Audiovector SR 3 serie luidsprekers: Van Super naar Signature en terug

Naar aanleiding van een verzoek van een klant en ter bevrediging van onze eigen nieuwsgierigheid hebben we de Audiovector SR 3 luidsprekers weer eens uitgebreid aan de tand gevoeld, in de varianten Super en Signature. Behalve een prijsdifferentiatie zijn er meer punten waarop de luidsprekers van elkaar verschillen en zulke verschillen lichten we graag toe. Aan het eind van het verhaal zit een verrassing, een toevoeging voor de eigenaren van de SR 3 Super waarmee de Signature wordt benaderd. Maar eerst de twee sterren van de show, de Super en de Signature zelf.

De dualisten

De SR 3 is het oermodel en vanuit dat ontwerp zijn er varianten gekomen lopend van de huidige Super tot aan de Avantgarde Arreté, waarbij de verschillen zitten in de gebruikte tweeter, de achterzijde van de kast, het scheidingsfilter en de voet van de luidsprekers. Laten we eerst eens kijken wat de overeenkomsten zijn van de Super en de Signature. Dat is in de eerste plaats het grootste deel van de behuizing, 103cm hoog, 19cm breed en waar de Super 31cm diep is heeft de Signature een verstevigde achterzijde die hem 33cm diep maakt. De kasten zijn zo gevormd dat staande golven geen kans krijgen en demping is minimaal aangebracht om het rendement te behouden en de levendigheid van het systeem te ondersteunen. De woofer/tweeter opstelling is een 2,5 weg systeem, in de onderste regionen werken de twee woofers parallel, vanaf 190Hz in de Super en 210Hz in de Signature valt de onderste woofer langzaam af. Woofer/midrange units met een magnesium chassis en een titanium drager voor de spreekspoel. De nominale impedantie van de systemen is een versterkervriendelijke 8Ω en het rendement is voor de Super 91dB en voor de Signature 91,5dB. Het geringe verschil zal zitten in het filter en de tweeter, maar ook in het NES concept (No Energy Storage) waarmee de woofers in de Signature zijn ontkoppeld van de baffle. Het grootste verschil maakt optisch de tweeter. De Super maakt gebruik van een zijden dome tweeter, het cross-over punt ligt op 3100Hz en het bereik is tot 23kHz, de Signature heeft een krachtiger Evotech tweeter met een cross-over op 3kHz en een bereik tot 27kHz, mogelijk gemaakt door de lichtere, met carbon versterkte zijden dome. De open achterzijde waarmee de tweeter gelijkmatiger belast wordt voor en achter de dome (SEC) vinden we terug in beide modellen. Tenslotte verschilt de voet van de twee modellen. De Signature werkt met een Superstand zoals Audiovector dat noemt, een voet die de luidspreker gedeeltelijk ontkoppelt door bladveren toe te passen waarop de spikes op hun plaats blijven. Het frequentiebereik gaat met de Signature nog een paar Hertz naar onder, maar dat is niet van wezenlijk belang.

Prijzen en meer

Äèåç-Adiovector-SR3-Signature-ïîáåäèòåëü-òåñòà

Audiovector streeft met al zijn modellen naar een hoog rendement om microdynamiek te bewaren, vriendelijke aansturing met tal van versterkers te realiseren en de systemen dynamisch te laten spelen. Om zoiets te realiseren is er veel tijd en geld geïnvesteerd in de units en de behuizingen, immers waar anderen ervoor kiezen met de scheidingsfilters problemen in de units op te lossen, laat Audiovector units op specificatie maken voor de door hun ontworpen behuizingen. Laatste punt dat Audiovector onderscheid van andere merken zijn de aansluitterminals aan de achterzijde. Gewend als iedereen is aan single-wire of bi-wire komt Audiovector met tri-wire. Iedere unit is apart met een versterker aan te sturen. Of combinaties zijn te maken, één bas unit apart, tweede samen met de tweeter, of twee basunits samen, tweeter apart. Strips om de terminals onderling te verbinden worden meegeleverd, zelf zou ik gaan voor single of bi-wire en mooie straps met spades in plaats van de strips. Straps gemaakt met dezelfde kabel als de luidsprekerkabel. Niet geheel onbelangrijk zijn de prijzen, de SR 3 Super kost € 3.700,- per paar en de Signature versie is € 5.000,-. Voor uitvoeringen met speciale lak komt daar € 500,- per paar bij. Belangrijk om te melden is het upgrade programma van Audiovector waarmee ze redelijk uniek zijn. Stel, u wilt op enig moment van de Super een Signature laten maken. Dan gaan de speakers retour Denemarken en daar worden de drivers vervangen, de filters, de kast wordt aangepakt en beschadigingen weggewerkt, nieuw dempingsmateriaal gaat er in, nieuwe dozen, nieuwe terminal strips en zelfs een nieuw serienummer want de garantie van 5 jaar gaat opnieuw in. De prijzen zijn daarvoor redelijk en Lexicom Multimedia vraagt die in voorkomende gevallen graag op bij Audiovector of importeur Tophifi.

