English Electric EE1 Plus: Een ethernet noise filter, maar dan met een Plus
Het is wederom tijd om aan het ethernet te gaan sleutelen. Ook al komt alle data naar u toe of stuurt u berichten en foto’s zonder mankeren naar uw familie en vrienden, er gaat van alles mis zodra het over muziek gaat dat via ethernet naar een streamer of netwerkspeler transporteert. Van alles? Nee, veel gaat goed, het zijn de puntjes op de bekende “i” waar de steekjes vallen of waar iets aan verbeterd kan worden.
Zelfs al heeft u geïnvesteerd in kostbare switches, een betere router en in afgeschermde kabels, er zijn slimmeriken die steeds wat nieuws bedenken. Zo ook het aan de Chord Company gelieerde English Electric dat eerder een ethernet in-line filter uitbracht met de fraaie naam EE1. Inmiddels niet opgevolgd door iets anders, er is een product bijgekomen met de naam EE1 Plus. De plus gaat ook op voor de prijs, dus de moeite waard om te onderzoeken of A het product daadwerkelijk iets doet en B de meerprijs waard is.
Basisopstelling
Laat ik even de situatie schetsen waar de EE1 Plus is gebruikt. Centraal in de woning staat een hoogwaardige ethernet switch die via glasvezel verbinding maakt met een Melco S100 switch in de woonkamer en via CAT kabel en een ADOT koper naar glasvezel converter koppelt aan een tweede switch van Melco in een studeerkamer. Beiden gevoed met een Keces P6 power supply. De centrale switch koppelt tevens een router en een NAS aan de rest van het netwerk. Op de switch in woonkamer zitten een streamer, een Melco opslag en een Roon Nuc. Toch gaan we het verder voornamelijk hebben over het audio systeem in de studeerkamer omdat daar meer mogelijkheden zijn om te knutselen. Basis daar is een Audes ST-900DC power conditioner, voedend een Auralic Aries G1 streamer en een Metrum dac, die zorgen samen voor een analoog muzieksignaal dat gaat naar een EAR/Yoshino buizenversterker en LS3/5A luidsprekers. Ethernetkabels zijn allemaal van AudioQuest, Vodka RJ/45 naar de apparaten, Carbon met Telegartner connectoren door het huis. Een transparant systeem dat gemakkelijk elke verandering in component, kabel of ethernet laat horen. Tevens staat er een Naim Uniti Atom Headphone Edition met een Arya Stealth hoofdtelefoon permanent klaar om nog meer het vergrootglas leggen op finesses.
Wat is een EE1 Plus
Het English Electric EE1 Plus ethernet filter is een klein, zwart kastje dat zonder externe voeding werkt en ook geen voeding van Power over Ethernet nodig heeft. 100% passief in zijn werking. Er is een ingang en een uitgang voor ethernetkabels. Het kastje zelf is gemaakt uit dik aluminium en herbergt transformatoren die wel data doorlaten, ongeacht de snelheid, en daar ook niets aan verandert. Er is geen sprake van terugval van Gigabit naar Megabit. De EE1 Plus vormt een galvanische isolatie tussen bron en bestemming. Ook op de aarde van de ethernet connectoren zo kon ik eenvoudig vaststellen met een universeelmeter. Een EE1 Plus vangt storingen af die voor kunnen komen op het ethernet en zet die om in warmte. Overeenkomstig de ARRAY techniek van Chord Company. Verder is een EE1 Plus een rem voor common mode ruis. Storingen kunnen ontstaan op de ethernetkabels, maar die zijn met afgeschermde kabels als die van AudioQuest veel minder belangrijk dan storingen vanuit voedingen van switches, netwerkspelers en alle andere apparaten die via een kabel aan het ethernet thuis hangen. Denk aan computers, TV, mediaboxen etc. Zonder maatregelen te nemen komen stoorsignalen vrolijk binnen op netwerkspelers om daar vervolgens de boel op stelten te zetten. Niet zo hevig dat u geen muziek meer hoort, wel kan muziek irritant worden, vermoeiend, schel, klein en doods.
Even terug naar de fysieke EE1 Plus, hij staat op twee voetjes met een rubber ontkoppeling. Via importeur Latham kregen we de tip de voetjes een slag los te draaien. Waarvoor u wel een torx schroevendraaier nodig hebt. Voodoo? We hebben het geprobeerd zoals u later kunt lezen. Een EE1 Plus plaatst u in eerste instantie tussen switch en speler, desnoods tussen router en switch en bent u erg overtuigd van de werking koop er dan twee. Eén pal achter de router en één achter de laatste switch naar de speler. Die dubbel op optie is overigens niet uitgeprobeerd en zal naar verwachting het meeste resultaat geven als u muziek streamt vanaf providers en niet als u net als ik bijna altijd lokaal opgeslagen muziek afspeelt.
