Dynaudio Evoke 30 vloerstaande luidspreker

Dynaudio Evoke 30: Nieuw in ons theater

Spreken van revolutie gaat te ver voor een luidspreker die nog steeds bestaat uit een tweeter, woofers, conventioneel filter en een kast van MDF. Spreken van evolutie doet geen recht aan de nieuwste serie luidsprekers van Dynaudio met de naam Evoke. Van de Evoke 10 monitor, via de grotere Evoke 20 en de vloerstaande Evoke 30 kun je door naar de Evoke 50. Wij kozen ervoor om de Evoke 30 aan te pakken, een handelbaar formaat dat op weinig weerstand hoeft te rekenen in de woonkamer, bovendien in de nationale hifi-pers komen de andere types uitgebreid aan bod. Waarom is het woord evolutie te kort door de bocht? Daar komen we achter als we gaan luisteren en beseffen op hoeveel punten de voorgaande serie is verbeterd mede dankzij de meettechnieken die Dynaudio ter beschikking staan, zelfs uniek maken.

Evoke

Evoke is het nieuwe luidsprekersysteem van Dynaudio dat zich positioneert tussen de oude Exite serie en de huidige Contour. De Evoke is te beschouwen als de opvolger van de Focus lijn, op een hoger plan gebracht en voorzien van de nieuwste ontwikkelingen in luidsprekertechniek en fabricage. In het ontwerpproces is optimaal gebruik gemaakt van de unieke Jupiter meetruimte van 13x13x13 meter van Dynaudio. Een beweegbare boog met 32 microfoons meet aan alle kanten de luidspreker, door er zowel verticaal als horizontaal omheen te bewegen. De afmeting van de ruimte en de duur van de meetpulsen voorkomen dat door echo of reflecties meetfouten ontstaan. De meetresultaten uit de microfoons wordt verwerkt en geanalyseerd met computers en vanwege de snelheid van meten en het snel voorhanden hebben van de uitslag kunnen de engineers van Dynaudio haast direct zien welke invloed zelfs een geringe aanpassing heeft op de weergave. Daar blijft het niet bij, een team van gouden oren luistert en luistert keer op keer naar de resultaten voor het publiek kennis maakt met een nieuwe lijn.

De Evoke serie is ontworpen door dezelfde technici welke aan de Contour en de vernieuwde Confidence serie werkten. Dat betekent nieuw ontworpen units, nieuwe scheidingsfilters en moderne afwerkingen in high gloss zwart en wit, of walnoot en “blonde wood”, de laatsten met een nerfstructuur. Alle Evoke modellen zijn zo gevormd dat er geen parallelle wanden in de behuizing aanwezig zijn ter voorkoming van staande golven. Het vloerstaande Evoke 30 systeem meet 180 x 900 x 267mm en maakt gebruik van één tweeter en twee woofers. Nieuw is voor de Evoke de Cerotar tweeter, een ontwerp dat zijn oorsprong heeft in de Esotar Forty uit het Anniversary model en deels lijkt op de Esotar 3 uit de nieuwe Confidence. Onder het 28mm dome materiaal zit een “Hexis Inner dome”, om de luchtstroom achter de dome te reguleren. Daarmee krijgt de tweeter een gelijkmatiger verloop en worden resonanties nog verder onderdrukt. Een ‘strontium carbon ferriet keramische’ magneet vormt de motor van de tweeter en zorgt voor een hoger rendement dan Dynaudio tweeters voorheen leverden. Gebleven in de woofers is het conusmateriaal van MSP (magnesium silicaat polymeer). De surrounds zijn echter wel nieuw ontworpen, net als de Ferriet+ magneet die samen met de aluminium spreekspoel de motor vormt.

