Dynaudio Focus 30: Draadloos naar een hoger level!

Ruim 10 jaar geleden maakten we kennis met de eerste serieuze draadloze luidsprekers die zich konden meten met een set passieve luidsprekers aangestuurd door een hifisysteem in de middenklasse. We doelen op de Dynaudio Xeo serie.

Middels een hub konden tot 3 sets actieve draadloze luidsprekers aangestuurd worden. Iets later introduceerde het Deense luidsprekermerk de Focus XD serie in het hogere segment. In zowel de Xeo- als de Focus-serie hebben een aantal series met verbeteringen de revue gepasseerd om in 2020 uiteindelijk geheel van de markt te verdwijnen. Dat scheen te maken te hebben met het stoppen van de productie van de door Dynaudio gebruikte versterkunits met geïntegreerde draadloze techniek.

Uiteindelijk werd in de zomer van 2022 dan de nieuwe reeks draadloze luidsprekers gepresenteerd door Dynaudio. Er werd gekozen om alleen de Focus serie nieuw leven in te blazen. Dat betekent een drietal luidsprekersystemen in het hogere segment.

Men was weer achter de tekentafel gekropen om een geheel nieuw ontwerp te realiseren met aan de basis een universeel draadloos systeem genaamd Wisa. In deze recensie nemen we het middelste model, de Focus 30, onder de loep.

Focus! Hoe is de opbouw en wat kunnen we ermee?
De draadloze verbinding is in de Focus-serie gebaseerd op het WiSA-protocol; niet alleen tussen beide luidsprekers maar ook tussen een set Focus en externe WiSA-bronnen. Dynaudio Focus luidsprekers hebben namelijk ook een WiSA-ontvanger aan boord, waardoor je zonder tussenkomst van een ‘Hub’ alle open WiSA bronnen, zoals bijvoorbeeld een LG televisie direct kunt verbinden met de Dynaudio Focus.

De versterking in Focus heeft ook een forse upgrade gekregen. De Focus beschikt namelijk over versterker-modules van de Deense producent Pascal. Dynaudio maakt al een tijd gebruik van deze modules in de Dynaudio Core Pro-luidsprekers. Pascal-versterking zorgt, naast een uiterst stabiel versterker vermogen met pieken tot 1000 Watt, voor een uiterst betrouwbare aansturing. De versterker units leveren 110 watt voor de tweeter, en 280 watt voor iedere woofer.

De streaming mogelijkheden van Focus zijn nagenoeg ongelimiteerd binnen het Stream Unlimited platform. WiSA, AirPlay2, Bluetooth, Chromecast, UPnP, Tidal Connect, Spotify Connect en Roon Ready. Je favoriete radiostations en Podcast zijn te beluisteren via de Dynaudio app. En zodra Qobuz met een ‘connect’ versie gaat komen zal ook deze aan de mogelijkheden worden toegevoegd. Dynaudio maakt gebruik van de meest uitgebreide versie van de Stream Unlimited module: 810x Dat betekent een volledige ondersteuning van Stream Unlimited. Upgrades en eventuele technische aanpassingen worden Over The Air (OTA) in de Focus luidsprekers geladen. En daarmee is de Focus ook uiterst toekomstbestendig.

Dirac-live room-correction
Dynaudio Focus is de allereerste actieve, draadloze luidsprekerserie die over Dirac-live room-correction beschikt. Om Dirac te kunnen gebruiken dient echter nog wel een licentie en een meetmicrofoon aangeschaft te worden. Bij Lexicom hebben we naast brede ervaring met Dirac ook een volledige Dirac licentie. Op verzoek kan Lexicom zo’n meting verzorgen (optinoneel).
Naast de streaming mogelijkheden beschikt Focus ook over fysieke aansluitingen. Zo is er een analoge ingang (ADC) zodat u ook analoge bronnen rechtstreeks kunt aansluiten. Van deze ADC module is de ingangsgevoeligheid volledig regelbaar om het inkomende analoge signaal te goed te laten matchen. Daarnaast heeft Focus een subwoofer uitgang met Trigger-functie. Digitale ingangen zijn er in de vorm van een optische- en een coaxiaal digitale ingang. Daarnaast is er ook een coaxiaal digitale uitgang zodat een paar Focus ook via SPDIF met elkaar verbonden kunnen worden. Hiermee wordt ook de maximale resolutie verhoogd van 24/96 naar 24/192. Als laatste hebben we nog de welbekende RJ45 ethernetaansluiting en een USB-poort enkel voor service-doeleinden.

