Verslag demonstratie-avond The Chord Company (en een beetje Naim)

Nieuwe bekabeling van The Chord Company en een nieuwe voeding van Naim: de HiCap DR.

Op woensdag 28 november 2012 werd bij Lexicom MultiMedia een demonstratie-avond verzorgd door Latham Audio, importeur van (o.a.) de producten van The Chord Company en Naim Audio. Namens Latham Audio was Rowan Dernee aanwezig, in gezelschap van Doug Trybulec, de Export Representative van The Chord Company.

Rowan Dernee is voor trouwe bezoekers van de demonstratie-avonden bij Lexicom MultiMedia inmiddels een oude bekende, net als de bekabeling van The Chord Company. Klik op de website van Lexicom MultiMedia op de titel “MultiMedia Nieuws” en vervolgens onderaan de pagina op “Older posts” en u vindt een uitgebreid verslag van de demonstratie-avond die op donderdag 19 april 2012 werd gehouden.
We zijn pas zeven maanden verder sinds die demonstratie. Waarom dan nu alweer een Chord-avond? Omdat de afdeling “Research & Development” van Chord niet stilzit. Er zijn veel nieuwe en belangrijke ontwikkelingen te melden, dus een simpele mededeling op internet is niet genoeg. Bovendien: een luisterproef is de beste test! Daarom wordt in dit verslag slechts kort ingegaan op de technische vernieuwingen. Al is de techniek nog zo mooi, de klankmatige prestaties zijn het belangrijkst. Wie meer technische details wil weten, kan altijd terecht op http://www.chord.co.uk/.

De audioset, die voor de demonstratie werd gebruikt, bestond uit Naim-apparatuur (goh, verrassend! J): een NAC202 voorversterker met HiCap voeding, een NAP200 eindversterker, een Naim DAC, een Naim ND5 XS Netwerk Speler en Audiovector Si3 Signature luidsprekers (inderdaad, geen Naim!). De apparatuur was opgesteld in een Naim FraimLite. Meer informatie over de apparatuur vindt u op www.lexicommultimedia.nl.

Nieuwe ontwikkelingen
Ten eerste is er de VEE 3 cinch-stekker, die is afgeleid van de acryl-gecoate stekkers die aan de duurdere kabels worden gemonteerd. In vergelijking met z’n voorganger heeft deze stekker een eenvoudiger opbouw met een kleiner metaal-aandeel en een solide buitenmantel van ABS-kunststof. Hierdoor is de VEE 3 minder gevoelig voor interferentie en andere signaalverstorende narigheid. Afhankelijk van het type kabel zijn de contacten verguld of verzilverd voor een betere geleiding. Kortom: een stekker die beter presteert, waardoor het audiosignaal optimaal wordt overgebracht. Dat kan nooit kwaad, toch? Overigens zijn de Chord interlinks ook met XLR-stekkers verkrijgbaar. Voor de liefhebbers.

Verder heeft Chord een aantal interlinks vernieuwd door nieuwe geleiders toe te passen, de opbouw van de kabels te vernieuwen en de afscherming en mechanische demping te verbeteren. Een flink aantal verbeteringen kon worden ontwikkeld op basis van de kennis en ervaring, die is opgedaan bij het ontwikkelen van het topmodel, de eveneens nieuwe Sarum Tuned Aray. Dit klinkt allemaal heel theoretisch, maar het resultaat bleek (gelukkig) duidelijk hoorbaar.

Doug Trybulec hield bij elke gedemonstreerde kabel een korte inleiding over de opbouw van de betreffende kabel en verduidelijkte op die manier verschillen tussen de typen kabels. Hij deed dat met de nodige Britse humor, zodat de presentatie nooit droog of saai werd. Van mij mag hij vaker langskomen!

