gebouwd. Voor de H400 heeft Hegel gekeken naar hun topmodel geïntegreerde versterker H600. Elke Hegel, dus ook een H400, is ontworpen bij Hegel in Noorwegen. Daarmee laat het bedrijf niets aan het toeval over. Hegel probeert voor de beste weergave de signaalweg door hun versterkers altijd zo kort mogelijk te houden. U zult daarom tevergeefs zoeken naar toonregelingen en andere circuits die de geluidskwaliteit aan kunnen tasten. Het merk Hegel staat voor betrouwbaarheid, voor duurzaamheid in de keuze van componenten en schakelingen. De efficiëntie van de schakelingen is hoog, zelfs met het ruime uitgangsvermogen is het gemiddelde energieverbruik aan de lage kant.
Op de frontplaat van een H400 vinden we twee grote regelaars, één voor bronkeuze en één voor volume. Beide regelaars zijn multifunctioneel want je gebruikt ze ook voor mute, pauze, play en om te navigeren door de menu’s. Een centraal geplaatste display toont alle essentiële informatie. Het aan/uit knopje is netjes onder de frontplaat weggewerkt om een Hegel H400 een symmetrisch uiterlijk te geven. Een ruimte hoeveelheid analoge en digitale ingangen maakt de Hegel H400 flexibel in gebruik. Ingangen kunnen individueel omgezet worden voor gebruik in een surround 
omgeving waar de H400 dan zal werken als een eindversterker voor de front luidsprekers. Een H400 ondersteunt vele streaming platformen zoals AirPlay, Spotify Connect, Roon Ready, Tidal Connect, Google Cast en UPnP. Daartoe heeft Hegel een App ontwikkeld waarmee ook internet radio, podcasts en media servers tot de mogelijkheden als bron behoren. Om digitaal aangeleverde muziek te kunnen spelen beschikt een H400 over een ingebouwde BitPerfect DAC. Wie alle mogelijkheden van een H400 op een rijtje zet, weet dat een Hegel H400 niet voor niets is beloond met een EISA Award 2024-2025.
Zonder volledig te willen zijn, even voor de liefhebber een paar bijzonderheden op een rij. Een H400 telt drie analoge ingangen, 2x RCA, 1 x XLR en wel zeven digitale ingangen: 1x BNC, 1 x RCA, 3x optisch, 1x USB en ethernet. Uitgangen zijn er voor één paar luidsprekers, analoog vinden we RCA lijn en variabel, voor digitaal via RCA. Ondersteunde streaming formaten zijn MP3, WAV, FLAC, ALAC, AIFF, DSF, DFF, AAC, PCM, MQA, Ogg. Afmetingen van een H400 zijn 15 cm x 43 cm x 44 cm (HxBxD). Het ding heeft een gewicht van 20 kilo.
Sonus faber Olympica Nova II
Wie aan Sonus faber denkt, denkt aan de fantastische afwerkingen van de kasten. In ons geval walnoot met aluminium accenten en leer rond de drivers. Onder dat hout schuilt ook nog eens moderne technologie. De Olympica Nova II is een drieweg system met een 28mm tweeter, 150mm middentonen en een 180mm woofer. Drivers waarin Sonus faber speciale technieken gebruikt voor magneten en spreekspoeldraad. De woofer heeft een conus gemaakt uit twee lagen papierpulp met daartussen een foam laag. De middentoon voegt daar voor de conus natuurlijke vezels aan toe. De tweeter heeft een speciale, eigen behuizing die Sonus faber omschrijft als Damped Apex Dome. Een ruimte achter de tweeter die reflecties dempt en het fase gedrag optimaliseert. De Olympica Nova II is een basreflex luidspreker met aan de achterzijde een langwerpige Stealth Ultraflex poort, die een semi a-periodische, akoestische belasting geeft aan de woofer. De Stealth vorm voorkomt poort turbulentie, verbetert de luchtdoorstroming en verlaagt vervorming. De poort draagt bovendien bij aan het rendement van 88 dB en laat het frequentiebereik doorlopen van 35 kHz tot aan 40 Hz. Scheidingsfrequenties liggen op 250 en 2500 Hz. De nominale impedantie is laag met 4 Ohm. Het is geen echt klein model luidspreker, de maten zijn 1036,5 x 359,7 x 422,5 mm en hij heeft een netto gewicht van 30,7 kilo.