De afstandsbediening
Een belangrijk accessoire bij Focus is de afstandsbediening die werkt op Bluetooth. Deze is meteen uit de doos al gekoppeld met de luidsprekers. Omdat Bluetooth wordt gebruikt zijn er geen problemen meer met noodzakelijke zichtlijnen tussen afstandsbediening en luidsprekers zoals bij alle voorgaande series draadloze luidsprekers van Dynaudio.

Daarnaast heeft de afstandsbediening drie voorkeuzetoetsen. Onder deze toetsen kan men favoriete bronnen programmeren, zoals bijvoorbeeld een radiostation of playlist.

Slimme grille
Een slimme grille zorgt ervoor dat de luidspreker detecteert of de grille op de luidspreker zit of niet en zal via de DSP de weergave daarop aanpassen. Je kunt zelfs in de Dynaudio App zien of de grille wél of niet op de luidsprekers zit; de afbeelding van de luidspreker in de app zal namelijk de grille wel of niet op de luidspreker tonen.

De bediening
Dynaudio heeft ervoor gekozen om de Focus app eenvoudig te houden. Met de app stelt men de Focus luidsprekers in door het aangeven van de plaatsing van de luidsprekers (Wall, Corner of Neutral) of het gewenste klankkarakter (Bright, Neutral, Dark). Daarnaast kiest u via de app radiostations of speelt u Podcast af. Voor de dagelijkse bediening van de streaming functies gebruikt u de officiële apps van het platform of de streamingservice die je voorkeur heeft (Roon, Tidal, Spotify etc.).

De opstelling
In onze demoruimte hebben we een paar Focus 30 in hooggglans zwart opgesteld. In de app kiezen we een neutrale plaatsing met een neutrale klankkleur. Om de DSP nog meer te ontzien spelen we zonder fronten. Als bron gebruiken we Roon omdat we nou eenmaal grote fan van dit platform zijn bij Lexicom.

Uitnodigend!
Na wat grasduinen in de Roon geschiedenis stuiten we op Invitation van Patricia Barber. We horen een jazz combo bestaande uit drums, contrabas, piano en uiteraard de zwoele stem van Barber. Gezien het feit dat we deze opname uit onze broekzak kennen, kunnen we mooi aan de slag met het verfijnen van het stereobeeld. We weten immers uit ervaring waar de verschillende instrumenten en de zang horen te staan in dat stereobeeld. Wat ons meteen opvalt is dat het beste beeld ontstaat als de luidsprekers recht naar voren staan. Geen zogenaamde toe-in is nodig dus. Helemaal fraai wordt het als we beide luidsprekers ook nog wat naar voren toe halen zodat het audiorack in de demoruimte nog minder invloed heeft. Laat vrij in de ruimte doch met enig idee over plaatsing van stereo nu net een sterk punt zijn van deze bijna draadloze luidsprekers! Enfin, Barber staat stabiel in het midden, contrabas iets op rechts en piano vooral op links. Drums zijn mooi verdeeld over het gehele stereobeeld. De robuuste laagweergave is indrukwekkend voor een luidspreker van dit formaat. Er zit veel rust in de weergave en subtiliteiten in stem en vooral ook in de bekkens van het slagwerk blijven boeien tot de laatste uitklank.

Het zijn de kleine dingen die het doen
Het subtiele van Patricia Barber was dusdanig aanstekelijk dat we besluiten om het voorlopig even klein te houden. Holding on to nothing van David Crosby van het album Cross is daar een mooi voorbeeld van. De zachte zwoele stem van David wordt door gitaar, fender Rhodes en fretloze bas begeleid. Een trompetsolo geeft een mooie tegenstem in het middengedeelte van het nummer. Ook hier weer veel rust, indrukwekkende klankechtheid en perfecte plaatsing van alle instrumenten en stemmen in het stereobeeld, zij het iets minder breed dan bij Patricia Barber. We gaan er met gesloten ogen vanuit dat het hier om een bewuste keuze van de producer moet gaan. Toepassen van toe-in zou het beeld namelijk nog nauwer maken.

