Dynaudio Confidence 30 luidsprekers, aan Naim & PrimaLuna

Een nieuwe luidspreker van Dynaudio schept immer hoge verwachtingen, zeker als het gaat om een model uit de hogere klasse zoals de Confidence 30. Een machtige vloerstaander met een imposant uiterlijk en meerdere innovaties. Innovaties waar Dynaudio uniek in is omdat ze het mooiste en meest geavanceerde meetsysteem voor luidsprekers hebben gebouwd in Denemarken onder de naam Jupiter. Een kubus met een inwendige afmeting van 13x13x13 meter waar een luidspreker vrij in kan staan op een hydraulisch verheven platform. Een halve boog met microfoons kan in alle richtingen rond de te meten speaker draaien om het afstraalgedrag, vervorming en fasetekortkomingen te meten. Waarna via computersimulatie en prototypebouw de luidspreker geoptimaliseerd kan worden voordat de productie start. Het resultaat van al dat werk staat net als zijn kleine broer Confidence 20 in de winkel en voor vandaag is de 30 naar de luisterruimte verplaatst. Voor de versterking kozen wij ditmaal eens niet voor de echte top, maar vertrouwen op een Naim SUPERNAIT 3 en een PrimaLuna EVO 400. Transistor en buizen naast elkaar.

Dynaudio Confidence 30 luidsprekers

Zoals in alle Confidence modellen wordt IN DE 30 de gloednieuwe 28mm Esotar-3 tweeter ingezet. Veel daarvan was al ontworpen voor de Esotar Forty tweeter, hij is verder geoptimaliseerd met Esotar-3 de Airflow technologie, het design van de neodymium magneet is anders en de Hexis interne dome die resonanties achter de zichtbare dome tegengaat is nieuw. Dynaudio maakt in de Confidence gebruik van twee 18cm NeoTec MSP woofers (ook uitgerust met neodymium magneten en een slimme Airflow techniek), toegepast in het ultra stijve Compex composiet front. Daar vinden we ook een 15cm middentoon luidspreker unit met Airflow surround en MSP conus. De baffle werkt met DCC (Dynaudio Directivity Control) en rond de tweeter vinden we een DCC lens voor het beste afstraalgedrag. De laatste generatie DCC sound-beaming technologie van Dynaudio is leidend in de Dynaudio Confidence luidsprekers. De basreflex poort in de onderkant van de Confidence 30 ondersteunt de laagweergave. Alle Confidence 30 onderdelen (zelfs de schroeven en moeren om de baffle op zijn plaats te houden) werken volmaakt samen als onderdeel van het DCC platform. Daarmee worden reflecties van vloeren en plafonds gereduceerd voor een optimale horizontale afstraling. Zo kunnen de luidsprekers in een grote ruimte worden toegepast zonder dat er special kleden of akoestische plafondplaten nodig zijn. De units zijn van de baffle ontkoppeld, de tweeter is zelfs niet eens vastgeschroefd en de andere units worden met een momentsleutel zorgvuldig op de juiste spanning in de baffle vastgezet. Vijf verschillende afwerkingen zijn beschikbaar die wij u graag in de winkel laten zien.

Zoals vaker op een rij nog even de belangrijkste technische gegevens:

  • Rendement: 88dB (2.83V / 1m)
  • Maximaal toelaatbaar vermogen: 350W
  • Impedantie: 4Ω (Minimum, 2,8Ω @ 85Hz)
  • Frequentiebereik (± 3 dB): 38Hz–22kHz
  • Werkingsprincipe: basreflex met down-firing poort
  • Cross-over: 3 weg
  • Cross-over frequenties: 290, 3700Hz
  • Cross-over topologie: 2e/3e orde met DDC
  • Gewicht: 44.2 kg
  • Afmetingen (B x H x D): 222 x 1337 x 399 mm
  • Afmetingen incl. voeten en frontdoek: 364 x 1382 x 424 mm

