Cambridge Audio Azur 851N versus CocktailAudio X40: appels met peren vergelijken?

Een netwerkspeler en een “all-in-one”: welke klinkt beter?

Twee relatief nieuwe apparaten in dezelfde prijsklasse. Er zit maar vijf tientjes tussen. Oké, oké, dat is niet helemaal eerlijk: wie de CocktailAudio van een eigen harddisk voorziet, maakt hem (afhankelijk van de gekozen HDD of SSD) een stukje (of een stuk) duurder. Maar daar ga ik niet van uit, want beide machines kunnen als brave netwerkspelers hun muziek van een NAS of andere server in uw thuisnetwerk halen. En om de vergelijking zo eerlijk mogelijk te houden, laat ik beide apparaten dezelfde muziek van dezelfde server halen. Over hetzelfde netwerk. Aan dezelfde versterker en luidsprekers. Met dezelfde bekabeling. In dezelfde luisterruimte. Op dezelfde dag. Enzovoort…

De Cambridge Audio Azur 851N is een netwerkspeler die is voorzien van veel technische lekkernijen. Twee Analog Devices AD 1955 DAC-chips, ATF2 (2e generatie) upsampling tot 24bit/384kHz, schakelbare digitale filters, een behoorlijke verzameling in- en uitgangen, Apple AirPlay, een fraai kleurendisplay in het front, een stevige voeding met een forse ringkerntransformator en een geheel metalen chassis op resonantie-dempende voetjes zijn smakelijke ingrediënten, die van de 851N een serieuze muziekmachine maken. Via de USB-ingang lust de 851N zelfs DSD64.

Op de 851N kunnen ook andere (digitale) bronnen worden aangesloten en dankzij een ingebouwde volumeregelaar kan hij eventueel ook dienst doen als voorversterker. Die combinatie zien we tegenwoordig steeds vaker. Qua klankkwaliteit blijkt die voorversterkerfunctie over het algemeen niet de optimale oplossing te zijn, omdat in veruit de meeste apparaten geen echte voorversterker is ingebouwd; het gaat om een DAC met een (meestal) digitale volumeregeling. Gelukkig laat die volumeregeling zich in bijna alle gevallen uitschakelen, zodat een netwerkspeler overblijft die als bron aan een “echte” versterker kan worden aangesloten. Dit geldt ook voor de 851N: betreed het menu, zet het uitgangsvolume op “fixed” en gebruik hem als bron-apparaat. Onlangs heb ik de 851N als bron gebruikt in een test met vijf verschillende versterkers (klik hier om die test te lezen) en dat gaf een buitengewoon aangenaam en muzikaal resultaat. De 851N is in dat opzicht een echte telg uit de roemruchte stal van Cambridge Audio, want geheel in lijn met de traditie van Cambridge Audio biedt de 851N prestaties die je voor die prijs eigenlijk niet verwacht.

X40_851N_500Is er dan niets te zeuren? Natuurlijk wel! Het is jammer dat Bluetooth niet standaard is ingebouwd, maar dat een extra “Bluetooth Dongle” nodig is. Verder ondersteunt de 851N alleen Spotify Connect en geen Tidal of Qobuz. Dat is heel jammer, want juist een netwerkspeler van deze kwaliteit zou enorm kunnen profiteren van de veel betere kwaliteit van Tidal of Qobuz. Maar goed, dat was het. Valt mee, toch?

De CocktailAudio X40 is een totaal andere machine. Een combinatie van netwerkspeler, DAC, voorversterker, FM-tuner (!), ripper en muziekserver. In dit apparaat zit een echte voorversterker, die niet alleen digitale, maar ook analoge ingangen heeft. Er zit zelfs een Phono-aansluiting op! Dat levert bonuspunten op bij een ongeneeslijke vinyl-liefhebber als ik. Gek genoeg heeft hij geen USB-aansluiting om een computer op aan te sluiten, maar wel twee “USB-host”-aansluitingen, waar USB-sticks of USB-harddisks op kunnen worden aangesloten. En hij heeft een ingenieuze lade, waarin heel simpel een harddisk tot 4TB kan worden gemonteerd. Dus dan hebt u geen NAS nodig!

