Cambridge Audio Azur 651A versterker en 651C CD-speler: review en vergelijking met 640A en 640C
Onlangs heb ik het genoegen gehad, de Cambridge Audio Azur 651A versterker en de Cambridge Audio Azur 651C CD-speler samen te beluisteren voor Lexicom Multimedia. Dit was voor mij een hernieuwde kennismaking met Cambridge Audio, omdat ik in het redelijk recente verleden tijdelijk de eigenaar ben geweest van de voorgangers van dit duo, de 640A en 640C.
Kenmerkend voor de producten van Cambridge Audio is de combinatie van uitgekiende ontwerpen, een robuuste bouwkwaliteit, een uitstekende muziekweergave en… een onverwacht scherpe prijs! Deze combinatie wordt mogelijk gemaakt door het proces van ontwerpen in Groot-Brittannië te laten plaatsvinden en de bouw uit te besteden aan de Chinezen, waarbij de eindcontrole in Britse handen blijft.
Cambridge Audio Azur 651A versterker – beschrijving
De versterker is voorzien van een stevige frontplaat van geborsteld aluminium, waarop we van links naar rechts de volgende zaken tegenkomen: een aan/standby-toets, een hoofdtelefooningang, het “oog” voor de afstandsbediening, een waarschuwingslampje voor de clipping-beveiliging (CAP5-beveiliging tegen clipping, oververhitting en kortsluiting), een “direct”-schakelaar, de lampjes voor de luidsprekerparen A en B, twee toonregelaars (lage en hoge tonen), een forse volumeregelaar, een balansregelaar, een ingang voor een MP3-speler en keuzetoetsen voor zes (!) ingangen, waarvan ééntje een USB-ingang is. Boven de keuzetoetsen zijn blauwe LEDjes aanwezig die aangeven welke ingang is gekozen. Die grote volumeregelaar voelde bij vorige series nogal goedkoop aan. Op de 651A heeft Cambridge een duidelijk mooiere en prettiger aanvoelende knop gezet.
Op de achterzijde zien we een IEC-aansluiting, een hoofdschakelaar, aansluitingen voor twee stel luidsprekers, aansluitingen om de versterker op te nemen in een centraal bediend audiosysteem, een subwoofer-uitgang, een voorversterker-uitgang om een extra eindversterker aan te sluiten, twee opname-uitgangen (rec out), vijf lijn-ingangen (S1 t/m S5) en een USB-ingang. Via deze USB-ingang kan een digitaal signaal met een maximale resolutie van 16bit/48kHz worden afgespeeld via een eenvoudige ingebouwde D/A-converter. In deze prijsklasse kom je dat niet vaak tegen. Dat is mooi, maar het is jammer dat deze aansluiting geen hogere resoluties aankan, waardoor de meerwaarde beperkt is.
De lekkere vette ringkerntransformator had ik al verwacht, want daar houdt men erg van bij Cambridge Audio. Eigenlijk is dat logisch, want een voeding die hoge piekstromen kan leveren en nauwelijks hinderlijke strooivelden produceert, is de basis van een goed versterker-ontwerp. Verder zag ik Sanken-transistoren, een ALPS volumeregelaar en nog veel meer lekkers. De printplaat ziet er netjes en overzichtelijk uit. De zes ingangen en de twee sets luidsprekeraansluitingen worden geschakeld middels relais en die hoor je duidelijk klikken.
Tenslotte kan ik nog melden dat de versterker 2x75W aan 8 Ohm levert en is verpakt in een “akoestisch gedempt metalen chassis”. De benamingen van de aansluitingen zijn ook “op z’n kop” boven de cinch-bussen geprint, waardoor u ze ook kunt lezen wanneer u vanaf de voorkant over de versterker heen kijkt. Mooi toch?