Naim SUPERNAIT 3 geïntegreerde versterker

De Naim SUPERNAIT 3 is een zeer complete versterker met een vermogen van 2x 80 Watt aan 8Ω en 2x 130 Watt aan 4Ω. Naast de gebruikelijke DIN en RCA ingangen voor lijnsignaal is er een phono versterker ingebouwd voor Moving Magnet elementen. Aan de uitgangen is naast een luidspreker aansluiting ook een hoogwaardige hoofdtelefoon output te vinden. Keramische isolatoren minimaliseren en capacitieve koppeling tussen het chassis en de uitgangstransistoren voor de hoogste geluidskwaliteit. Alle ingangen zijn individueel ontkoppeld en met de hand bedraad voor minimale ruis en interferentie, terwijl de interne schakelingen werken met constante stroombronnen, een techniek die rechtstreeks afkomstig is van de NAC 552 referentie voorversterker. De tweede versterkertrap maakt niet langer gebruik van in cascade geschakelde extra transistoren zoals in de SUPERNAIT 1 en 2, waardoor de stijgtijd van de versterker wordt verbeterd en de stabiliteit toeneemt. De phono voorversterker kent drie lagen: de high-gain versterking, de passieve RIAA correctie en de stuurtrap. Dat zorgt voor een excellente ruiswaarde, RIAA correctie tot buiten de audioband en een grote dynamische headroom. De SUPERNAIT 3 is te upgraden met een extra voeding of een externe eindversterker.

PrimaLuna EvoLution EVO 400 Tube Integrated Amplifier

De EVO 400 is de grootste geïntegreerde PrimaLuna versterker en levert een vermogen van 2x 70 Watt door middel van acht EL34 buizen. Wie dat wil kan de EL34 wisselen voor elk merk 6L6G, 6L6GC, 7581A, EL34, EL37, 6550, KT66, KT77, KT88, KT90, KT120 en KT150. De EVO 400 is zowel in triode als in ultra lineair te schakelen tijdens het luisteren. PrimaLuna werkt met een in eigen beheer ontwikkelde Adaptive Autobias schakeling waarmee de buizen altijd op de meest ideale waarde zijn ingesteld. De intelligente schakeling controleert de buis en stelt deze mede afhankelijk van het gevraagde volume aan de uitgang zodanig in dat vervorming tot 50% wordt gereduceerd. Daarbij wordt de levensduur van de buis verlengd. Een indicatie naast de buis licht op als een buis aan het einde van zijn levensduur is gekomen. De instelling die PrimaLuna hanteert zorgt voor een lange levensduur van alle buizen. Ook van de 12AU7 versterker- en stuurbuizen. De uitgangstransformatoren, één van de meest bepalende en belangrijke onderdelen van een buizenversterker, zijn speciaal voor PrimaLuna ontworpen en gewikkeld. Voor een optimale aanpassing aan de gebruikte luidsprekers is een 4 Ohm en een 8 Ohm uitgang beschikbaar. Elke PrimaLuna versterker is hard-wired, geen printplaten voor de signaalweg maar punt naar punt bedrading, dat geldt ook voor de weerstanden en de condensatoren. De ingangen van de EVO 400 worden geschakeld met relais voor een optimale signaalweg zonder overspraak en vrij gehouden van EMI en RFI. De EVO 400 is leverbaar met een zwarte of een zilverkleurige frontplaat waarop de volumeregeling en de ingangskeuze schakelaar te vinden is naast de hoofdtelefoonuitgang. Optioneel is in elke PrimaLuna EVO versterker een phono board te plaatsen voor gebruik van een MM element.

Hoe stellen wij op?

Muziek staat opgeslagen op een Melco N100 Digital Music Library en wordt via een Silent Angel Rhein Z1 server met Roon software gestuurd naar een Naim NDX 2 streamer/DAC. Als ethernetswitch staat er een Melco S100 waarvan de poorten gevuld zijn met Chord C-Stream ethernetkabels. Tussen de NDX 2 en de SUPERNAIT 3 zit een Naim interlink, van de NDX 2 RCA uitgang gaat een AudioQuest Water interlink naar de lijningang van de PrimaLuna EVO 400. Als luidsprekerkabel is een set Chord SignatureXL ingezet en de netspanning komt uit een Naim Powerigel. Een waardig systeem om de Confidence 30 aan te sturen, met als enige opmerking dat de versterkers best een klasse hoger mogen zijn. Onze nieuwsgierigheid naar de prestaties van de versterkers aan dit soort kostbare luidsprekers deed besluiten om in eerste instantie nu eens niet naar een zware Hegel, Mark Levinson of Naim te grijpen. Wat uiteraard wel kan in een demo speciaal voor een geïnteresseerde klant.