Weinig benodigdheden
Met een H400 van Hegel hoef je je niet te verdiepen in diverse soorten kabels. Wie een H400 gebruikt als streaming versterker zonder andere bronnen aan te sluiten, kan volstaan met een netsnoer, een ethernetkabel en een set luidsprekerkabels. Gekozen is voor Chord Company met een Epic Power als netsnoer, Signature voor ethernet en luidsprekers. Soms is het leven simpel en duidelijk. Wel is het zaak om in bekabeling te investeren, want wie binnen de range van Chord wat lager gaat zitten, een ethernetkabel uit de Clearway range bijvoorbeeld, doet zichzelf een beetje te kort. Een ethernet Signature Super ARAY heeft meer body, volheid en maakt de klank van een H400 net wat toegankelijker. Uiteraard is de keuze aan de klant, mijn voorkeuren zijn persoonlijk en niet universeel, laat staan dwingend. Een pluim wil ik geven aan de mensen van Lexicom Multimedia voor de keuze van Sonus faber in deze opstelling, de twee merken sluiten perfect op elkaar aan en brengen samen meer dan de som der delen zoals u verderop kunt lezen.
In vijf minuten
Inger Marie Gundersen met ‘Five minutes’ geeft veel bloot van het karakter van de Hegel H400, laat gelijk alle sterke punten horen. Ik speel daarbij een beetje vals, want de H400 heb ik eerder kunnen beluisteren en ook deze ochtend speelde hij al de nodige tracks voordat het maken van aantekeningen begon. Een H400 is heeft een heel open karakter, speelt elke noot alsof zijn leven ervan afhangt, met veel enthousiasme en vol vuur. Dat kan in het begin overweldigend overkomen, maar wie de moeite neemt om langer te luisteren en meer muziek voorbij te laten komen, zal ontdekken dat het enthousiasme je dicht bij de artiest brengt en veelal een beleving geeft als een live concert. Zo ook met Gundersen die nader tot de luisteraar komt dan op menig andere versterker, die vervolgens sloom afsteekt bij een H400. Bezadigd kun je Hegel zeker niet noemen. Er zit behoorlijk pit in vanaf de laagste tonen tot in het hoog. Met de stem van Gundersen helder en krachtig strak gepositioneerd op een menselijk formaat. Piano is duidelijk aanwezig met de harde aanslagen die onderdeel zijn van de mix in de studio. Terwijl hoge tonen zich manifesteren zonder het minste randje van scherpte. Eerlijk duurt het langst hebben ze in Noorwegen gedacht, niets verbloemen, presenteren zoals de opname is gemaakt. Zonder enige kleuring of additionele warmte, maar ook zonder overdrijving. Het is wat het is met Inger Marie en dat bevalt mij.
Live opnames, dan komt in gedachten ‘Big in Japan’ van Ane Brun en dat pakt uit zoals gedacht, heel zuiver neergezet op een manier die onmiskenbaar duidt op een live concert. Niet dat je publiek hoort, wel een echo terug uit de ruimte, plus de directheid die je live ook meekrijgt en slechts zelden te reproduceren is. De H400 is een ster in het opwekken van beleving. En als het publiek dan aan het eind van de song klapt, dan geeft dat een extra zaal gevoel, applaus op afstand gehouden van de artiest en met aanzienlijk minder volume. Redenen te over om meer af te spelen van het album, tracks met een grotere bezetting dan alleen de gitaar van Brun. Al blijft zij het centrale middelpunt, nu komen er extra stemmen bij, neergezet achter Brun terwijl de band indringend gas durft te geven. Dat een nummer druk is, dat betekent in dit geval niet dat je het overzicht kwijt gaat raken. Iedere muzikant heeft een eigen plek die organisch overgaat naar buurman of buurvrouw op het podium. Daarbij een compliment aan weergevers en versterker voor het losmaken van de muziek van de weergevers. Zelfs met de ogen open, als de weergevers gewoon te zien zijn, dan nog weten ze akoestisch te verdwijnen. Met het gevoelige ‘True colors’ op het album ‘Live at Stockholm Concert Hall’ weet zowel Brun als dit systeem te overtuigen in positieve zin. Zonder verlies van het intieme gevoel van de track, het blijft klein, breekbaar, wordt daarom beloont met een groot applaus, ook van mij jaren na dato.