Het verenigen van al die verschillende functies in één apparaat heeft gelukkig niet tot grote compromissen geleid. De bouwkwaliteit van onze Koreaanse vriend is prima en juist de combinatie van zoveel mogelijkheden maakt de X40 tot een unieke machine. Om een extreem voorbeeld te geven: sluit een platenspeler aan, speel een LP af, neem die LP op (de muziek wordt dan meteen gedigitaliseerd) en verplaats het bestand vervolgens van de interne harddisk naar een USB-stick die u meeneemt en onderweg in de auto beluistert. Geen gedoe met computers en software, want u hebt daarvoor alleen de platenspeler, de X40 en een USB-stick nodig!

De X40 is in de verte gebaseerd op de X30, maar gaat technologisch een flinke stap verder. Een Sabre32 ES9018K2M Reference DAC-chip en een XMOS 32bit/500MIPS signaalprocessor zorgen voor een uitstekende verwerking van het digitale signaal. Dankzij deze twee zwaargewichten kan de X40 ongelooflijk veel digitale formaten afspelen: DSD64 (2.8224MHz), DSD128 (5.6448MHz), DXD (24bit/352.8KHz), PCM-signaal tot en met 32bit/384KHz (en dus ook 24bit/192KHz WAV/FLAC en alle andere gangbare High Resolution audioformaten). Dat maakt de X40 lekker toekomstbestendig.

De X40 heeft geen eindversterker aan boord, maar met het chip-eindversterkertje van de X30 nog in het geheugen vind ik dat geen groot verlies. Via de analoge uitgangen kan de X40 worden aangesloten op actieve luidsprekers of een eindversterker (en luidsprekers). De X40 is bedoeld voor mensen, die het gebruiksgemak van een (bijna) alles-in-één-apparaat zoeken, in combinatie met een goede geluidskwaliteit, “High Res”-compatibiliteit en een vriendelijke prijs. En die opdracht vervult de X40 opmerkelijk goed.

Een merkwaardig detail is, dat CocktailAudio geen eigen app heeft. Gelukkig zijn er meer dan genoeg universele UPnP-apps te vinden (ik gebruik graag BubbleUPnP), maar het blijft vreemd. Een positief punt is de CocktailAudio WebInterface, die zich uitstekend leent om door middel van een PC/laptop op een comfortabele manier metadata aan te vullen of te wijzigen, playlists op te stellen, bestandsbeheer uit te voeren, instellingen te wijzigen, etc. En persoonlijk vind ik de afstandsbediening een erg prettig ding. Voor bijna elke functie is er een knop en dat werkt prettiger dan het eindeloze gepiel met menu’s en dergelijke narigheid. Maar: voor het afspelen van muziek en het scrollen door de muziekcollectie gaat er niets boven een goede eigen app. Dat is dus een stukje huiswerk voor CocktailAudio…

Gebruikte apparatuur
Ik gebruik de Cambridge Audio Azur 851N en de CocktailAudio X40 als bron (volume op “fixed”zetten!) aan de Cambridge Audio Azur 851A geïntegreerde versterker. Deze stuurt twee B&W CM10 S2 luidsprekers aan. De analoge interlink tussen versterker en netwerkspeler is een AudioQuest Water RCA, de luidsprekerkabels zijn Audiovector Zero Signature en voor de stroomvoorziening is een MusicLine PowerIgel aanwezig. De luidsprekers vallen qua prijs “een beetje” buiten het kader van de gebruikte apparatuur, maar ze staan er nu eenmaal en ik mag die luidsprekers graag. Bovendien heeft de Cambridge 851A in de eerder genoemde versterkertest bewezen, dat hij ze goed kan aansturen. Dus: waarom niet?