1. USB-kabels
Net als de coaxiale digitale (S/PDIF)-kabels vroeger met de nodige scepsis werden benaderd, geldt dat tegenwoordig ook voor USB-kabels. Er zijn helaas altijd mensen, die vanuit een zelfbedacht vooroordeel menen, dat een betere USB-kabel geen verschil maakt. Digitaal signaal bestaat immers alleen maar uit “enen en nullen”? In de ruim 33 jaar, dat ik mij met audio bezighoud, heb ik afgeleerd om van tevoren te bedenken waarom iets wel of niet zou kunnen werken. Luisteren is de enige graadmeter!
Uiteraard moet de prijs/kwaliteitsverhouding wel kloppen. Daarom is de Chord USB Silver Plus een interessante aanbieding, omdat voor een relatief bescheiden bedrag een duidelijk hoorbare verbetering wordt gerealiseerd. De klank wordt muzikaler, minder “digitaal”, instrumenten hebben meer body en stemmen klinken natuurlijker. De emotie van de muziek wordt beter overgebracht.

2. Digitale kabels
Prodac VEE 3
De nieuwe Prodac VEE 3 is door het verdwijnen van de Codac het basismodel van de digitale kabels. Hij heeft een nieuwe geleider van zeer zuiver, zuurstofarm koper van een hoge kwaliteit, gecombineerd met een isolatie van gasgevuld polyethyleen. Tevens zijn de afscherming en mechanische demping verbeterd. De Prodac is, mede door de alleszins redelijke prijsstelling, een zeer aantrekkelijke digitale interlink die een duidelijk hoger prestatieniveau biedt dan een standaard “dropvetertje”. Muzikaal gezien is de winst groter dan de investering: een betere dynamiek, timing en levendigheid. Stemmen krijgen een diepere lading en instrumenten klinken minder mechanisch, waardoor de essentie van de muziek de ruimte krijgt en niet wordt gehinderd door een slechte signaaloverdracht.

Signature Digital
Uiteraard is er altijd baas boven baas. De Signature Digital doet er een duidelijke schep bovenop, maar kost dan ook ruim het drievoudige. Omdat deze kabel onveranderd is ten opzichte van het vorige verslag, citeer ik mezelf: “een zwartere achtergrond, een groter stereobeeld (zowel in breedte als in diepte en hoogte), een duidelijk betere timing, een mooie, volle en gedefinieerde bas, een zijdezacht hoog, rust in de weergave, enzovoort…..”.

Indigo Digital
Ondanks de stevige prijs (ruim 1,8 keer zo duur als de Signature) is de Indigo Digital de meest populaire digitale interlink van Chord. De Indigo bestaat uit één signaalgeleider en twee retourgeleiders, die apart van elkaar zijn geïsoleerd, zodat het lijkt alsof je drie kabels in handen hebt. Heel apart. De prestaties van deze kabel zijn in één woord groots te noemen. Ook hier citeer ik mezelf: “een uiterst natuurlijke weergave, een excellente timing, definitie en diepte, een inktzwarte achtergrond en vooral RUST in het geluid. Voor een verstokt vinyl-liefhebber als ik was het een openbaring, dat “digitaal” zó vloeiend en organisch kan klinken”. De instrumenten kregen meer body en waren perfect van elkaar gescheiden. Stemmen werden levensecht en brachten de emotie van de muziek uitstekend over. Doug zei: “het lijkt wel of er speciaal voor jou wordt gezongen”. Ik kan het niet mooier formuleren.

Sarum Tuned Aray Digital
Toen bleef alleen de Topgun over, de Sarum Tuned Aray Digital. Een hele mond vol! Dit is de “cost-no-object”-topkabel van Chord. De prijs is even slikken, want je koopt er 3,7 digitale Indigo’s voor. Sterker nog: de prijs is ongeveer driekwart van de Naim ND5 XS. Goeiemoggel! Vraag: maakt de Sarum de verwachtingen waar? Antwoord: Ja. Helemaal. Goed, ik geef toe dat de prijs voor normale stervelingen als u en ik een drempel is, maar het blijft een genot om naar zo’n topproduct te luisteren. De muziek is echt. Niet gedigitaliseerd tot enen en nullen, maar live. De snaren van een akoestische gitaar zijn hoorbaar als ze bespeeld worden, net als de kast die voor de klank zorgt en de vingers die over de snaren glijden, op weg naar de volgende greep. De stem van de zanger is persoonlijk, met alle schoonheid en eventuele imperfecties. De tikken op een bekken van het drumstel zijn echte, afzonderlijke tikken van een houten drumstick op een metalen bekken en verzuipen niet in een ongedefinieerd gesis. Van laag tot hoog is het geluidsbeeld natuurlijk, doortekend, gefocust en ontspannen.