Aansturen

Om te bewijzen hoe gemakkelijk de Audiovector’s zich laten aansturen is gebruik gemaakt van een Hegel H90 versterker, het instapmodel van € 1.695,- met een vermogen van 2x60Watt aan 8Ω. De Hegel heeft onder meer AirPlay aan boord en dat maakt het gebruik van Roon mogelijk. Simpel, stabiel en een uitstekende geluidskwaliteit. Een andere optie was geweest streamen via de interne module van Hegel met een willekeurige UPnP App of gebruiken met een Bluesound Node 2. Gecharmeerd als wij zijn van Roon heeft AirPlay even onze voorkeur. De luidsprekerkabel is een single-wire Chord Company Epic, afgewerkt met banaanstekkers, welke € 525,- kost voor een set van 2×3 meter. Toch even vooruit lopen op zaken, een set Townshend Maximum Supertweeters is later op de SR 3 Super gezet, prijs € 999,- per paar.

Alweer?

Ik geef het toe, Stacey Kent met “This happy madness” is al vele malen eerder gebruikt, maar ik moet houvast hebben met weer een andere opstelling en de muziek is dan de enige vaste factor. Ik begin met de SR 3 Super en ervaar een stereobeeld dat tussen de speakers wordt gehouden, waarbij de hoogteafbeelding mooi is, diepte prettig aanwezig is en de muziek komt gelukkig niet te dichtbij. Kleine geluidjes zijn goed en gemakkelijk waar te nemen. De weergave is prettig, wel aan de eenvoudige kant, de lage tonen zijn heel beheerst en dat is uitermate fijn. Stacey is met een mooi verstaanbare stem voor de band gezet. Muziek speelt soepel en haast onopvallend door de natuurlijke weergave, muziek houdt zeker de aandacht vast. Het hoeft niet hard te staan om een volledig beeld te schetsen. De Hegel zet ik een klein streepje zachter voor de Signature vanwege het rendement. De Signature speelt groter en losser dan de Super. Geeft de stem een extra zetje en laat van de stem meer de menselijke kant horen, gecombineerd met hoorbare mondgeluiden in een grotere dynamische aanzet. Het is geen totaal andere luidspreker, de Signature gaat simpelweg een stapje verder in de weergave kwaliteit. Slagwerk komt meer los en vraagt nu extra om aandacht naast de zangeres. Piano gaat met mij aan de haal, lage bastonen hebben een vergrote impact, lijken iets dieper te gaan. De Signature behoeft evenmin een groot volume om los te komen. De beperking in het stereobeeld wat de Super liet horen valt weg met de Signature.

Met de Signature nog aangesloten draai ik “Flora’s secret” van Enya, opgenomen op haar CD “Amarantine”. De Signature laat opnieuw een beeld horen dat breed en losgekomen is van de luidsprekers. Er ontstaat een goed spreiding over de breedte van de opstelling zonder een gat in het midden. De strijkers geven gewicht aan de opname en maken het geheel donker als de achtergrond, terwijl de stemmen juist vrolijkheid brengen. Dat contrast is goed waar te nemen omdat alle tonen afzonderlijk van elkaar blijven en niet tot een brei worden gehusseld. De Super maakt de weergave kleiner, alles krimpt in hoogte, breedte en diepte. Al is de indruk anders, basiskwaliteit van de SR 3 loten blijft aanwezig. Lage tonen gaan minder diep op de Super en zijn wat luider, minder strak in de hand gehouden, waarvoor ik de oorzaak zoek in de voet van de SR 3 serie. Het kleinere plaatje kan geen kwaad met deze Enya, maakt de betrokkenheid zelfs groter en dat komt nu goed uit. De focus richt zich op Enya zelf en minder op de band en het koor. Jammer dat ook de hoogte van het stereobeeld inlevert.