Voor de compleetheid nog enige technische gegevens van de Evoke 30 op een rij:

  • Rendement: 88dB (2.83V/1m)
  • Max toelaatbaar vermogen: 200W
  • Impedantie: 4 Ω
  • Frequentiebereik: (±3dB) 40Hz–23kHz
  • Principe: basreflex, poort aan de achterzijde
  • Cross-over: 2,5 weg
  • Cross-over frequentie: 1200/2300Hz
  • Cross-over topologie: 2nd order
  • Woofer: 2x14cm MSP cone
  • Tweeter: 28mm Cerotar with Hexis
  • Gewicht: 15.5kg
  • Afmetingen: 180x900x267mm
  • Afmetingen met voet en frontje: 268x920x342mm

Een systeem om de Evoke

Streamen is het toverwoord tegenwoordig en dus is het niet gek dat de basis van de set een streamer/DAC/voorversterker is. Een NAD C 658 ‘misbruiken’ we als bron en als Roon endpoint door hem analoog aan te sluiten op een Hegel Röst versterker en gewoon daarvan de volume regeling te gebruiken. De C 658 communiceert via een Lexicom MultiMedia Roon Core NUC over ethernet met een Melco N100 digital library, in gewoon Nederlands onze voor muziek geoptimaliseerde NAS. De interlink is een Inakustik NF-2404 en de luidsprekerkabels zijn Chord Epic XL. Op de Hegel na allemaal componenten die recent zijn toegevoegd aan het leveringspakket en de tijd hebben gehad om in te spelen. De Hegel Röst met zijn vermogen van 125Watt per kanaal aan de 4 Ω impedantie van de Evoke 30 kennen we al langer en is krachtig genoeg. Dat de versterker mogelijkheden heeft als Airplay, de ingebouwde DAC en DNLA streaming laten we buiten beschouwing. Dat gaat ook op voor de NAD C 658, geen Bluesound app maar Roon, fixed volume en de vele ingangen gebruiken we niet. Alles draait vandaag om de Evoke 30 die ongeduldig staat te wachten op muziek. Hoogstens valt de Inakustik interlink gezien zijn prijs buiten de boot, maar hij presteert zo fijn.

Af damerne (de dames)

Frances Black is het zusje van de meer bekende Ierse zangers Mary Black. Op haar CD “Talk to me” uit 1995 brengt Frances een warme en aangename klank mee, zonder opvallende uitschieters in negatieve of positieve zin. Frances zet een los stereobeeld neer waarbij de speakers gemakkelijk de muziek loslaten en uit beeld verdwijnen. Een beeld waarin diepte goed te herkennen is, gecombineerd met een natuurlijke breedte. In de hoogte is er niet zoveel te beleven, maar inmiddels is bekend dat dat erg opname afhankelijk is. Een tweede stem achter Frances staat los van haar, heeft een eigen ruimte gekregen en is duidelijk aanwezig. De veelal akoestische instrumenten maken het geheel compleet met hun aangename klank. Een heel andere stem is die van Fiona MacKenzie op haar CD “Elevate”.

Met deze dame wederom veel akoestische instrumenten in de begeleiding zoals een puntige gitaar en een bas met definitie in de toonladders. Weer zo prachtig losgekomen van de speakerbehuizingen, dat bevalt mij uitstekend. In een volgende track zit heel veel laag en dat maakt dat de luidsprekers enige ruimte tot de achtermuur nodig hebben. De lage tonen blazen gelukkig niet op in kwantiteit en blijven constant van kwaliteit. Het is en blijft een Dynaudio trekje om de luidsprekers zo af te stemmen dat de lage tonen indrukwekkend diep gaan maar ook in sommige ruimtes teveel van het goede kunnen worden. Enige demping in de reflexpoort helpt in dat geval, geen schuimprop maar losse dempingwatten. Ik heb daarna “Prayers Dance” uitgekozen van Rachelle Ferrell op “First instrument” in de studio uitvoering. Daarmee wordt de hoogte in het stereobeeld hervonden. Een prachtige intonatie in de stem valt mij ten deel gecombineerd met een goede klankkleur. De weergave is helder en snel, hoge pianonoten knallen er haast uit. Bekkens en slagwerk zijn telkens als losse klanken aanwezig, met een ruime dynamiek en forse impact. Ik neem veel details waar in een geheel van muziek, het is niet zo dat ik alleen maar techniek beluister, muziek heeft definitief de show gestolen. De luidsprekers zien kans de manier van opnemen in de studio en de uiteindelijke mix tot op het bot te ontleden, met als gevolg dat de muziek wint aan spanning en de aandacht weet vast te houden. Ik ben eerlijk verbaasd hoe goed de Evoke 30 staat te presteren en vele malen groter lijkt dan hij fysiek is. Ik kan op deze manier niet om “My funny Valentine” heen, zeker niet op 14 februari. Heerlijk hoe de bas weet te knorren, de pianonoten los in de ruimte staan en de gitaar zich mengt met de stem van Rachelle. Wat een geweldige zangeres om met de Evoke 30 echt alle ruimte te krijgen. De set is mooi, met een paar goede kabels, een prima bron voor streaming, het zijn uiteindelijk de speakers die zich met de aanwezige akoestiek moeten vermengen tot een geheel. De Evoke 30 is een schot in de roos van Dynaudio met veel overeenkomsten naar de Contour serie die mij altijd heeft weten te bekoren.