Onbegrensd volume
We hebben de smaak flink te pakken als het gaat om fijn detailweergave. De Dynaudio’s vragen gewoon om meer van zulks. Laten we dus even wat meer in de perfectionistisch, overgeproduceerde hoek zoeken, als zoiets al bestaat dan.

Steely Dan is dan onvermijdelijk de eerste keuze. Het nummer Aja van het gelijknamige album is eenieder welbekend en dus een mooie volgende kandidaat. Het stereobeeld wordt in dit nummer ten volste gebruikt, geheel het tegenovergestelde van het vorige nummer. Helemaal te gek op deze Focus 30! Alle laagjes van clean jazzy gitaar tot subtiel tot virtuoze drumpartijen van Steve Gadd, sax solo en de karakteristieke stem van Donald Fagan. Het is er allemaal en staat als een huis. Wat ons opvalt is dat we eigenlijk op relatief laag volume zitten te luisteren. We doen er tijdens het nummer dan maar een tandje bij. Dat is vooral erg lekker bij de virtuoze drumpartijen. Schreeuwerig wordt het nooit, dus langer op hoger volume spelen behoort ook tot de mogelijkheden!

Horen is geloven
Het is tijd voor wat meer populair spul. Een klant wees ons onlangs op de mooie remasters van de Amerikaanse band Chicago. Het album Chigaco 16 is beschikbaar in MQA kwaliteit op Tidal. Daar de Focus 30 geheel MQA compatibel zijn, kunnen we de kwaliteit ten volle benutten.

We horen de herkenbare Chicago sound al bij de eerste noten van het nummer I Believe. Trivia is dat het hier gaat om de vuurdoop van Jason Scheff op leadzang. Hij had in de tijd de moeilijke opgave om zwaargewicht en publiekslieveling Peter Cetera op te volgen. Dat deed hij met vlag en wimpel en I Believe waar zijn vocalen mede op schitterde werd een grote hit. Toch eens aardig om wat commerciëler werk de demoruimte in te sturen. Ook dit over commerciële doch geniale jaren 80 werk zit vol subtiliteiten en de Moogbas, die wel vaker bij Chicago het fundament vormt, wordt strak en in vol gewicht weergegeven door de Focus 30. Ze gaan echt diep!

Pijnbomen
Tijd voor een stukje klassiek. Daar de Dynaudio Focus 30 uitblinken in het weergeven finesses, op hoog volume geen krimp geven en het weergeven van gelaagdheid in de muziek geen probleem lijkt te zijn, kiezen we voor wat drukker orkestwerk. Pini di Roma van de Italiaan Ottorino Respighi is dan een interessante keuze. We vinden in Tidal een mooie opname, ook weer in MQA, gespeeld door orchestra dell’accademia nazionale di santa cecilia o.l.v Antonio Pappano. Het werk begint met het volledige orkest. We kunnen zo meteen controleren of de stereoplaatsing ook echt wel klopt. Geen gekke dingen gelukkig! Goede opname, goede balans, niets mis mee. Zo’n knallend orkest tutti klinkt gecontroleerd en majestueus op deze Focus 30. Strijkers klinken zijdezacht in de wat rustigere passages en ook hier is de gelaagdheid der muziek ook op lagere volumes goed waarneembaar. Een trompetsolo klinkt subtiel rechts van achteruit het orkest in deel 2. De plaats waar deze inderdaad ook thuishoort als je in de concertzaal zou zitten. Een mooie dieptewerking is dus ook een kwaliteit die op het lijstje van eigenschappen kan bij dit Dynaudiosysteem. Uiteraard moeten we de mooie opnamekwaliteit dan niet vergeten.

Het Eindoordeel
Na deze uiterst prettige luistermiddag kunnen we concluderen dat met de Focus 30 de wereld van draadloze luidsprekers behoorlijk veranderd is in zeer positieve zin.

Naast de lange lijst van mogelijkheden hebben we geluisterd naar een zeer volwassen audiosysteem dat naadloos in elk interieur in te passen zou moeten zijn. Een goed (wifi) netwerk, twee stopcontacten en een abonnement op een streaming service zijn de enige basisbehoeften.

We nodigen u graag uit voor een demonstratie bij ons in de winkel!