Luisteren
De verschillen worden al snel duidelijk, maar toch is het opvallend, hoe goed de CocktailAudio zich staande houdt. Het is absoluut niet zo, dat de X40 door de 851N onder het tapijt wordt geveegd. Hierboven meldde ik al, dat de 851N de traditie van CambridgeAudio volgt, hetgeen inhoudt dat hij een prestatieniveau biedt dat in deze prijsklasse niet vanzelfsprekend is. Bovendien: de 851N is een “dedicated” netwerkspeler, terwijl de X40 voor dezelfde prijs een (bijna) alles-in-één is. Dus is het niet verwonderlijk dat er verschillen hoorbaar zijn. En het is niet verwonderlijk, dat de 851N beter klinkt. Maar ik was wèl verwonderd over het gemak, waarmee de X40 een heel eind met de 851N gelijk op gaat. Chapeau!

Luisterend naar Sting die het nummer Fragile van het album Nothing Like The Sun zingt, valt op hoe gedetailleerd de weergave van beide apparaten is. De fijne nuances in de klank van het gitaarspel op de akoestische gitaar, het aparte stemgeluid van Sting en de kwetsbare atmosfeer van het nummer worden door beide apparaten prima weergegeven. Beide apparaten zetten een absoluut geloofwaardig muzikaal plaatje neer, waarbij de 851N nog nèt even verder gaat dan de X40, waardoor Fragile nòg indringender wordt. De X40 klinkt iets lichter, waardoor het lijkt alsof hij in de lagere regionen iets mist. De 851N is voller van klank en heeft een beter fundament in het laag. Zeker bij iemand met een relatief lichte stem, zoals Sting, mist dat zijn uitwerking niet. Sting klinkt via de 851N meer ervaren, volwassener (ouder, zo u wilt) dan via de X40, die Sting ongeveer twintig jaar jonger maakt.

Ook het stereobeeld van de 851N is breder, dieper en hoger, waardoor het de ruimte beter vult. Maar vergis u niet: we hebben het hier over relatief overzichtelijke verschillen, niet over verschillen van dag en nacht. Hetzelfde geldt voor de “echtheid” van instrumenten en stem: ook hier scoort de 851N iets beter. De manier waarop de 851N muziek reproduceert, is in alle opzichten iets beter, enigszins volwassener. Mijns inziens heeft het er ook mee te maken, dat in de 851N de netwerkspeler een hele voeding voor zichzelf heeft, terwijl in de X40 diverse functies tegelijkertijd van stroom moeten worden voorzien door één voeding.

Conclusie
De X40 is een uitermate fraaie machine, die een flinke stap in de goede richting heeft gemaakt in vergelijking met het “oermodel”, de X30. En het feit, dat hij hier gewoon staat te duelleren met een dedicated netwerkspeler van vrijwel dezelfde prijs, mag op z’n minst opvallend worden genoemd. En dat hij vervolgens niet met z’n staart tussen de benen het strijdperk hoeft te verlaten, is bewonderenswaardig. De X40 biedt hoogwaardige prestaties en heeft met een prima weergavekwaliteit zijn plaats in audioland verdiend. Hij biedt een enorm scala aan mogelijkheden, die succesvol in één apparaat zijn gecombineerd.

De 851N heeft niet de zondvloed aan functies en mogelijkheden van de X40, maar is qua weergavekwaliteit de winnaar van dit duel. De muziekreproductie is volwassener, verfijnder en completer. Hij is weliswaar officieel een dedicated netwerkspeler met een voorversterkerfunctie, maar in feite gaat het hier gewoon om een netwerkspeler. Punt. En als zodanig is de 851N een audiocomponent om rekening mee te houden. Hij is de koning in deze prijsklasse en daarboven. Wie een nòg betere muziekweergave wil, komt al snel bij een Linn Majik DS terecht. En dan bent u minimaal 700 Euro méér kwijt. Ja, zo goed is de 851N echt!