 Stereobeeld

De Super nog steeds, met Kari Bremnes haar “A lover in Berlin”, afkomstig van de CD “Norwegian mood”. Opvallend dat een basgitaar weinig variatie kent, steeds dezelfde toon. Percussie is levendig, de stem van Kari zuiver en helder. Het is normaal een sprankelend nummer maar op de Super is het resultaat een beetje saai. Ik had er eigenlijk meer van verwacht gezien het karakter van de Audiovector. Het volume opdraaien helpt iets. Kennelijk is dit niet de muziek waar de SR 3 Super mee kan scoren. De Signature is per direct levendiger en nu hoor je wel de verschillen in de tonen van de basgitaar. De weergave komt een stuk groter over op exact hetzelfde volume. Percussie kent meer details, Kari’s stem groeit zonder zo groot te worden dat het niet langer menselijk is. Het is geen probleem om de betere van de twee luidsprekers aan te wijzen. Waarbij de Super nog steeds een fijn product is, maar het met Bremnes echt gaat afleggen tegen de prestatie van de volwassener familieleden. De Signature houdt telkens mijn aandacht bij de muziek. Tenslotte, als Bremnes zelf gaat meezingen op de achtergrond tijdens een instrumentaal gedeelte, is ze veel opvallender aanwezig.

Dire Straits met “Planet of New Orleans” van de CD “On every street” vraagt op de Signature om een

hoger volume. Daarna volledig loskomend, breed neergezet op een levendige stage. Met de stem centraal gehouden zijn uiterst links en recht diverse instrumenten hoorbaar. Slagwerk heeft kracht en laat de verschillende drums los van elkaar onderscheiden. Gitaarwerk mag wat agressiever, de Signature is best lief voor popmuziek. De weergave is goed in balans zonder uitschieters, niet in negatieve noch in positieve zin. Een stevig aanwezige basgitaar wordt niet overdreven krachtig. De speaker past wat dat betreft feilloos in de akoestiek van de luisterruimte. Het ruigere karakter van de Super komt met Dire Straits goed van pas, gitaren scheuren meer, de bas krijgt een extra gewicht mee. Dat de bas minder nauwkeurig is maakt daarbij niet uit. Er zit meer slagkracht in de muziek nu de weergave compact is gehouden. De Super is minstens zo leuk om naar te luisteren, misschien nog wel wat leuker voor popmuziek. Aan het eind van de track houd ik extra beleving over met de Super en kwam Dire Straits echt uit de verf op dit eenvoudiger systeem.

Zang en kamermuziek

Doorgaan met het “Kyrie” van José Carreras op “Misa Criolla” op de SR 3 Super. Pauken en koor worden naar achteren geplaatst ten opzichte van de zang, zang ver genoeg naar voren gezet om een realistische indruk over te houden. Zo komen voor- en achtergrond fraai in balans met elkaar. Het koor toont zeker zijn kracht in de stemmen. Er komt weinig informatie uit de SR 3 Super over de ruimte waarin iedereen staat. Alleen de pauken geven enige galm en sterven langzaam weg in de akoestiek. De Signature geeft wel de details vrij van de pauken. De ruimte waarin het koor staat is groter met galm dit keer. Stemmen krijgen meer laagjes en individuen worden hoorbaar. Het onderscheid tussen de stemmen neemt toe. Zelfs de afstand tussen José en het koor lijkt gegroeid. Hiermee laat de Signature opnieuw zien wie van de twee de betere is. De totale beleving wordt met de Signature anders: intenser, groter, meeslepender.

Dat de beleving groot kan zijn met de Signature toont het Kammerorchester Basel, spelend het “B113: Sinfonia Concertante in F Major”. Prachtig dit klassieke werk. Het levert een ruim stereobeeld waarin veel gebeurt en waarin alle instrumenten een plek krijgen. Goed van elkaar te onderscheiden en toch een eenheid vormend waaraan niet te tornen valt. De klankbalans is voor mijn oren helemaal in orde. Diverse solisten krijgen alle ruimte terwijl ze netjes op hun plaats blijven staan. De mix gaat niet in de fout door solisten fysiek naar voren te schuiven, al gebeurt zoiets met elektronica en verzet in werkelijkheid niemand een stap. De Super maakt van het orkest meer een kamerorkest door alles kleiner neer te zetten. Te klein na wat ik zojuist mee kreeg met de Signature. Nog steeds is de weergave heel zuiver, met gelijke kwaliteiten tussen de luidsprekers als het gaat om de solisten en de klankbalans. Lang luisteren naar het muziekstuk van ruim 10 minuten doet na een paar minuten de verschillen veel minder opvallen en zo verandert technisch luisteren al snel in muziek beluisteren, een goed teken met deze voordeliger luidspreker.