Eerst aan de Naim SUPERNAIT 3

Vandaag begin ik graag met klassiek werk van The Academy of St. Martin-in-the-fields en wel de “Concerti Grossi, Opus 6” van Handel met als soliste Iona Brown. Daar mag ik op mijn gemak naar luisteren, want vandaag is het geen battle van versterkers, dat ik nu met de Naim SUPERNAIT 3 transistor versterker werk en later vandaag overga op een PrimaLuna EVO 400 buizenversterker dient slechts om te bezien in hoeverre deze Dynaudio aan te sturen is met buizen. Na wat vluchtige indrukken met andere muziek, ter controle of de opstelling klopt, laat de Confidence 30 met Handel een visitekaartje achter. De weergave is zo natuurlijk, gemakkelijk en correct dat alle aanduidingen van hoe de luidsprekers presteren niet eens in gedachten opkomen. De luisterruimte vult zich met muziek, mooi op afstand neergezet, toch dichtbij genoeg om mij volledig in de muziek te trekken en de aandacht vast te houden. Muziek staat niet eens overdreven hard en zo verkrijg ik een compleet orkest met daarin verweven de eerste viool van Brown. De Dynaudio met zijn impedantie van 4Ω is geen gemakkelijke belasting voor de versterkers, het schijnt de Naim niet te deren. Wat een fijne combi is de SUPERNAIT 3 met een NDX 2 toch in de praktijk. Mocht ik even getwijfeld hebben of de versterker niet te licht is voor de Confidence 30, dan is die twijfel nu al weg. Een uitstapje voor een glas water doet mij bij terugkeer al in de deuropening beseffen hoe hoogwaardig dit systeem presteert. Zelfs op de beperkte vierkante meters van de luisterruimte van Lexicom MultiMedia past de Confidence 30. Het valt te prijzen in de Confidence 30 dat het laag zich volkomen gecontroleerd weet te gedragen, ik geef toe wat meer afstand tussen mij en dit grote systeem zou welkom zijn. Een goed teken is bovendien dat ik mij slechts met de grootste moeite los kan maken van de muziek van Handel om iets anders te zoeken op de Melco harde schijf.

New York en jazz

Met een enorme sprong verplaats ik mij virtueel naar de Blue Note Jazz Club waar Oscar Peterson samen met gitarist Herb Ellis en bassist Ray Brown een aantal klassiekers heeft opgenomen, samengebracht op de CD “Saturday night at the Blue Note”. Eerder kreeg ik op de High End Show in München letterlijk tranen in de ogen met Peterson op dit systeem, ik kan mij beheersen en geniet van de prachtige aanslagen van de meester op het klavier. De sfeer, het publiek dicht op de spelers, de ruigheid van een live registratie, het is allemaal vastgelegd en wordt nu naar mij overgebracht door het weergave systeem. In “Kelly’s blues” zit drive en energie, is de meester in zijn element door het klavier zijn wil op te leggen. Wat deze opname laat horen in tegenstelling tot de meer precieze studio albums, is de niet perfecte opnameruimte, het plaatsen van de microfoons is niet heel geweldig, drums vallen soms weg in de pianoklank, de bas is een heerlijk rommeltje en gitaar gaat daar vervormd nog eens doorheen. De Confidence 30 doet een ultieme en geslaagde poging daar nog iets van te maken door klanken uit elkaar te trekken zonder het gevoel van eenheid te verliezen. Ritme waar de Naim beroemd om is laat de voeten meebewegen op de maat. Stilzitten is erg lastig. Opvallend is dat de Confidence ondanks de fysieke afmeting intiem blijft klinken, niet overdreven groot, niet te klein, heel netjes geproportioneerd. Gecharmeerd als ik ben van de piano mag ook Jan Gunnar Hof met “Living” zijn kunsten vertonen op dit systeem met nog steeds de Naim aan de bak. Hier bespeur ik wel dat de ruimte aan de kleine kant is voor een Confidence 30, omdat ik gewend ben meer van de akoestiek van de opnameruimte mee te krijgen en minder met de neus in de muziek te worden gedrukt. In klank is de vleugel wel heel zuiver en noot voor noot is hoorbaar hoe de man speelt en welke intensiteit hij in het spel brengt. Tonen lopen fraai door in de tijd, stoppen niet te vroeg en de lagere tonen zetten een groot instrument in de ruimte. Juist nu krijg ik het gevoel dat als hier een echte vleugel zou staan de indruk net zo overweldigend zou zijn en een vleugel te groot is voor de ruimte, zodat de Confidence 30 toch weer correct is in de weergave. Heel correct zelfs en ten onrechte wordt beticht van “teveel van het goede”. De stilte na de track is intens. Even bijkomen.