Samenzang
Heel andere stemmen dan van pop artiesten komen uit de monden van Voces8, het klassieke zanggezelschap dat op hun album ‘Nightfall’ prachtige uitvoeringen geeft van diverse componisten waaronder Max Richter. Lastig om weer te geven en al snel over de top. Dat zou je verwachten van een Hegel H400, het uit de bocht vliegen vanwege het directe en pittige weergave karakter, niet in combinatie met Sonus faber Olympica Nova II. Zeker, je hoort wat een Hegel H400 voor tuning kreeg vanuit Noorwegen, maar de zang blijft zuiver en staat zelfs wat verder weg van de luisteraar dan met live opgenomen muziek. Zo knap hoe de stemmen van Voces8 met elkaar matchen en het werk van Richter weten te brengen. Ik ken een aantal andere composities van de man en op dit systeem met deze muziek herken je direct zijn stijl. Nu ik toch in klassieke zangstijl zit kan het ‘Ave Maria’ gezongen door Renée Fleming er wel achteraan. Dat stelt evenmin teleur en laat opnieuw zien hoe een Hegel H400 kracht, souplesse en een live beleving vanuit een FLAC stream weet op te wekken. Mooi is ook ‘Requiem opus 48: Pie Jesu’ dat Fleming hier heel overtuigend mag brengen. Je voelt in je botten hoeveel emotie en hoeveel intensiteit Fleming in haar zang weet te leggen. Het niets verhullende karakter van een H400 geeft haar alle ruimte en brengt achter haar zang het orkest mee naar Leidschendam.
Al ouder is ‘Fragile’ gezongen door Sting. Met Sting laat een Sonus faber horen wat hij in huis heeft aan woofer capaciteit. Mooi fundament van de lage tonen waarop Sting zijn tekst kan zingen. De band vult de ruimte voor mij op met geluiden, Sting staat zelf duidelijk vrijgemaakt als solist daartussen. Sfeer is goed en de bedoeling achter ‘Fragile’ wordt duidelijk gemaakt. Opvallend het heel grote stereobeeld dat tot ruim buiten de luidspreker opstelling reikt en vooral in de hoogte afbeelding een voorbeeld voor velen mag zijn. Niets te klein zodat het lijkt of er door een brievenbus geluisterd wordt, het is groot, imposant en op een paar meter van mij af vullend van karakter. ‘Careless whisper’ van Wham! staat als volgende in een gevonden playlist en weet eveneens te bewijzen dat pop helemaal thuis hoort op een H400 en Sonus faber Olympica Nova II. Hoe universeel wil je de componenten kiezen. Straks nog jazz en klassiek, maar ook daar verwacht ik geen enkel probleem mee te gaan ontdekken. Nu we toch terug in de tijd gaan kan ‘Child in time’ van Deep Purple ook nog best een keer. Als ik daarbij vertel dat het mijn helden waren in de pubertijd, dan weet u ongeveer mijn leeftijd. Ditmaal speelt het toch effe anders dan op een Dual platenspeler, een Kontakt KT-7 versterker en twee zelfgebouwde luidsprekers met Philips 9710M breedbanders. Al zijn de herinneringen aan toen mooi, wat nu mogelijk is met audio was destijds onbereikbaar voor 99% van de luisteraars. De stuwende drums, de jankende gitaar, het schreeuwen van de zang, het heeft niets aan impact verloren en met een opgedraaid volume voel ik mij een kind dat in de tijd reist. Even genieten op deze manier om vervolgens terug te keren naar de huidige eeuw.
Snelheid en kracht
Bobo Stenson waarvan Qobuz mij van het album ‘Cantado’ alleen ‘Song of Ruth’ presenteert. Niet erg, mijn favoriet op het album. Een heerlijk rustig begin na het geweld van Deep Purple, met piano, waarna een gestreken bas invalt, slagwerk zijn bekkens laat suizen, tomtom en basdrum een hartig woordje meespreken. Gestreken bas gaat over in geplukt en zowel de luidsprekers als de versterker weten de bastonen potent en melodieus af te werken. Terwijl piano alsmaar de compositie draagt en de luisteraar meeneemt. Is een H400 van Hegel enthousiast met veel muziek, hier past dat meer dan uitstekend. Hij geeft snelheid, power, ligt goed in het gehoor, is direct en met dat alles pakkend en echt. Geen kleuring te bespeuren, eerlijkheid staat nog altijd voorop. Misschien voor sommige luisteraars te direct, laat op de avond kan het heftig zijn, wie echter graag naar live uitvoeringen gaat wordt op zijn wenken bediend. ‘Spöksteg’ van het Tingvall Trio stelt evenmin teleur. Het uptempo ritme in de track maakt de H400 nog levendiger en na bijna één minuut wordt er echt gas gegeven. Wat geen enkel probleem is voor Sonus faber of Hegel, ritme en kracht bundelen tot een indringende belevenis die je niet snel vergeet, of zelfs verwacht in een luisterruimte. Het gaat tekeer en is volkomen beheerst door de verschillende componenten die in gebruik zijn. Goed dat ik dit weer eens speelde.