Supertweeter op de Super

Ik heb een toegift beloofd en de belofte maak ik waar door een Townshend Maximum Supertweeter op de Super te plaatsen en aan te sluiten. Het resultaat uit zich in meer beleving en groter stereobeeld, zonder het karakter van de Super aan te tasten. Ik ervaar een prettige harmonie in dat uitgespreide stereobeeld, gegroeid in alle richtingen. De vioolklank wordt natuurlijker en indringender, details stromen met een toegenomen gemak uit de weergevers. Het resultaat met de Supertweeter is boven verwachting goed en dat maakt ineens de keuze tussen een SR 3 Signature en een Super lastiger. Waar de Super daarnet nog de mindere was vanwege het kleinere stereobeeld en het niet zo goed loskomen van muziek van de baffle, de Townshend lost dat voor u op. Op deze wijze ontstaan er twee mogelijkheden voor verbetering voor huidige en toekomstige eigenaren van de SR 3 Super: de Super laten upgraden naar een Signature, of de Super houden en Supertweeters gaan toepassen. Voor beiden is het nodige te zeggen. Niet in de laatste plaats vanwege de Supertweeter op de kast, daar zal niet iedereen gecharmeerd van zijn. Beiden kunnen natuurlijk ook pas in tweede instantie gekozen worden, met dank aan Audiovector voor hun unieke upgrade programma. Bedenk wel, de lage tonen kwaliteit blijft gelijk voor de Super, een Supertweeter verbetert het laag in geringe mate maar een Super wordt niet ineens een Signature op dat gebied. Wat doet een Townshend voor Dire Straits? Welnu het intro kan bijvoorbeeld al veel indrukwekkender worden met de Supertweeter aangesloten. Zelfs het rendement van de Super gaat iets omhoog, ik hoef dus geen volume meer bij te regelen als ik de Signature aansluit. Muziek speelt uit de SR 3 Super met Townshend vrijer, op een grotere stage, met verbeterde detailweergave, puntigheid, snelheid en impact. Al snel is dit mijn favoriete accessoire waarbij de stem wint aan verstaanbaarheid en de gitaren scheuren. Als ik anderen laat luisteren komen zij met eenzelfde mening, de SR 3 Super wordt geen Signature maar iets daartussen. Daarmee is de Supertweeter een net wat voordeliger upgrade van de Super dan de luidspreker naar Audiovector in Denemarken laten reizen voor een volledige ombouw tot Signature versie.

Familietrekjes

Een echte conclusie kun je en hoef je niet te trekken, het zou wonderlijk geweest zijn als de SR 3 Signature minder of gelijk zou presteren aan de SR 3 Super. De Signature toont zich een ware winnaar in het duel, binnen een speelveld dat Audiovector heeft gedefinieerd met de oorspronkelijke SR 3. Klank en eigenschappen komen overeen, fysiek lijken de twee systemen erg op elkaar en daarmee wordt de keuze al snel bepaald door het beschikbare budget. De Signature biedt in alle opzichten iets extra, denk aan definitie, vooral het stereobeeld, het toegenomen gemak in de weergave en de hoeveelheid details. Is tegelijk de rustigere variant van de SR 3 serie en gaat minder los op popmuziek. Voor beide systemen zijn hierboven de voor- en nadelen zo goed mogelijk beschreven. Interessant is de toepassing van een Supertweeter op de Super om daarmee de performance een boost te geven. Snel hoorbaar, gemakkelijk plaatsbaar en probleemloos aansluitbaar. Kortom, de SR 3 serie van Audiovector levert in genoemde opstellingen een prima prestatie in de twee prijsklassen en laat de keuze afhangen van de klant, die zich in veel mindere mate hoeft te bekommeren om de bron of de versterker dan met andere merken luidsprekers nogal eens het geval is, vanwege de brede toepasbaarheid en het versterkervriendelijke gedrag van de luidsprekers.

Meer weten?

Voor alle informatie over de Audiovector en andere luidsprekers kunt u terecht bij Lexicom Multimedia. De SR 3 Super en de SR 3 Signature zijn net als de Townshend Maximum Supertweeter bij ons te beluisteren en te vergelijken.