Cambridge Audio Azur 651C CD-speler – beschrijving
De CD-speler heeft wat minder knopjes, toeters en bellen. Ook hier de mooie frontplaat van geborsteld aluminium, met daarop een aan/standby-toets, de CD-lade, daar onder het “oog” voor de afstandsbediening en de display en rechts de toetsen voor lade open/dicht, afspelen/pauze en twee zoektoetsen. Op de achterzijde een IEC-aansluiting, een hoofdschakelaar, de syteeem-aansluitingen, de analoge en digitale audio-uitgangen (digitaal via coaxiaal en optisch S/PDIF).
Ook hier een mooie ringkerntransformator, zij het van bescheidener afmetingen dan in de versterker. Het loopwerk verdient bijzondere aandacht. In veel CD-spelers zijn tegenwoordig geen echte CD-loopwerken meer aanwezig. Er wordt vaak te snel naar computer-loopwerkjes gegrepen, omdat ze goedkoop zijn en omdat het “toch alleen maar om enen en nullen gaat”. Neemt u van mij aan, dat de kwaliteit van een loopwerk echt belangrijk is en een bijdrage levert aan de weergavekwaliteit (of niet, als er zo’n plastic computer-klapperloopwerkje in de speler zit). Cambridge heeft gekozen voor het ontwikkelen van een echt CD-loopwerk, inclusief een servobesturing van eigen ontwerp. Bravo! Zo moet het. De DAC-chips zijn van Wolfson, type WM8742. Elk kanaal heeft z’n eigen chip, want dat geeft een bewezen beter resultaat dan wanneer twee kanalen door één chip worden gestuurd. En dan kan via een menu ook de filtering nog worden ingesteld! Dat is in deze prijsklasse een ongebruikelijke luxe, die door mij op prijs wordt gesteld. Een beetje experimenteren en dan wordt al snel duidelijk, welk filter in uw situatie het prettigst klinkt.
Natuurlijk is ook de CD-speler verpakt in een “akoestisch gedempt metalen chassis”. Ik kon in ieder geval geen bijgeluiden ontdekken tijdens het afspelen van een CD, tenzij ik echt mijn oor vlak bij de CD-speler hield. Dus ook tijdens zachte passages in de muziek waren geen koffiemolen-geluiden te horen. Een lekker solide apparaat, net als de versterker. Daar word ik vrolijk van!
Luisteren
Zoals ik in de inleiding schreef, ben ik in het recente verleden tijdelijk eigenaar geweest van de 640A en 640C, de voorlopers van de 651A en 651C. In vergelijking met het oudere duo zijn de 651A en 651C verder ontwikkeld. Er is géén sprake van alleen een “nieuw jasje”, er zijn echte verbeteringen doorgevoerd en dat is hoorbaar. De versterker levert een krachtiger bas, een voller geluid en is tegelijkertijd verfijnder, met een beter gedetailleerde weergave dan zijn voorganger. Ook de CD-speler heeft een stap voorwaarts gedaan. Het verbeterde loopwerk, de modernere DAC-chips en de instelbare filters zorgden voor een lekkere, ontspannen luister-ervaring. Genieten van muziek stond voorop, het beoordelen van de apparatuur kwam op de tweede plaats. De CD-speler heeft in vergelijking met z’n voorganger meer rust in de weergave, een zwartere achtergrond en een mooie gelijkmatige klank. Het duo zette een mooi stereobeeld neer en verleidde mij tot langer luisteren dan ik eigenlijk van plan was.
Verschillende CD’s passeerden de revue: klavecimbel met kamerorkest (concerten van Rameau), piano met symfonieorkest (Rachmaninov), een singer-songwriter (Jim Croce) en prachtige transparante vrouwenstemmen (The Corrs). CD’s die ik goed ken en waarvan ik weet hoe ze kunnen klinken.