Keuze gemaakt
Hoe ga ik aan de slag, wel dat is in de eerste plaats luisteren naar de basis zoals die er altijd is. Vervolgens sluit ik het EE1 Plus ethernet filter aan tussen switch en Naim, dan tussen switch en Auralic. Derde stap is het filter plaatsen tussen de centrale switch en de Melco switch in de studeerkamer. Zodat beide netwerkspelers tegelijk een verbeterd signaal kunnen verwachten. Drie muziekstukken komen achtereenvolgens langs in alle opstellingen. Heather Nova met ‘A girl like you’ van haar album ‘Other shores’, vervolgens het presto deel van ‘De lente’ uitgevoerd door Anne Akiko Meyers op haar album ‘The four seasons’ en tot slot ‘Fade to black’ gespeeld door Dire Straits op het album ‘On every street’. Het is een heel kleine doorsnede van mijn muziekcollectie. Muziek staat opgeslagen op mijn Melco in de woonkamer, wordt gestuurd door Roon software over drie switches naar Auralic en Naim spelers.
Heather Nova kent in de basisopstelling zonder EE1 Plus via mijn Naim en Arya hoofdtelefoon een lichte, duidelijk hoorbare slis op haar stem. Haar stem staat midden in mijn hoofd, het enige instrument dat met haar mee speelt is een piano en die hoor ik uit beide schelpen. De weergave is ruimtelijk in een open systeem hoofdtelefoon. Hoorbaar zijn kleine mondgeluidjes en een galm op Heather’s stem. De dame zingt met veel gevoel en eigenlijk ervaar ik nu al een regelrechte uitnodiging om mijn Arya vaker op het hoofd te zetten. Zodra ik een EE1 Plus opneem pal voor de Naim ervaar ik dat Heather’s stem groter wordt, tegelijk is de slis zachter van aard. Mondgeluidjes komen verder los. Er ontstaat meer ruimte in het stereobeeld en het volume lijkt zelfs omhoog te zijn gegaan. Wat na controle daarop absoluut niet het geval is. Stem en piano verkrijgen meer impact en power. Zong Heather al gevoelig, nu staan mijn haren op mijn arm overeind. Alles heeft een streepje extra gekregen, hoorbare winst is eenvoudig te herkennen.
Anne Akiko Meyers staat zonder EE1 Plus net voorin mijn hoofd. Haar viool is goed geaccentueerd, het orkest is achter en rondom haar stevig aanwezig. De weergave is wat vlak op een hoofdtelefoon in vergelijk met mijn luidsprekers. Daarop komt Anne beter uit de verf in een groot stereobeeld. Zonder EE1 Plus niet heel indrukwekkend wat ik beluister. Met een EE1 Plus speelt zowel Anne als het orkest ruimtelijker en spitser, met meer hoorbare nuances in het orkest. Haar viool is scherper afgebakend, verkrijgt pit en levendigheid. Zo is de hoofdtelefoon weergave herkenbaarder in vergelijk met luidsprekers, zit minder in het hoofd gevangen, komt juist verder naar voren. Het stereobeeld wordt groter naar links en naar rechts, met extra snelheid in het spel.
De stem van bandleider Mark Knopfler van Dire Straits staat zonder EE1 Plus in het voorhoofd, stereobeeld gaat goed naar links en rechts, elk instrument heeft een plekje. Gitaarspel is snel, houdt aan met lange tonen. Daarbij is op de achtergrond een orgel steeds aanwezig, net als zacht slagwerk. Stop ik een EE1 Plus weer tussen de apparaten dan maakt die de stem van Mark duidelijker en groter. Tussen instrumenten neemt de scheiding toe. Tijd om met de pootjes van een EE1 Plus te spelen. Ik draai ze een slag los zodat ze niet meer strak tegen het kastje zitten en bemerk een idioot verschil. De weergave is helderder, minder drukkend en groter. Ik laat ze verder steeds een beetje los zitten. Speel nogmaals Nova en Meyers, ook daar ontstaat een streep extra in positieve zin.
Tip: pootjes na aanschaf even wat losser zetten! Doen!
Met luidsprekers aan de slag
Over naar muziek spelen met luidsprekers. Heather zonder een EE1 Plus maakt muziek met veel diepte in het stereobeeld. De galm op haar stem is duidelijk, net als het slissen. Haar stem staat op zithoogte. Muziek is een tikje ruig in vergelijk met een hoofdtelefoon. Zet ik de EE1 Plus er weer tussen dan verkrijgt haar stem opnieuw een extra dosis power. Is helderder en het randje aan het slissen is verdwenen. Heesheid blijft, dat hoort bij Heather. Er is meer gemak in de weergave, een zekere rust ontstaat. Nu lijkt het meer op wat ik hoorde via mijn hoofdtelefoon. Stembuigingen zijn duidelijker en je snapt beter waar ze over zingt. Er zit echt winst in de mate van gevoeligheid die Heather in het nummer naar voren wil brengen.
Anne Akiko Meyers speelt ook zonder een EE1 Plus lekker pittig met veel nuances in haar vioolspel. Het orkest staat breder in de ruimte dan de fysieke opstelling van de luidsprekers. Toch speelt het allemaal haastig, eigenlijk verwacht wat meer rust. Met een EE1 Plus voelt de haast een stuk normaler aan, is het orkest niet alleen breder geworden maar neemt ook diepte in het stereobeeld toe. Solo viool heeft extra kracht, speelt nu merkbaar ruimer en losser.