Goud van oud

Weer een heel andere kant op neem ik u mee naar Patricia Barber en een oude CD van haar. Op “Split” staat het energieke “Early Autumn” en dat wordt een pareltje. Juiste snelheid, stem perfect in het plaatje passend waar bas en drums naast Barber’s piano een rol spelen. Dit nummer draai ik graag thuis op een setje kleine, gesloten LS3/5a speakers omdat die weg weten met de snelheid, de Confidence 30 kan dat zelfs ook, groter en zwaarder in het laag, maar met het juiste ritme en de snelle piano waar ik helemaal gelukkig van word. Het is de debuut CD van Barber uit 1989 en nog altijd weet die mij te pakken en mee te sleuren in haar passie. Het veel rustigere “Easy to love” gecomponeerd door Cole Porter, verkrijgt op de Confidence 30 subtiliteit en fijnheid, brengt Barber dichtbij, komt naar mij toe met een stevige doch gecontroleerde bas. Bas te zwaar aangezet zoals vaak met Barber, enige terughoudendheid in de studio aan die knop zou op prijs gesteld worden. Perfect op een kleine monitor waar geen laag in te vinden is, een ramp op een basreflex in de verkeerde huiskamer, hevig en gelukkig in toom gehouden op de Confidence 30. Ik sluit af met “Two for the road” en ben oprecht verbaasd hoe goed Confidence 30 weet om te gaan met de geplukte bas in deze track, de opening is verbluffend goed. Dan gaat Barber zingen en ik ben definitief om, dit is een geweldige speaker waar echte impact uitkomt. Zo mooi op maat gehouden in dimensies dat het steeds echter gaat klinken naarmate de dag vordert. Een CD welke ik goed ken zit toch nog vol met verrassingen, in een paar tellen ben ik de hele LS3/5a vergeten, deze goedmoedige reus houdt muziek in proportie met een gewaardeerd fundament.

Van Naim naar PrimaLuna

Tijd voor verandering, niet van muziek want ik pik nog even “Two for the road” mee, wel van de Naim SUPERNAIT 3 over naar de PrimaLuna EVO 400 met zijn vier EL34 eindbuizen per kanaal. Beste lezer vergeet de fabel dat een Dynaudio niet samengaat met buizen, op de 4Ω tap van de PrimaLuna aangesloten speelt de Confidence minstens zo goed als op een transistor. Zelfs wat helderder en meer levend nog dan met de Naim. De bas waar ik het over had blaast niet op, verliest ook niet veel controle, zit strak in de snaren. Dynamiek is nog een stapje groter dan met transistor, een gegeven waar elke goede buizenbak voor dient te zorgen, slagwerk is in de bekkens subtiel en zingend van de metaalklank. Stem is een genot om zo enthousiast mee te krijgen. Voer de Confidence 30 met kwaliteit en u ontvangt een traktatie. Zeg ik stem, dan zeg ik Patricia Kaas en van haar album “Piano bar” het rustige “The summer knows”. Hier laat de Confidence 30 merken dat de ruimte toch aan de krappe kant is, er gaat niets mis, wel komt de muziek erg op mij af met deze versterker. Totaal losgekomen van de weergevers gaat geen noot verloren en moet en zal ik alles meekrijgen wat digitaal is opgeslagen. Een fraaie interpretatie van “Autumn leaves”, ditmaal deels gezongen in het Frans door Patricia, neemt mij mee naar een ander oord, raakt me diep in het hart en brengt het besef wat Kaas met mij kan doen 100% naar voren. De Confidence 30 brengt herinneringen naar boven aan haar concerten welke ik mocht bezoeken, haar passie voor zingen, haar intensiteit en liefde. Als Lexicom MultiMedia de Confidence 30 aan mij wil verkopen hoeven ze dit maar op te zetten en ik trek de knip (die helaas niet vol genoeg zit). Van een andere CD nog tot slot “Le mot de passe” en dat is een volgende sleutel tot mijn hart, zelfs al laat de Confidence 30 best horen dat de opname “hard” is en niet echt past bij wat Patricia zingt. De Confidence 30 is soms een ongenadige gesel als zaken niet helemaal juist zijn ingesteld in de studio. De PrimaLuna werkt in dat verband als een vergrootglas, iets dat niet iedereen op prijs zal of kan stellen. Achteraf besef ik mij dat het volume hoog was opgeschroefd, dat krijg je vanzelf als een systeem kracht heeft en niet gaat vervormen of dichtlopen.