Een belangrijk criterium is voor mij het zogeheten “accuracy of timbre”. Klinkt een viool als een viool of als een synthesizer? Klinkt een vleugel als een vleugel? Hoe natuurlijker instrumenten (en stemmen) klinken, des te prettiger de luister-ervaring. Een orkest dat is opgenomen in een grote concertzaal, moet de ruimte van die concertzaal ook in de weergave via een audio-set bezitten. Anders klinkt het ingeblikt. Welnu, de Cambridge-set verwende mij met een klankkwaliteit, die voor deze prijsklasse meer dan verrassend was. Definitie, detaillering, dynamiek, transients, decay, rust, evenwicht, het was allemaal dik in orde. De weergave vermoeit niet en verveelt niet. Het geluid komt mooi los van de luidsprekers. Daar komt bij, dat de 651-set eerlijk is. De kwaliteit van de CD-opname bepaalt het eindresultaat. “Garbage in = garbage out”. Maar ook: diamonds in = diamonds out!
Wie is nu de ster van het duo? De versterker of de CD-speler? Dat is volgens mij niet te beantwoorden. De 651A en 651C horen bij elkaar, ze vullen elkaar aan en vormen samen een sterk team. Wie beweert dat de tijd van de CD-speler voorbij is, moet eerst maar eens naar dit duo luisteren.
In een ruimte die akoestische problemen heeft, kan de toonregeling van de 651A heel nuttig zijn. De regeling is bescheiden, subtiel en trekt het geluid niet uit proportie. Prima de luxe dus. Hoewel… wanneer u de toonregeling niet nodig hebt en u drukt op de “direct”-toets, wordt u beloond met een nèt iets verfijnder weergave. Ik heb die toets dus vrijwel continu ingedrukt gelaten.
Er is ook goed nieuws voor de tweakers onder ons (en welke audio-hobbyist is dat niet?): de Cambridge-set reageert heel positief op netsnoeren, interlinks en luidsprekerkabels van een goede kwaliteit. Tijdens mijn experimentjes ging de klankkwaliteit er hoorbaar op vooruit. Om het allemaal “very British” te houden: denk bijvoorbeeld aan bekabeling van de Chord Company. En voor de perfectionisten: een goed netfilter is de kers op de taart!
Valt er dan niets te zeuren? Natuurlijk wel. Wie de kwaliteit van hoge resoluties kent, zal het met me eens zijn dat de USB-ingang van de 651A te beperkt is om te gebruiken voor streaming audio (*). Ook is het jammer, dat de 651C van SACD’s alleen de CD-laag afspeelt. Verder is de display van de 651C bij tegenlicht niet makkelijk af te lezen. En ja, ik weet dat de door mij gedraaide CD’s klankmatig meer in zich hebben. Maar is dat laatste een eerlijke opmerking? Nee, want ik draai met een ruim acht keer zo dure (SA)CD-speler. Dus is het niet realistisch om die twee te vergelijken.
Bij het beoordelen van een set moet de prijs in het achterhoofd worden gehouden. Het kan altijd mooier, beter, enzovoort. Maar dat wordt dan onherroepelijk heel erg veel duurder! In deze prijsklasse is de Cambridge 651-set een absolute topper. Een decennium geleden was het nog moeilijk voor te stellen, dat in deze prijsklasse een dergelijk kwaliteitsniveau zou kunnen worden bereikt. De 651A en 651C zijn gebouwd om u eindeloos en zorgeloos te laten genieten van muziek. En dat tegen een scherpe prijs, waar menig concurrent zijn tanden op stukbijt!
(*) = Voor streaming audio heeft Cambridge twee veelgeprezen DAC’s in het programma, die wèl zijn berekend op hoge resoluties: de DacMagic 100 en (voor de veeleisende audiofiel) de DacMagic Plus. Voor de hardcore streaming-fans heeft Cambridge Audio de Sonata NP30 netwerkspeler en de nieuwe Stream Magic 6 Upsampling netwerkspeler, die beide zeer veelzijdig zijn en streaming audio naar een hoog niveau brengen. Ook internetradio behoort met deze netwerkspelers tot de mogelijkheden, waardoor er (letterlijk) een wereld voor u opengaat! De internationale audiopers is razend enthousiast over deze producten van Cambridge Audio en heeft al meerdere malen een Award toegekend.
Veel van de genoemde modellen zijn niet meer leverbaar.
Een overzicht van de nieuwste modellen van Cambridge audio vindt u hier