Een forse tegenstelling tot voorgaande muziek breng Charlotte Spruit op viool, met begeleiding van slechts een luit en een viola da gamba. Met een naar mijn idee op korte afstand opgenomen viool krijgt onze H400 het flink voor de kiezen, want wordt hij niet overenthousiast met Charlotte? Gelukkig niet, wat deze H400 voorschotelt is zuiver en oprecht. Gezet op een correcte hoogte lijkt het of Charlotte op een afstand van een meter of vier staat te spelen in een huiskamer. Van de akoestiek van de opnameruimte hoor ik weinig tot niets, het instrument staat samen met haar twee mede musici scherp afgetekend en laat zich niet zwevend reproduceren. Wat ik als opmerkelijk en fraai ervaar is de afbeelding van instrumenten (en eerder al stemmen) omdat ze kloppen qua afmeting met wat ik als normaal beschouw. Viool en zeker de luit kloppen in mijn hoofd. Niet te fragiel of te klein, evenmin overdreven of veel te groot. Daarmee klopt ook hetgeen in het stereobeeld gebeurt, viool hoger neergezet en afgetekend, luit lager in het plaatje en meer ruimte pakkend vanaf de klankkast.
Groot orkest
Met Ragnhilt Hemsing en het Bergen Philharmonic Ochestra ga ik vandaag afsluiten. Zij spelen een vioolconcert van Max Bruch en Ragnhilt brengt daarvoor het orkest mee, zodat ik ook een indruk krijg hoe een H400 aan een Sonus faber zich dan gedraagt. Onder het vioolspel vult het orkest aan. Dat zou wat prominenter in de opname naar voren mogen komen, het orkest speelt voornamelijk zachtjes mee, gelukkig laat de H400 alle ruimte om te kunnen concentreren op alles wat zich achter Ragnhilt afspeelt. Daar staan de pauken, de bassen, de cello’s en de andere orkestleden. Ik ga op in het Adagio en laat mij meenemen naar de wereld van Bruch. Met Charlotte Spruit kon ik al melden dat er niets mis is met viool, het orkest kan zich eveneens roeren en mag aanzwellen. Slechts in de heftigste passages krijg ik mijn aloude gevoel dat je een orkest eigenlijk niet in een huiskamer kunt weergeven. Al doet een H400 een zeer dappere poging deze Sonus fabers te dwingen groter te spelen dan ze zijn, het zal nooit op geen enkel systeem de kracht krijgen die je in een zaal ervaart. Mij dat terdege realiserend besef ik ook hoe gelukkig wij ons kunnen prijzen dat we een aanvaarbare en levendige reproductie kunnen bewerkstelligen met de Noors/Italiaanse combinatie waar ik vandaag naar kon luisteren. Kom daar maar eens om met je Kontakt tweemaal vijf Watt en 9710M dubbelconus.
Twelve points
Hegel H400 heeft mij verrast en verbaasd. Dacht ik in het begin dat de weergave aan de te heftige kant was, na een lange en prettige kennismaking is mijn mening helemaal bijgesteld. Het enthousiasme en de directheid waar ik tegenaan liep, zijn de oorzaak dat muziek bijna zonder uitzondering een levendigheid krijgt die telkens doen denken aan een live optreden. In een zaal, een bar, een kleine of juist grote ruimte. De eerlijkheid heeft mij verrast, idem het vermogen de luidsprekers te dwingen tot grote prestaties. Tel daarbij op dat een Hegel H400 qua streaming helemaal up to date is en via een Hegel App zich soepel laat bedienen. Of via Roon waar hij compatibel mee is. Veel meer dan wat kabels zijn niet nodig in een opstelling van Hegel met luidsprekers. Je kunt altijd nog een mooie power conditioner toevoegen, investeren in ethernet componenten en verder groeien met bekabeling, in de setting van vandaag was ik al dik en dik tevreden met het resultaat. De Hegel H400 heeft iets speciaals aan boord dat je even moet grijpen, daarna niet meer loslaat. In songfestival termen: Norway, twelve points!
Prijzen (2025):
Hegel H400 € 6.995,-
Sonus faber Olympica Nova II € 4.875,- per stuk