Wispelwey en Bach

Lange tijd niet gespeeld zijn van Bach de “Gamba sonates” uitgevoerd door Pieter Wispelwey op cello. Na alle emotie van Patricia Kaas vormt Bach een moment van rust en bezinning. In het samenspel van twee cello’s en een orgel gebeuren bijzondere dingen. De twee strijkers zijn perfect uit elkaar te houden met ieder de eigen klank, het orgel zorgt wat naar achteren gezet voor de speelse extra tonen, de weergave is naar mijn oren vertellen loepzuiver en houdt de aandacht continue vast. Ik hoef de ogen maar te sluiten en de musici staan voor mij neus, fraai neerzet in de ruimte, op een juiste maat afgebeeld, ruimte om de instrumenten. Voedt de Confidence 30 met een kloppende opname, klassiek gaat bij uitstek goed, dan komt digitale muziek tot leven om per direct alle gezever over analoog versus digitaal overboord te zetten. Ineens bedenk ik mij dat de PrimaLuna ook nog een triode stand kent, altijd start de EVO 400 in ultra-lineair ingesteld op. In triode verkrijg ik net dat streepje zachtheid waar ik naar verlangde, wat meer rust zonder op dynamiek of klank in te boeten. Al is het iets lastiger om met de ogen dicht Wispelwey, Egarr en Yeadon voor mij te zien in gedachten. Een druk op de knop op de afstandsbediening laat u kiezen, is de weergave te heftig dan naar Triode, een extra zetje nodig dan naar Ultra Lineair. Probeer dat maar eens met een transistor versterker te bereiken.

Toch een Mark Levinson

Niet vies van enig experimenteren en de twijfel binnen het team van Lexicom MultiMedia of een buis wel strak genoeg zal zijn in de lage tonen trekt Lex een paar zware jongens uit de kast als “Det kunne skjedd” van Kari Bremnes, “Bright lights” van Haevn en “This love is over” van Ray LaMontagne. Wisselend is de Naim SUPERNAIT 3 aangesloten en de PrimaLuna EVO 400. De algemene indruk was dat de buis net wat levendiger is en wat meer ruimte geeft, dat de transistor strakker laag levert en het wat minder opblaast als daar al sprake van is. Zoekend maar best of both world is alsnog een Mark Levinson 5805 aangezet, met een aanzienlijk hoger prijskaartje en die bracht de verlossing. Willen we graag het midden/hoog van de buis in combinatie met de lage tonen van de transistor, de Levinson brengt uitkomst. Er is ruimte, de 5805 is de strakste van de drie in de lage tonen met de meeste definitie, weet de dynamiek van de buis vast te houden, combineert de harmonie en het glorieuze van beide versterkers. De Levinson doet meer recht aan de Dynaudio Confidence 30 dan de andere twee versterkers, wat ook verwacht mag worden gezien de prijs. Ook door mijn hoofd is de gedachte gegaan om een Naim NAC 282 met NAP 300DR te gaan gebruiken, of een zware Hegel versterkercombinatie als de P30 met H30, misschien wel van PrimaLuna mono geschakelde blokken met KT-120 buizen. Dagdromen doe ik graag met een zo fraaie luidspreker als de Dynaudio Confidence 30.

Aplomb met Confidence

De conclusie van de dag laat zich niet in een enkele zin vatten, want de Dynaudio Confidence 30 neemt de gedaante aan van een kameleon en voegt zich naar de gebruikte versterker. Voor zover je een karakter toe kunt kennen aan de Confidence 30 zouden steekwoorden vallen als “natuurlijk en schoon”, “machtig met een teer hart” of een aanduiding als “groots en indrukwekkend”. Vast staat voor mij dat de Confidence 30 ruimte nodig heeft, niet alleen vanwege zijn afmeting maar mede vanwege de energie welke uit de luidspreker gehaald kan worden en de diep reikende lage tonen. Het toepassen van een stevige buizenversterker of een transistor equivalent is aan de potentiële koper, uitsluiten hoeft geen van beiden. Houdt u in de keuze wel rekening met de 4Ω impedantie van de Confidence 30, de versterker moet de nodige stroom kunnen leveren. Het investeren in een versterker in een hogere prijscategorie loont de moeite, de Confidence 30 groeit met u mee zoals met de Mark Levinson 5805 werd bewezen. Hetzelfde gaat op voor streamers en ik kan mij zomaar een set voorstellen waar de Grimm MU1 de bron gaat worden. Terug met beide benen op de grond staat nog steeds de Confidence 30 te glimmen in zijn rosewood jas, uitnodigend, slank en lang als een fotomodel, een zelfverzekerde diva in zijn soort en uitermate begerenswaardig naar ons idee.

Meer informatie en prijs van de Confidence 30 vindt u hier.