Dire Straits tot slot zonder EE1 Plus. Ik luister naar een duidelijk verstaanbare stem. Naar muziek die goed los van de weergevers komt. Het orgel dat ver naar achteren staat. Gitaren komen juist naar voren en het slagwerk blijft zachtjes aanwezig. Met een EE1 Plus komt het orgel meer vrij van de rest, is eenvoudiger te volgen in het geheel. Gitaar laat zich lastiger herleiden naar de speaker, staat stukje meer naar voren en is helemaal los en vrij. De stem van Knopfler is nog altijd te laag gepositioneerd. Slagwerk is iets beter aanwezig dan zonder EE1 Plus. Samengevat neemt met een EE1 Plus het luisterplezier toe, wordt de weergave levendiger en volgt een betere uitsplitsing van de diverse instrumenten. Niet te vergeten, het stereobeeld is met EE1 Plus breder.
Van decentraal naar centraal
Vervolgens heb ik de EE1 Plus neergezet direct achter mijn centrale switch. Dat is voor een ADOT koper naar glas converter en dus ook voor mijn Melco switch. Met deze plaatsing neemt het effect van een EE1 Plus wat af en hou je pakweg 75% van de winst over. Muziek speelt nu rustiger, iets slomer, wel met een mooie volle klank. Muziek komt net wat minder vrij van de weergevers. Dat gaat zeker voor Anne op. Zij speelt weer wat gehaaster alsof er geen EE1 Plus aanwezig is. Wel lekker ruim en pittig in de viool. Er is behoudt van de power waar ik een EE1 Plus al om waardeerde. Voor wie meerdere systemen in huis heeft is dit een prima plek. Zorgt voor een perfecte isolatie tussen router en switches onderling op dit punt. Toch pleit ik in dat geval voor twee EE1 Plus kastjes, want Heather krijgt nu een hardere stem, hard in de zin van minder gepolijst, niet als in luider. Wederom is haar zang erg mooi, helaas minder gevoelig dan met de EE1 Plus net voor de streamer. Het stereobeeld behoudt veel diepte, denk aan stem ten opzichte van piano, haar stem staat nu ook op een menselijke hoogte. Wat eerder niet lukte gaat nu wel! Heather komt wat dichterbij de luisteraar. Kortom het is het experimenteren waard om uit te vinden waar het beste resultaat wordt geboekt en wat als fijnste wordt ervaren. Ook al ervaar ik een ietsjes minder romantische zang met een EE1 Plus centraal opgesteld.
Met mijn hoofdtelefoon op beleef ik een zelfde resultaat, iets van de magie die een EE1 Plus decentraal voor Heather bracht is verdwenen, terwijl anderzijds veel pluspunten overeind blijven. Zoals de rust, de ruimtelijkheid, het naar voren plaatsen van het stereobeeld in mijn hoofd en minder nadruk leggen op een slis. Ditmaal geen haren die overeind gaan staan, wel blijft het fijn luisteren. Anne speelt nog steeds lekker levendig en groot, dus winst ten opzichte van een systeem dat het moet doen zonder EE1 Plus. De Plus gaat zeker een gewone EE1 voorbij in prestatie. Accentueert de verschillen in een transparant systeem. Dire Straits muziek blijft gedragen worden door het orgel, brengt gitaar wat minder nadrukkelijk aan de linkerkant. Mark’s stem warm en vol. Prettig en passend bij de muziek.
Zeker een Pluspunt
Wat een English Electric EE1 eerder al deed, wordt met een EE1 Plus verder geperfectioneerd en vergroot. Je hoeft geen pietlut te zijn om de voordelen van een EE1 Plus te herkennen. Als het aanwezige systeem zich daartoe leent, in de zin van genoeg resolutie, juiste opstelling, getuned met goede kabels, dan is het verschil snel waar te nemen en steeds reproduceerbaar. Over kabels gesproken, stugge kabels tillen de EE1 Plus soms van zijn ondergrond. Een EE1 kon nog ergens achter een set hangen, een Plus versie vraagt om een eigen plekje waarbij rekening wordt gehouden met de kabel lay-out achter de apparatuur.
Lees ik mijn eigen verslag terug van de EE1 zonder Plus dan zie ik dat een EE1 achter een Melco switch maar een geringe verbetering gaf. Terwijl de EE1 Plus duidelijk een verschil in positieve zin weet te maken. Dus zelfs achter een kostbare switch die hogelijk wordt gewaardeerd door audiofielen werkt de EE1 Plus. Laat staan achter een eenvoudige switch die het moet stellen met een muurplug als voeding. Is dat laatste uw situatie, dan geef ik u ernstig in overweging om bij een keuze tussen een betere switch of een EE1 Plus die laatste als eerste te gaan proberen. Ik werd er heel blij van en overweeg een EE1 Plus een vaste plek te geven in huis, alleen waar? Centraal of decentraal? En decentraal dan bij mijn Naim of mijn Auralic? Of bij alle drie aanwezige streamers? Keuzestress!
Prijs (2025):
English Electric EE1 €799,-