3. Analoge interlinks
De analoge interlinks zijn gedemonstreerd in combinatie met de luidsprekerkabels, die er qua prijs bij passen. Omdat de luidsprekerkabels ongewijzigd zijn, zal ik ze hier niet bespreken (ruimtegebrek…) en verwijs ik naar het verslag van 19-04-2012. De interlinks met “VEE 3” in de naam zijn uiteraard allemaal van de nieuwe stekkers voorzien, die ik hierboven reeds heb besproken.

Crimson VEE 3 (& Carnival Silverscreen)
De instap-interlink met geleiders van zuurstofarm koper. Een zeer bescheiden prijsje, maar goede prestaties. Vergeleken met de door mij zo verfoeide “dropvetertjes” is de Crimson onvergelijkbaar beter. Natuurlijkheid, detailweergave en muzikale inhoud gaan er duidelijk op vooruit. Zeker voor de meer betaalbare audiosets een uiterst zinvolle upgrade, want hoe beter de bekabeling is, des te meer rendement hebt u van uw apparatuur.

Cobra VEE 3 (& Rumour 2)
Bijna een verdubbeling in prijs, maar ook een ruime verdubbeling in prestaties. De VEE 3’s en de geleiders zijn nu verzilverd en de isolatie van de kabel is zwaarder uitgevoerd. De klank is rijker, meer geordend en voorzien van meer details. Stemmen krijgen meer lucht en ruimte, waardoor de weergave natuurlijker wordt. Instrumenten krijgen meer ruimte om hun eigen karakter te tonen en de plaatsing in het stereobeeld is duidelijker. Voor mij zou dit de instapper van het Chord-programma mogen zijn, maar wie ben ik…

Cadenza Reference VEE 3 (& Odyssey 2)
De Chameleon VEE 3 wordt overgeslagen. Die heeft pech gehad. Alweer verdubbelt de prijs, dit keer zelfs ruim, maar dan heb je ook wat. Verzilverde VEE 3’s en idem geleiders van zuurstofarm koper, een “twisted pair”-opbouw en een PTFE (Teflon) isolatie. De afscherming bestaat uit een stevige folie en een vlechtwerk. Deze nieuwe Cadenza-versie betekent echt een flinke stap in de goede richting. Let wel: we hebben het hier nog steeds over een betaalbare interlink! De timing is hoorbaar beter, waardoor de muziek beter geordend en natuurlijker klinkt. Het stereobeeld is groter en de klank is meer open. De weergave is mooi gedetailleerd. Met name stemmen springen er echt uit. De emotie van de zanger(es), die is gekoppeld aan de inhoud van de songtekst, is meer aanwezig, waardoor de muziek aan levensechtheid wint.

Anthem Reference VEE 3 (& Epic Twin)
We slaan weer een stap over, dus ook de nieuwe Chorus Reference VEE 3 heeft pech. We gaan met de Anthem aan de slag. U raadt het al: de prijs is twee keer de prijs van een Cadenza. De Anthem is een totaal nieuwe kabel en dus niet meer te vergelijken met z’n voorganger. De geometrie is afgeleid van de Sarum Tuned Aray: één signaalgeleider en twee retourgeleiders, alle drie van verzilverd koper met een zeer hoge zuiverheidsgraad en apart van elkaar met PTFE geïsoleerd. De afscherming is tweevoudig: een stevige metaalfolie en een zeer dicht geweven vlechtwerk-scherm. Dat alles is in een sterke gevlochten buitenmantel en afgewerkt met VEE 3’s.
Wat levert deze opeenstapeling van technische lekkernijen op? Een in alle richtingen gegroeid stereobeeld en een prima weergavekwaliteit. Door de zwarte achtergrond, de zeer goede timing en de heerlijke rust valt onmiddellijk het prachtige subtiele decay op. Mede hierdoor doet de totale klank heel natuurlijk aan. Pianoklanken krijgen meer body, drums hebben een schitterende impact. De melodielijnen van de verschillende instrumenten in een stuk muziek zijn met gemak te volgen. Stemmen komen los van de begeleiding, waardoor de levensechtheid en de emotie van de zanger(es) met meer nadruk op me af komen. Een indrukwekkende interlink!