Jazz lyde (jazz klanken)

Van het Hoff Ensemble op de CD “Quiet winter night” is “Blagutten” gekozen omdat daarin de bas wederom extra vet aanzet, om zo de Evoke 30 pittig aan de tand te voelen. Jazz uit Scandinavië wordt sowieso steeds belangrijker in mijn muziekcollectie. Bas, gitaar, percussie, piano en trompet vechten om aandacht in een harmonieus geheel. Elk instrument heeft zijn eigen ruimte in het stereobeeld. Keer op keer volkomen losstaand. Als er één eigenschap is die met de Evoke 30 in het oor springt, dan is het wel het loskomen. “Blagutten” vraagt om een tweede track, “Stille, stille kommer vi” waarop een zacht aangeblazen trompet is gecombineerd met slagwerk dat een echt punch weet te leveren. Als een vrouwestem opduikt vanuit de 192/24 FLAC file is dat een aangename verrassing. Toch is en blijft het de trompet die de meeste indruk maakt. Juist omdat een trompet alles kan overschaduwen met een te harde klank. De Evoke 30 houdt precies maat. “Manha de carnaval” is een opname van Jim Tomlinson op “The Lyric” met een saxofoon als ster. Een heel fraaie opname in gewoon 44.1/16 FLAC van een CD getrokken. Veel ruimte om de sax, idem om de bekkens terwijl die vrij dicht op de rest van de instrumenten zitten. Piano en slagwerk worden nogal op elkaar gedrukt met de sax naar voren gezet. De opname is te gekunsteld voor een optimaal stereobeeld, dat maakt niet uit voor de klankzuiverheid, het stereobeeld is vooral compact en drukkend. Dus even meer letten op de details van de instrumenten en hun klank. Daarop is niets op aan te merken. Lucht door de sax is in ruime mate aanwezig, gestreken bekkens zijn onmiskenbaar, de bas is in zijn gehele bereik beschikbaar en niet verwrongen tot een enkele toon. Charles Aznavour & The Clayton-Hamilton Jazz Orchestra kies ik om twee redenen: het grotere jazz orkest en de stem van een man. Aznavour staat op één lijn met de luidsprekers en het orkest staat in een boog achter hem. Dat beeld zou wat breder mogen, ik draai daarom de speakers nog wat uit elkaar zodat ze meer langs mij heen “kijken”. Dat helpt prompt in de breedte, maakt zoals verwacht de diepte een klein stukje minder. Het grote orkest laat zich ontleden tot individuele instrumenten, maar zet ook bijvoorbeeld de blazers als sectie in de ruimte, overeenkomstig met de werkelijkheid in een zaal. Dit grotere werk is geen enkel probleem voor de Evoke 30 en laat zien dat de grotere kast van een vloerstaand model zo zijn voordelen heeft als het een streep harder en intenser mag/moet zijn.

Klassiske sammensætninger (klassieke composities)