Signature Plus (& Signature)
De Signature is een verhaal apart. De prijs van de interlink verdubbelt dit keer niet (1,7 maal de Anthem), maar toch blijft het een forse stap omhoog. Forse, enigszins stugge kabels. Qua opbouw lijkt hij op de Anthem (zij het een tandje zwaarder), met één signaalgeleider en twee retourgeleiders van zeer zuiver en verzilverd koper, ieder met PTFE geïsoleerd. Ook de afscherming is vergelijkbaar opgebouwd. Het verschil is, dat de geleiders nu een massieve kern hebben. En tenslotte is de Signature voorzien van lichtgewicht, verzilverde en met acryl gedempte cinch-stekkers. De Signature is de favoriete kabel van Doug, omdat deze interlink zeer goede klankeigenschappen combineert met een prijs, die nog nèt drie cijfers voor de komma heeft.
Wie de niet onaanzienlijke investering in een Signature-set doet, wordt getrakteerd op uitstekende klankeigenschappen. De weergave is open, natuurlijk, gedetailleerd, de bas is rijk en melodieus, het stereobeeld wordt bijna kamerbreed. Gitaarspel is in al zijn schoonheid te beluisteren: snaren die door mensenhanden worden bespeeld, de klankkast die het geluid van de snaren versterkt en tenslotte het subtiele wegsterven van de tonen. De microdynamiek wordt zeer mooi weergegeven, waardoor de muziek meer echtheid, meer draagkracht, meer emotionele lading krijgt. Ook moeilijke transiënts worden soepel weergegeven, zonder dat het nare gevoel van compressie opkomt. Heel mooi!

“Grand final”:Sarum Tuned Aray, Sarum Tuned Aray Digital, Sarum Speaker Cable & Sarum Powerlead
Over de nieuwe Sarum Tuned Aray kan ik alleen zeggen, dat-ie flink aan de prijs is (ruim twee keer zo duur als de uitstekend klinkende Signature) en dat ook deze kabel redelijk fors en stug is. Op de website van Chord is te lezen, dat de Sarum Digital en de Sarum analoge interlink zijn behandeld met een (helaas niet nader uitgelegd) tuning-proces, waardoor de geleidende eigenschappen nog verder konden worden verbeterd. Hmmm… Jammer dat ik niet meer informatie heb, maar hopelijk komt dat nog. Doug introduceerde en demonstreerde de nieuwe Sarum Tuned Aray-kabels met gepaste trots.
Chord gebruikt ook voor de Sarum de inmiddels bekende opbouw (één signaalgeleider, twee retourgeleiders, zeer zuiver en verzilverd koper), maar voor de Sarum worden geleiders van een bijzondere (en prijzige) kopersoort gebruikt. De drie geleiders worden eerst gepolijst, dan verzilverd, daarna geïsoleerd met geschuimd PTFE en zeer goed afgeschermd met metaalfolie en zeer dicht vlechtwerk. Uiteraard worden de verzilverde lichtgewicht cinch-stekkers met acryl-demping gemonteerd.

Tja, iedere keer als ik naar een Sarum-kabel luister, schrijf ik het woord “audio-nirwana” op. Ook nu. Dit is echt één van de beste kabelseries die ik ooit heb gehoord. Uiteraard is het eindresultaat afhankelijk van de kwaliteit van de opname (garbage in is garbage out!), maar als die opname goed is, zorgt de Sarum Tuned Aray voor een onmiskenbaar “live”-gevoel. Zeker wanneer de totale set is bekabeld met de Sarum-familie, zoals boven dit stukje staat. De weergave is tot in de puntjes verzorgd en perfect uitgebalanceerd. Alles klopt. Een zanger(es) klinkt alsof… nee, stáát in de luisterruimte! Instrumenten en hun bespelers zijn bijna aan te raken, zo realistisch is de klank. Dit is het pure luisteren naar muziek, waarbij de elektronica naar de achtergrond verdwijnt. Zo moet het! De muziek is natuurlijk, organisch, vloeiend en supergedetailleerd. De Digital zorgt er bovendien voor, dat alle narigheid, die vroeger werd geassocieerd met “digitaal”, tot het verleden behoort. De Powerlead heeft een invloed, die voor menigeen nog steeds verbazingwekkend is. De rust neemt toe door de afwezigheid van rommel in de voeding, waardoor kwetsbare signalen, zoals decay en microdynamiek, optimaal tot hun recht komen. Met deze bekabeling staat zelfs een vleugel, het notoire martelwerktuig voor audio-apparatuur, realistisch in de ruimte. Stemmen zijn huiveringwekkend echt en zorgen voor kippenvel op mijn rug. En vergeet vooral het prima gedefinieerde basfundament niet, dat mooi vol en rijk is zonder ooit te gaan bonken. Door de perfecte timing klopt de muziek van voor tot achter. Niets ontbreekt. Nou ja, een glas whisky zou lekker zijn.