“Adagio uit viool concert No 1 in G mineur opus 26” speelt onder de viool van Janine Jansen. Wat een Dynaudio nooit doet en dus ook de Evoke 30 niet, is een viool een scherpe klank geven. Het instrument laat zich weergeven op een natuurlijke manier, dus inderdaad met de harde hoge noten als de muziek daartoe dwingt, maar waar een viool als een mes door de ziel kan gaan op een scherpe tweeter weet de Evoke 30 recht te doen aan de natuurlijk klank en beheersing te combineren met natuurlijkheid. Na het verder uitdraaien van de weergevers is het orkest breed, met behoud van de soliste die zich vrij laat maken van de andere musici. Waarbij Janine niet onnatuurlijk ver naar voren komt en verbinding blijft maken met de orkestleden achter haar. Her en der roffelen pauken, zetten de bassen fors in, maken andere strijkers zich druk, nooit gaat de Evoke 30 over de schreef. Geschikt bevonden in mijn oren voor groter werk als het geluidniveau niet hoeft te stijgen tot een geluiddruk gelijk aan de concertzaal. Daarvoor bestaan er nog grotere types van zowel Dynaudio als andere merken (Focal, B&W, KEF, Audiovector) in een helaas ook hogere prijsklasse. Is het klassiek of is het jazz? Van Keith Jarrett ”The Köln Concert, Part One”. Hoe rijk kan de klank van een vleugel zijn, de Evoke 30 lijkt gemaakt voor pianowerken. De vleugel manifesteert zich als romp, snaren en klavier gecombineerd met de galm van de zaal waarin het concert is opgenomen. De afbeelding is heel realistisch in grootte en je waant je vrij dicht bij het podium. De opname die ik draai sinds de jaren ’70 heeft weinig te verbergen of nieuws in zich, maar je hoort wel gelijk of een systeem “klopt” of steken laat vallen. Dit systeem “klopt” aan alle kanten. Het heeft kracht, souplesse, tederheid en harmonie. Zonder voorbij te gaan aan het spel of de pianist Jarrett door zaken te verdoezelen of mooier te maken dan zij zijn. Als ik al iets aan te merken heb dan is het op de duur van de galm en/of de afmeting van de zaal die echt korter/kleiner is dan op een topklasse systeem. Kuchen, stampen op het podium, harde en zachte aanslagen, alles is overduidelijk alsof er een vergrootglas op de opname staat. Knap, erg knap gedaan Dynaudio. Het duo “De Thuiskomst” speelt op “In the early baroque” werk voor viool en accordeon, een verrassende combinatie voor muziek gecomponeerd door Biber. Een waardige afsluiting van een luistersessie waarin ik af en toe met open mond zat te luisteren, verbaasd over wat Dynaudio met de Evoke 30 heeft weten te ontwikkelen. Of het ligt aan het team van ontwerpers of aan de meettechniek waar zij heer en meester mee lijken te zijn weet ik niet, feit is dat elk instrument vandaag het beste heeft getoond dat het voort kan brengen aan muziek. Beluister hoe ijl en zuiver de viool van Quirine van Hoek is of de accordeon van Ellen Zijm. Een accordeon die de taak overneemt van het orgel dat zo vaak opduikt in de barok. De aftekening in de ruimte is voorbeeldig en ik zeg het nog maar eens, hoe los kun je muziek maken van een weergever! Ik blijf lekker zitten en hou de luisterruimte voor mijzelf. Een mens mag genieten op Valentijnsdag maak ik mijzelf en anderen wijs.

Et sidste ord (het laatste woord)

Het laatste woord is over de Evoke serie vast niet geschreven. De vertegenwoordiging van Dynaudio heeft bij de Hifi-pers alle types neergezet blijkt uit publicaties en aankondigingen, behalve de Evoke 30 zo lijkt het. De reden daarvoor kan en zal ik niet achterhalen, voor Lexicom MultiMedia is het juist een reden de Evoke 30 als eerste aan te pakken voor een luisterimpressie. Laat ik het kort houden: ik ben diep onder de indruk van het loslaten van de muziek van de weergevers zelf. Het gemak waarmee de Evoke 30 dat doet is bijzonder. Met menige weergever blijft dat een zoektocht die jaren in beslag kan nemen, de keuze voor randapparatuur en de opstelling is dan cruciaal. De Evoke 30 “verdwijnt uit beeld” met twee vingers in de neus. Daar blijft het niet bij, de weergave is klankzuiver, vrij van compressie, dynamisch, ongedwongen en prettig voor het oor. Combineer zulke eigenschappen met het bescheiden formaat en de huiskamer verandert zonder veel moeite in een luisterruimte. Gun de Evoke 30 een bron van klasse, geeft hem een versterker zonder franje en laat hem vrij. De evolutie met een randje revolutie van Dynaudio werpt zijn vruchten af in mijn oren. Een klein duiveltje fluistert over mijn schouder dat de Evoke serie van Dynaudio het andere merken heel lastig gaat maken.

Meer informatie en prijs van de Evoke 30 vindt u hier.