4. Naim HiCap DR
Na het uitgebreide Chord-verhaal, dat door Doug werd gepresenteerd, demonstreerde Rowan het verschil tussen de “oude” Naim HiCap en de HiCap DR, die in mei 2012 werd geïntroduceerd. DR staat voor Discrete Regulator en heeft betrekking op de spanningsregelaars, die door Naim in groten getale in de voedingen worden ingezet om te zorgen voor een stabiele voedingsspanning met zo weinig mogelijk ruis en andere narigheid, zodat de audiocomponenten in alle rust optimaal kunnen presteren. De nieuwe “discreet” (uit meerdere onderdelen) opgebouwde regelneven presteren volgens Naim duidelijk beter dan de zogeheten monolithische (uit één geheel bestaande) voorgangers.
Toen de ontwikkelaars toch bezig waren, hebben ze gelijk de hele voeding onder handen genomen. De montagewijze van de transformator, de dikte van de bedrading, de mechanische ontkoppeling (tegen resonanties), de condensatoren en zelfs de inwendige layout zijn allemaal tot in detail onderzocht en indien mogelijk verbeterd. Uiteraard zijn de nieuwe ontwikkelingen in de luisterruimte getest om het eindresultaat te perfectioneren.
Helaas gaat een nieuwe versie altijd gepaard met een nieuwe prijs. Het verschil is echter niet al te groot, al heeft de recente BTW-verhoging een akelige schep roet in het eten gegooid. Grmbl!

Voor muziekliefhebbers is de belangrijkste vraag: levert deze operatie ook klankmatige winst op? Laat ik heel eerlijk zijn (al vindt Rowan dat misschien niet leuk): ik ben nooit echt onder de indruk geweest van de “oude” HiCap. De klankmatige verbetering stond voor mij niet helemaal in verhouding met de prijs. Naim heeft betere voedingen in het programma. Dus ik was uiteraard benieuwd of de nieuwe HiCap DR het beter zou doen.
Rowan zei later tegen mij, dat hij mijn gezicht van kleur zag verschieten tijdens de (korte) demonstratie. Het verschil was dan ook groter dan ik had verwacht. De HiCap DR doet, wat ik bij z’n voorganger miste: een ongelooflijke verbetering in de weergavekwaliteit bewerkstelligen. De verschillen: een breder en dieper stereobeeld, een duidelijk betere doortekening, een muzikalere presentatie en een niet te onderdrukken live-gevoel. Wat een verschil! Stemmen krijgen niet alleen een vollere klank, maar ook meer “body”, je hoort dat die stem uit een menselijk lichaam komt! Instrumenten staan allemaal op hun eigen, duidelijk aanwijsbare plaats en klinken natuurlijk, rijk en gedetailleerd. Het decay valt op, omdat dit duidelijk beter en subtieler is dan met de “oude”, die er minder tijd voor nam. Hopelijk gaat Naim alle voedingen ombouwen naar DR-versies!

Na de demonstraties hebben we nog even gezellig nagepraat onder het genot van een frisdrankje en een schaal pepernoten. De Chord-kabels werden bekeken, betast en besnuffeld en er was gelegenheid om één-op-één met Doug of Rowan te praten en vragen te stellen. Volgens mij duurde de avond ehhh… “iets” langer dan Lex had gepland. Maar volgens mij zat niemand daar echt mee!

De verschillen tussen diverse Chord kabels?

Dit verslag leest u hier

 

Dit bericht is gepost in Nieuws. Bookmark de link.